سه هفته تعطیلات تابستانی مجلس دیروز به پایان رسید؛ سه هفته‌ای که البته در فضای خارج از مجلس آبشخور اتفاقات زیادی بود. در صدر همه آنها هم سفر رئیس جمهوری به نیویورک برای حضور در نشست سازمان ملل. جایی که البته سخنان تند ترامپ علیه کشورهای مختلف و از جمله ایران به خبر اصلی تبدیل شد، پس از آن هم البته پاسخ رئیس جمهوری کشورمان به عنوان یکی از سرخط‌های اصلی اخبار مورد توجه قرار گرفت. دیروز در اولین جلسه کاری مجلس بعد از تعطیلات سه هفته‌ای همین موضوع در ساعات اولیه صحن علنی در دستور کار پارلمان قرار گرفته بود. پیش از آن هم محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری با حضور در فراکسیون مستقلین توضیحاتی درباره این سفر و ابعاد آن به نمایندگان ارائه کرد. سپس علی لاریجانی در سخنان پیش از دستور خود به موضوع سخنان موهن ترامپ پرداخت.
 واکنش لاریجانی به توهین‌های ترامپ
رئیس مجلس در نطق پیش از دستور ضمن تشکر از سخنان رئیس‌ جمهوری در اجلاس سازمان ملل گفت: آقای ترامپ نفهمید و به نظر می‌رسد با سطح فکری او نخواهد فهمید که دنیا تغییر کرده است و ملت‌ها بیدار شده‌اند و به خوبی دریافته‌اند که ایران پس از انقلاب اسلامی با وجود دسیسه‌های غرب و شرق با اتکا به مجاهدت ملت توانست اهداف انقلاب خود را محقق کند و کشوری که زمانی انگشت نمای ژاندارمی امریکا در منطقه بود، به ملت سرافراز با آرمان‌های آزادیخواهانه بدل گردید. این حادثه مهم را سایر ملل مشاهده کردند و آن را درک نمودند و لذا نوعی بیداری و هوشیاری سیاسی در ملل اسلامی به وجود آمده است که با لاف‌زنی‌های توخالی امثال ترامپ تغییر نمی‌کند. وی در ادامه بیان کرد: آقای ترامپ حکومت ایران را دیکتاتوری خوانده است و آرزو کرده یک بار دیگر شرایط عوض شود و مردم ایران خوشحال و در رفاه باشند. قاعدتاً مقصودشان تکرار حکومت دست نشانده امریکا است. آقای ترامپ!!! ملت ایران 40 سال است که با خوشحالی و استواری حکومت دست نشانده شما را نابود کرده است و دموکراسی را جایگزین آن کردند. شما ظاهراً نیم قرن از حوادث دنیا عقب هستید. وی در ادامه خاطرنشان کرد: چند ماه از انتخابات اخیر نمی‌گذرد که بیش از ۷۰ درصد ملت در انتخابات باشکوه ریاست جمهوری شرکت کردند. چطور این واقعیت را که بیش از ۱۰۰ کشور در مراسم تحلیف رئیس ‌جمهوری به احترام رأی ملت ایران شرکت کردند، نمی‌بینید. لاریجانی تصریح کرد: ایشان ادعا کردند که ایران دارای پوشش کاذب دموکراسی است. آیا ایران پوشش کاذب دموکراسی دارد یا در انتخابات اخیر امریکا که اگر معیار رأی واقعی مردم بود، شما آرای لازم را کسب نکردید. کدام کشور پوشش کاذب دموکراسی دارد؟

برش
واعظی: انتقاد دولت ها به سخنان ترامپ بی سابقه بود

غلامعلی جعفرزاده، نایب رئیس فراکسیون مستقلین هم در گفت‌وگو با «ایلنا» درباره جلسه مشترک این فراکسیون با رئیس دفتر رئیس جمهوری گفت: در ابتدای جلسه نمایندگان و اعضای فراکسیون مستقلین ولایی به نحوه انتصابات استانداران، مراتب اعتراض خود را اعلام کردند. نماینده مردم رشت به تشریح سخنان رئیس ‌دفتر رئیس ‌جمهوری در این جلسه نیز پرداخت و گفت: آقای واعظی سفر به سازمان ملل به‌منظور استفاده حداکثری از ظرفیت این سازمان برای رساندن پیام مردم ایران به جهان را فرصتی مناسب دانست و تأکید کرد که با توجه به اینکه رؤسای جمهوری ایران و امریکا بعد از برگزاری انتخابات در کشورشان، برای نخستین‌بار در سازمان ملل حضور می‌یافتند، عطش خبری خاصی ایجاد شده بود. نماینده رشت در مجلس اضافه کرد: رئیس ‌دفتر رئیس ‌جمهوری میزان گلایه‌ها و انتقادات نسبت به سخنرانی رئیس ‌جمهوری امریکا در سازمان ملل را نسبت به ادوار قبل بی‌سابقه دانست و گفت: در این میان، خانم سوزان رایس، رئیس ‌جمهوری فرانسه، لاوروف وزیر خارجه روسیه و رئیس ‌جمهوری اتریش نسبت به سخنرانی ترامپ علیه ایران ابراز نارضایتی کردند و این فشارها حتی منجر به واکنش نماینده ایالات متحده در سازمان ملل شد و بر این اساس این مقام امریکایی اعلام کرد که این کشور قصد خروج از برجام را ندارد ولی از اجرای آن ناخرسند است. جعفرزاده ایمن‌آبادی تصریح کرد: رئیس ‌دفتر رئیس ‌جمهوری یکی از اهداف برجام را حل و تسریع در رفع مشکلات بانکی دانست و گفت که در ادامه دیدارهای رئیس ‌جمهوری، بنابر سنتی جدید ملاقاتی با یک مقام انگلیسی انجام شد و این مقام انگلیسی اعلام کرد که امریکا را متقاعد خواهد کرد که از خروج از برجام خودداری کند.
به گفته جعفرزاده، واعظی در تشریح جلسه وزرای خارجه ۱+۵ و موگرینی با ظریف، تصریح کرد: در این جلسه خانم موگرینی ابتدا گزارش مفصلی را ارائه می‌دهد سپس، تمام وزرای ۱+۵ با نگاه مثبتی درخصوص اجرای برجام صحبت می‌کنند و نماینده امریکا در انتها صحبت می‌کند و اظهار می‌دارد حال که همگی اعتقاد دارید ایران به برجام متعهد بوده است، من باید مواضع مثبت ۱+۵ را به رئیس دولت امریکا انتقال دهم. با این شرایط مشخص می‌‍‌‌شود که امریکا در شرایط منفعلی قرار دارد. رئیس دفتر رئیس جمهوری با بیان اینکه رئیس جمهوری در امریکا نشستی را با هزار و ۳۰۰ نفر از ایرانیان مقیم امریکا و نخبگان حاضر در این کشور برگزار کرد، گفت: رئیس جمهوری ملاقاتی را نیز با رهبران مسلمانان جوامع مختلف امریکا برگزار کرد که ابراز ارادت ویژه‌ای به مقام معظم رهبری داشتند. به گفته واعظی، از دقایقی مانده به صحبت‌های آقای روحانی موج جمعیت به داخل سالن به منظور استماع سخنرانی ایشان جالب توجه بود.

رئیس قوه مقننه ادامه داد: آقای ترامپ ادعا کرده‌اند که ایران از تروریسم در منطقه حمایت می‌کند. به نظر می‌رسد مسئولان رژیم امریکا دچار وارونگی ذهنی شده‌اند. مگر وزیر خارجه قبلی امریکا در کتاب خاطرات خود اعلام نکرد که امریکا داعش را به وجود آورد و مورد حمایت قرار داد. ما با اطلاعات به این نتیجه رسیده بودیم اما این اقرار خودتان است. رئیس مجلس همچنین بیان کرد: مگر نمی‌بینید که وقتی داعش در سوریه و عراق مردم را به خاک و خون کشید، این ایران بود که طی چند سال اخیر با کمک‌های خود آنان را سرکوب کرد. ظاهراً ایشان پیرو مکتب گوبلز هستند که دروغ را آنقدر محکم بگویند که خودشان هم باور کنند. وی افزود: از بحران یمن سخن می‌گویند. مگر با سلاح شما عربستان ملت مظلوم یمن را زیر آتش هوایی خود قرار نداده است؟ رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: می‌دانید ملت ایران با حوصله و تدبیر عمل می‌کند و البته ما هم فکر نمی‌کنیم شما حرف آخر ما را شنیده باشید که ممکن است با شرایط غیرقابل باور و بازگشت مواجه شوید. وی افزود: البته آقای ترامپ در سازمان ملل پاسخ خود را دریافت کرد. او از رهبران جهان خواست در مقابل ایران متحد شوند و به او بپیوندند. اما دید که اکثر قریب به اتفاق رهبران جهان سخنان وی را ریشخند کرده و از معاهده هسته‌ای حمایت کردند. به غیر از رژیم صهیونیستی که مسئولان امریکا را بازیچه خود قرار داده است. رئیس قوه مقننه همچنین ادامه داد: جدای از اینها ادبیات موهن ایشان که در تراز شغل کاباره‌داری او است، آن هم در سازمان ملل همراه با اطلاعات غلط و سرهم بندی شده افول جایگاه امریکا را نشان می‌دهد.

 

سامان صابریان

نیم نگاه
اگر در جامعه ما، در بخش‌های سیاسی، منافع ملی بر منافع فردی، اولویت داشته باشد، مشکلات فراوانی حل خواهد شد و به‌طورحتم این عملکرد، یک نوع ایثار است. اینکه از خودِ کوچک فاصله می‌گیریم و به یک خود بزرگ متصل می‌شویم، نوعی از ایثار است و دستگاه‌های مختلف با این موضوع پیوند دارند
تنوعی که حوزه ایثار دارد به نحوی راهبردهای عملی برای افراد در زندگی ایجاد می‌کند و همین تنوع حوزه ایثار در ترویج آن، بسیار مؤثر است



ترویج فرهنگ ایثار و فداکاری در کشور نیازمند عزمی جدی است که دستگاه‌های مختلف باید آن را در دستور کار خود قرار دهند. بی‌شک در این بین، وزارت‌فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه‌ای سنگین‌تر از سایر دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی بر عهده‌ دارد و در این دوران نیز بخوبی در این حوزه عمل کرده‌ است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان شخصیتی که در نهاد روحانیت و حوزه ریشه دارد، نیک می‌داند که با ترویج فرهنگ ایثار است که بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد. سید‌عباس صالحی در گفت‌وگوی حاضر، نکات مهمی را برای ترویج فرهنگ فداکاری در کشور بیان کرد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
از نگاه شما درسی که دفاع مقدس و انقلاب اسلامی به مردم جامعه ما داد، چه بود؟
نکات متعددی را در فضای دفاع مقدس آموختیم که به‌عنوان درس‌های جاودان برای مردم ایران باقی مانده است. این درس‌ها بسیار فراوان و متنوع هستند اما من چند مورد اصلی‌تر و آنهایی  را که می‌توان در صدر نشاند  برای شما بازگو می‌کنم.
درس نخست همین موضوع ایثار و از خودگذشتگی است که در آن زمان، بسیار مشاهده می‌شد. در آن برهه تاریخی 8 ساله که دامنه گسترده‌ای نیز داشت، اقشار مختلف سنی از میان کودکان تا کهنسالان، مردان و زنان، قومیت‌های مختلف، واقعه ای را رقم زدند که در هیچ‌کدام از بازه‌های زمانی در تاریخ ایران ما شاهد این حماسه با این عمق نبودیم. در این بازه تاریخی، گروه‌های مختلف با تنوعی که ذکر شد در قالب‌های گوناگون و متنوع ایثار (وقت، جان، مال، خدمت و محبت) فضای خاصی را به‌عنوان نماد ایثار رقم زدند که در تاریخ ایران چشمگیر است.
دومین درسی که مردم ما از دفاع مقدس و جنگ 8ساله گرفتند، خودباوری ملی بود که در آن زمان میان جامعه نمود پیدا کرد. در طول تاریخ، هرگاه که ما مورد یک تهاجم وتجاوز نظامی واقع شدیم، اتفاقاتی که بعدها برای مردم و کشور ما رخ داد، رویدادهای خوب و مناسبی نبوده است. اما در دفاع مقدس، به گونه‌ای دیگر بود. در جنگ 8ساله و در حالی که نه فقط عراق، بلکه ارتجاع منطقه و استکبارجهانی در برابر کشورمان ایستاده بودند و همه تحلیلگران نظامی آن زمان تصور داشتند که نظام سیاسی و وحدت جغرافیایی ایران از هم خواهد پاشید، در یک خودباوری ملی، هم نظام سیاسی که برگرفته از یک انقلاب اسلامی بود، پایدار ماند و هم وحدت ملی و جغرافیایی ایران حفظ شد. این خودباوری ملی، یکی از درس‌هایی بود که دوران دفاع مقدس برای مردم کشور ما داشت و نمی‌توان از آن نام نبرد.
درس دیگری که ما می‌توانیم به طور خاص از آن در دوران دفاع مقدس یاد کنیم، مختص به نسل جوانی است که در آن دوره درخشان رویید و این نسل برای ما یک تجربه بود. در آن زمان، رویش اجتماعی ما بسرعت رخ داد و امروز نیز آن روند می‌تواند ادامه پیدا کند. می‌توان به آن دوران بالید چرا که نوجوانان 15 یا 16 ساله بعد از چند سال، به فرماندهانی بزرگ تبدیل می‌شدند و سرعت این اتفاقات نشان دهنده آن بود که توان انسانی و قدرتی که خداوند در آدمی نهاده به حدی بالاست که می‌تواند جهش‌های عظیمی را در افراد به وجود بیاورد. نوجوانی که گاهی از یک منطقه دورافتاده، در فضای دفاع مقدس حاضر شده و به یک مرد بزرگ با ویژگی‌های خاص تبدیل می‌شد، از درس آموزه‌های دفاع مقدس است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد و امروز نیز باید از آن آموزه‌ها استفاده کنیم.
 بازگشت به فضای معنوی دوران دفاع مقدس و نیز گسترش روحیه ایثارگری و از خودگذشتگی تا چه حد می‌تواند ما را در حل مشکلات کشور کمک کند؟
مسائل اجتماعی ما، بخشی در حوزه راهبردهای نظری و بخشی در حوزه اجرایی هستند. در حوزه نخست، برخی از درس‌آموزه‌های نظری که ما از دفاع مقدس فراگرفته‌ایم، می‌توانند در این زمان نیز مورد استفاده قرار گیرد. اینکه ما اسیر یک فردگرایی هستیم و هر روزه از حلقه‌های جمعی فاصله می‌گیریم و این معضل، ریشه بخشی از مشکلات نظری و ناهنجاری های عملی تحمیل شده‌ است. فضای دفاع مقدس، فضای گریز از این فردگرایی حقیر به سمت یک جمعگرایی متعالی بود. همچنین لذتگرایی سطحی، از مشکلات و معضلات فضای اجتماعی است ولی در فضای دفاع مقدس اینگونه نبود و ما به لذتگرایی‌های عمیق دست پیدا کرده بودیم که از لذت‌های عادی مانند خواب و خوراک گذر می‌کرد. بازگشت و بازخوانی عصر دفاع مقدس، استخراج آن از تاریخ و تبدیل به یک منشور برای فضای معاصر، می‌تواند ما را در حل این مشکلات پایه‌ای که اشاره کردم، کمک کند.
از سوی دیگر، ما در مسائل راهبردی عملی نیز دچار برخی مشکلات هستیم. بی شک بخشی از مدیریت اجتماعی ما از طریق بازخوانی وتکامل فرهنگ جهادی دفاع مقدس می‌تواند اتفاق بیفتد و در همین راستا مشکلات حل شود. مدل مدیریت جهادی که در دوران دفاع مقدس اتفاق افتاد و البته با ارتقا و بازخوانی آن دوران می‌تواند برای حل مشکلات جدی کشور در همه حوزه‌ها (اقتصاد، اجتماع وسیاست) کارآمد باشد.
بزرگان نظام و مسئولان بر این باور هستند که باید فرهنگ ایثار در جامعه نهادینه شود، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دوازدهم چه راهبردهایی را برای این مهم در دستور کار دارد؟
مفاهیم حوزه ایثار را باید تعمیم داد و درونی‌تر کرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند در این زمینه نقش داشته باشد. بی شک این وزارتخانه در چند حوزه که تأثیرگذار است، می‌تواند اقداماتی را انجام دهد. برای مثال در حوزه ادبیات باید به‌دنبال آن باشیم که دریابیم ما چگونه می‌توانیم مفاهیم حوزه ایثار و دفاع مقدس را از مفاهیم ذهنی، تاریخی و درگذشته، به کلماتی نافذ و مؤثر تبدیل کنیم. این کلمات می‌توانند در قالب رمان، شعر، فیلمنامه و... باشد. یعنی آنکه یک کلمه جاندار بتواند مفاهیم جاندار را منتقل کند و این وظیفه حوزه ادبیات، با نقش‌های قابل توجهی است که داشته و دارد.
از طرفی ما در حوزه هنر نیز باید دریابیم که چگونه می‌توانیم مفاهیم ذهنی، انتزاعی و درگذشته را به‌ تصاویر و آواهایی تبدیل کنیم که جان داشته باشند و بتوانند بر مخاطب تأثیر بگذارد و مفاهیم آن دوران دفاع را به این بازه زمانی نیز بیاورد.
حوزه سوم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند در آن مؤثر باشد به عرصه رسانه و فضای مجازی بازمی‌گردد. اینکه دریابیم چگونه می‌شود مفاهیم ایثار در دفاع مقدس و سایر مفاهیم ایثار را از مفاهیم ذهنی به پیام‌های مؤثر تبدیل کرد. وزارت ارشاد در حقیقت، متولی کلمه، تصویر، آوا و پیام است. اینکه چگونه می‌توانیم مفاهیم را از گنجینه‌های مدفون در دل زمین با یک پتروشیمی فعال به این حوزه‌هایی که بیان شد، تبدیل کنیم.
به نظر شما، غیر از عملکرد فرهنگی چه مؤلفه‌های دیگری می‌تواند به ترویج فرهنگ ایثار در جامعه کمک کند؟
فرهنگ ایثار یک سری مبانی نظری و یک سری روش‌های عملی دارد. آن اتفاقی که می‌تواند مؤلفه‌های ایثار را در فضای جامعه قدرتمند سازد، تقویت مبانی نظری ایثار است. ما هم در معرفت و هم در باور ایمانی باید پاره ای از مسائل را در جامعه پدید بیاوریم تا ایثار محقق بشود. فردگرایی رو به رشد برای فرهنگ ایثار خطرناک است. اینکه آدم‌ها حس کنند در تار فردیتی تنیده‌اند و به پیرامون، وابستگی ندارند، این خطری است که در عصر مدرن به وجود آمده و در دوران فرامدرن نیز تقویت می‌شود، این برای فرهنگ ایثار مضر است. اینکه لذت‌ها را به لذت‌های زودگذر و سطحی تبدیل کنیم، مبادی دینی را در حوزه ایثار تعریف و تدوین نکنیم و این مسائل مهم، جایگاه خود را پیدا نکند، می‌تواند در ترویج ایثار مشکل ایجاد کرده و مخاطره‌آمیز باشد. ما در مبانی نظری بحث ایثار، نکته‌های قابل توجهی داریم. ادبیات ایثار در فرهنگ دینی و ملی ما ادبیاتی قوی است. برای مثال اینکه اگر تعارضی بین یک عمل مستحب مؤکد و یک عمل خدمت به خلق و ایثار به وجود آمد، ادبیات دینی نشان می‌دهد که ایثار بر عمل مستحب مقدم است، این نمایانگر عمق توجه ادبیات دینی ما به این امر مهم است. در ادبیات دینی ما مشخص است که بعد از واجبات فردی، هیچ مهمی والاتر از ایثار و خدمت به خلق نیست، اما گویی این مفاهیم نظری را درست مفهوم و تبیین نکردیم. از طرفی در مؤلفه‌های عملی باید الگوهایی را که در حوزه ایثارهستند، شکار کنیم.
تنوعی که حوزه ایثار دارد به نحوی راهبردهای عملی برای افراد در زندگی ایجاد می‌کند و همین تنوع حوزه ایثار در ترویج آن، بسیار مؤثر است. برای مثال فراموش نکرده‌ایم که داستان دهقان فداکار، تأثیر فراوانی بر ما داشت؛ از این داستان‌های واقعی و نه تخیلی، فراوان است. اگر ما با تنوع در حوزه ایثار بتوانیم برای انسان‌ها مکشوف کنیم که راه خدمت به خلق و جلب رضایت خالق، گسترده و متنوع است، فرهنگ ایثار در میان مردم گسترش پیدا خواهد کرد.
وظیفه سایر دستگاه‌ها و نهادها برای گسترش و ترویج این فرهنگ چیست؟
مؤلفه‌های فراوانی در حوزه‌های نظری وجود دارد که می‌توان روی آنها بیشتر کار کرد و در حوزه عملی نیز ما باید از کلیشه‌ کردن ایثار در یک حوزه فاصله بگیریم. ایثار تنوع فراوانی دارد و ما می‌توانیم برای موضوع ایثار با این روند جاذبه ایجاد کنیم.
به نظرم همه حوزه‌های زندگی انسان با فرهنگ ایثار می‌تواند پیوند پیدا کند. باید مصداق‌یابی شود که در هر حوزه این فرهنگ ایثار چه مصداق‌هایی می‌تواند داشته باشد. برای مثال در حوزه دستگاه‌های اقتصادی، فرهنگ ایثار در موضوع کلان اقتصاد مانند اقتصاد مقاومتی، جایگاه مهمی را می‌تواند پیدا کند. البته اگر دستگاه‌های متولی اقتصاد حس کنند که فرهنگ ایثار نیز یکی از مؤلفه‌های جهش اقتصادی است. از طرفی اگر جامعه باور کند که رفع تنگناهای اقتصادی، رونق و رشد به ایثار فردی و جمعی نیاز داشته و این ایثار در ارزش‌های اخلاقی، دینی و فردی جایگاه تأثیرگذاری دارد، اتفاق‌های خوبی در بخش اقتصادی کشور خواهد افتاد.
از طرف دیگر، در عرصه اجتماعی نیز همینگونه است. در ده‌ها دستگاه یا مؤسسه‌ای که در عرصه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند، فرهنگ ایثار می‌تواند معنادار باشد. بی شک هیچ مؤسسه اجتماعی را در کشور نمی‌توان یافت که با حوزه ایثار ارتباط نداشته باشد و اقداماتی که برای رفع مشکلات اجتماعی صورت می‌گیرد، نوعی از ایثار است.
 ناگفته نماند بخش سیاسی نیز با فرهنگ ایثار می‌تواند ارتباط برقرار کند. اگر در جامعه ما، در بخش‌های سیاسی، منافع ملی بر منافع فردی، اولویت داشته باشد، مشکلات فراوانی حل خواهد شد و به‌طورحتم این عملکرد، یک نوع ایثار است. اینکه از خودِ کوچک فاصله می‌گیریم و به یک خود بزرگ متصل می‌شویم، نوعی از ایثار است و دستگاه‌های مختلف با این موضوع پیوند دارند.
3400 ایثارگر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور دارند، این عزیزان، هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت، یک فرصت به حساب می‌آیند، به نظر شما چگونه باید از این فرصت استفاده شود؟
جامعه ایثارگران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پشتوانه‌ای عظیم هستند ولی این نکته را فراموش نکنیم که همه افراد وزارت باید جامعه ایثارگر باشند. جامعه ایثارگری، بخشی از وزارتخانه هستند که طبق قانون جامع ایثارگران، مورد توجه بوده و به اعتبار ارزش‌های انسانی که داشته‌اند باید پرچمدار جریان ایثار باشند؛ ولی همه کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جامعه ایثارگر هستند و باید از ظرفیت‌های آنها بهره مناسب را برد.

گروه اقتصادی/صنعت پتروشیمی یکی از اصلی‌ترین رشته‌های صنعتی کشور است که توسعه آن از اولویت‌های کشور و منطبق با سیاست اقتصاد مقاومتی است.
معاون اول رئیس جمهوری روز گذشته با حضور در مراسم افتتاح یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست بار دیگر بر این موضوع تأکید کرد و گفت: یکی از بخش‌هایی که به‌صورت ویژه در اولویت نخست جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی قرار دارد صنعت پتروشیمی و صنایع پایین دستی آن است. به گزارش «ایران»، روز گذشته اسحاق جهانگیری با تأکید بر اینکه صنعت نفت، گاز و پتروشیمی در اقتصاد کشور از سهم بالایی برخوردارند، اظهار کرد: برنامه‌های مناسبی برای توسعه صنعت پتروشیمی تدوین شده و باید صنایع پایین دستی پتروشیمی با کمک وزارتخانه‌های نفت و صنعت، معدن و تجارت توسعه پیدا کنند تا هم در بالا بردن ارزش افزوده و هم در توسعه صادرات نقش داشته باشند.
به گفته جهانگیری هم در اجرای پروژه‌های اولویت دار سال 95 اقتصاد مقاومتی و هم در اجرای پروژه‌های اولویت دار سال 96 در حوزه اقتصاد مقاومتی، وزارت نفت و مجموعه وابسته به این وزارتخانه بهترین عملکرد را در قبال وظایف و تکالیف خود داشته‌اند.

نیم نگاه

رشد اقتصادی کشور بعد از یک دوره طولانی، در سال 95 طبق گزارش بانک مرکزی به بالای 12 درصد و بر اساس گزارش مرکز آمار ایران به بالای 9 درصد رسید که این میزان از رشد اقتصادی در کشور کم سابقه و در سطح بین‌الملل نیز کم نظیر است
از اواسط سال 92 تا شهریور سال 96، حدود 19 میلیارد و 377 میلیون دلار طرح سرمایه‌گذاری مستقیم در وزارت امور اقتصادی و دارایی تحت قانون حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی کشور به‌تصویب رسیده که بیش از 11 میلیارد و 660 میلیون دلار آن به کشور وارد و به صنعت و کارخانه تبدیل شده است

او اضافه کرد: وزارت نفت در بخش سرمایه‌گذاری صنایع بالادستی نفت و گاز، میادین مشترک و همکاری شرکت‌های خارجی اقدامات بزرگی را در سال 95 انجام داد و برای نخستین بار بود که فرمول قراردادهای نفتی در اختیار منتقدان قرار گرفت و حدود یک سال در جلسات مختلف بحث و بررسی شد و تا حد زیادی نظر صاحبنظران جلب شد و امروز اجماع مناسبی در خصوص قراردادهای نفتی وجود دارد و وزارت نفت از طریق شرکای خود قراردادها را پیگیری می‌کند. جهانگیری با اشاره به اینکه ایران از بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز جهان برخوردار است بر لزوم افزایش تولید متناسب با حجم ذخایر تأکید کرد و گفت: باید ایران را در زمینه تولید به جایگاه مناسب برسانیم و وزارت نفت در این راستا افق‌های بلندی را ترسیم کرده است. بهینه‌سازی مصرف انرژی، نوسازی ناوگان حمل و نقل باری و عمومی و بهینه‌سازی مصرف انرژی ساختمان‌ها از جمله طرح‌های وزارت نفت برای سرمایه‌گذاران است که جهانگیری معتقد است هر کدام از آنها زمینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.

رسالت یکایک ما توانمندسازی کشور در زمینه‌های مختلف است
همچنین جهانگیری با اشاره به برگزاری اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در هفته گذشته اظهار کرد: در مجمع عمومی سازمان ملل تصویری از جهان به نمایش گذاشته شد که در یک طرف تمایل به جنگ طلبی بود و ترامپ و نتانیاهو آن را نمایندگی می‌کردند و به نظر می‌رسد که می‌خواهند با هراس افکنی ضمن تجارت اسلحه، سیاست سلطه بر دنیا را دنبال کنند. در طرف دیگر کشورهای مستقلی بودند که به ملت و رأی ملت خود متکی هستند و می‌خواهند روی پای خود بایستند. معاون اول رئیس جمهوری ادامه داد: پیام سخنان رئیس جمهوری این بود که ایران به دنبال تنش زدایی است و به قوانین و مقررات بین‌المللی پایبند است و جهانی عاری از خشونت، افراطی گری و تروریسم را دنبال می‌کند.

اجماع‌سازی در میان همه بخش‌ها از ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی است
به گفته جهانگیری، لازمه زندگی در جهان پرمخاطره فعلی همانگونه  که رهبر معظم انقلاب مکرر گفته‌اند، توانمندکردن کشور و جامعه است و ما باید به دنبال توانمندسازی کشور در زمینه‌های مختلف علمی، تکنولوژی، فناوری، صنعتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی باشیم و این مهم‌ترین رسالتی است که بر دوش همه ما قرار دارد و نمی‌توان انتظار داشت که دولت به تنهایی بتواند این اهداف را محقق سازد بلکه باید همه ارکان نظام و آحاد جامعه در رسیدن به این اهداف کمک کنند.
او با اشاره به اینکه نیازمند عزم ملی برای نوسازی نگرش‌ها، ساختارها و نهادها در جهت توانمندسازی شهروندان هستیم، تصریح کرد: باید بتوانیم سیستم هایمان و نقش آفرینی‌های مؤثر در توسعه را در همه زمینه‌ها جوان‌تر، خلاق‌تر و کارآمدتر کنیم و حتماً در مسیر نوسازی با فرصت‌ها و تهدیدهای مختلف روبه‌رو هستیم. سیاست‌های مورد نیاز برای توانمندسازی کشور مورد اجماع است و اقتصاد مقاومتی به‌عنوان راهکاری که بتواند کشور را توانمند کند از سوی همگان پذیرفته شده و یکی از ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی این است که در میان قوای سه گانه، بخش خصوصی و همه نهادها اجماع ایجاد کرده است.

اقتصاد در مسیر صحیحی قرار دارد
«رشد اقتصادی کشور بعد از یک دوره طولانی، در سال 95 طبق گزارش بانک مرکزی به بالای 12 درصد و بر اساس گزارش مرکز آمار ایران به بالای 9 درصد رسید که این میزان از رشد اقتصادی در کشور کم سابقه و در سطح بین‌الملل نیز کم نظیر است.» جهانگیری با بیان این مطلب گفت: امروز در مقطعی هستیم که اقتصاد کشور مسیر خوبی را طی می‌کند. اقتصاد ایران با وجود نقدها، محدودیت‌ها و تنگناها در مسیر صحیحی قرار گرفته و شاخص‌های عملکردی اقتصاد کشور قابل قبول است و ثبات مناسبی در اقتصاد به وجود آمده است.
او اضافه کرد: رشد اقتصادی کشور در سه ماهه اول سال‌جاری 5/6 درصد و بدون احتساب بخش نفت 7 درصد بوده  و این در حالی است که برخی افراد تصور می‌کردند که به دلیل سهم بالای بخش نفت در رشد اقتصادی سال 95، دولت نمی‌تواند در سال 96 این رشد اقتصادی را ادامه دهد اما خوشبختانه رشد اقتصادی در همه بخش‌های اقتصادی کشور مثبت بوده و برای نخستین بار در بخش معدن و ساختمان پس از یک دوره طولانی، رشد منفی به مثبت تبدیل شد و روند منفی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی که از فصل چهارم سال قبل به 2/6 درصد تبدیل شد، در سه ماهه اول سال‌جاری با 1/7 درصد رشد مثبت همراه بود.
معاون اول رئیس جمهوری میزان اشتغال خالص ایجاد شده در سه ماهه سال‌جاری را 703 هزار شغل عنوان کرد و گفت: بر این اساس نسبت به سه ماهه بهار سال قبل اشتغالزایی انجام شده است. به‌طور کلی در سال 95 برابر با 616 هزار شغل بود و این میزان اشتغالزایی در سال در فضای موجود بین‌المللی تنها در میان کشورهای محدود و به اندازه انگشتان یک دست اتفاق می‌افتد. او به‌ تورم تک رقمی در سال گذشته اشاره و اظهار کرد: خیلی‌ها تردید داشتند که آیا دولت قادر خواهد بود تورم تک‌رقمی را ادامه دهد و این در حالی است که تا یک سال منتهی به مرداد ماه سال‌جاری بر اساس گزارش مرکز آمار ایران تورم کشور 7/7 درصد بوده است و امیدوارم این شاخص‌های مثبت در سال 96 ادامه پیدا کند. به عقیده جهانگیری، این دستاوردها نتیجه سیاست‌های عالمانه و کارشناسانه دولت و به خاطر تکیه بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی حاصل شده است.

اولویت استفاده از منابع خارجی با بخش خصوصی توانمند است
«از ابتدای دولت یازدهم یعنی از اواسط سال 92 تا شهریور سال 96، حدود 19 میلیارد و 377 میلیون دلار طرح سرمایه‌گذاری مستقیم در وزارت امور اقتصادی و دارایی تحت قانون حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی کشور به‌تصویب رسیده که بیش از 11 میلیارد و 660 میلیون دلار آن به کشور وارد و به صنعت و کارخانه تبدیل شده است.  در دوران پسا برجام نیز حدود 14 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی به کشور جذب شده است.» جهانگیری با بیان این مطلب گفت: در مذاکرات صورت گرفته با بانک‌های خارجی برای استفاده از 60 میلیارد دلار منابع خارجی برنامه‌ریزی شده که تاکنون قرارداد برای استفاده از 26 میلیارد دلار با بانک‌های خارجی منعقد شده  و خط اعتباری به تولیدکنندگان داخلی داده شده است. معاون اول رئیس جمهوری، اولویت نخست برای استفاده از منابع خارجی را بخش خصوصی و واحدهای تولیدی دانست که بتوانند از محل تولیدات خود بازپرداخت ارزی را انجام دهند. به گفته جهانگیری، برخلاف تصور امریکایی‌ها که فکر می‌کنند می‌توانند ایران را محدود کنند، کشور ما قادر خواهد بود در هر شرایط در جهت توسعه حرکت کند.

افزایش ارزش تولید محصولات پتروشیمی به 40 میلیارد دلار
همچنین در این مراسم وزیر نفت از افتتاح طرح‌های پتروشیمی‌ کاوه، فاز سوم پتروشیمی پردیس و بوشهر تا پایان امسال خبرداد و گفت: باید از حضور سرمایه‌‌گذاران خارجی برای بالابردن ارزش افزوده، دستیابی به فناوری‌های نو و تولید محصولات با ارزش‌تر استفاده و از تولید محصولات کم ارزش دوری کنیم.
بیژن زنگنه با اشاره به اینکه در پنج سال آینده ارزش محصولات بالادست پتروشیمی به ۴۰ میلیارد دلار می‌رسد، گفت: در بخش میان دست و پایین‌دست نیز باید برنامه‌ریزی‌های لازم برای توسعه این صنعت، اشتغالزایی و ارزش افزوده بالا صورت گیرد. او با بیان اینکه پس از اجرایی شدن برجام شاهد افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی بودیم، تصریح کرد: حدود یک میلیون تن عرضه خوراک به واحدهای پایین‌دستی پتروشیمی در داخل کشور افزایش یافته که این به معنای ایجاد اشتغال، تولید و ایجاد ثروت برای کشور است. وزیر نفت به علاقه بسیار زیاد سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در طرح‌های پتروشیمی اشاره و تصریح کرد: این فرصت بسیار بزرگی برای بالابردن ارزش افزوده، دستیابی به فناوری‌های نو و تولید محصول با ارزش بالاتر است؛ امیدواریم ما از تولید محصولات با ارزش پایین دوری کنیم. وزیر نفت یادآور شد: سیاست دولت بهبود کسب و کار، ایجاد اشتغال و بهبود زندگی مردم است که ما نیز مجری آن هستیم.

اعتراض کارگران و مشکلات واحدهای صنعتی، طی هفته‌های گذشته در صدر اخبار بوده‌اند. اهمیت اعتراض‌های آنها و رسیدگی به اوضاع شان، روز گذشته سه وزیر اقتصادی را پای یک میز نشاند. وزیران صنعت، معدن و تجارت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، امور اقتصادی و دارایی به‌همراه رئیس کل بانک مرکزی به‌منظور حل مشکل واحدهای صنعتی بویژه در شهر اراک تشکیل جلسه دادند. محمد شریعتمداری، علی ربیعی، مسعود کرباسیان و ولی‌الله سیف در این جلسه چاره‌اندیشی به منظور حمایت از تولید داخلی و احقاق حقوق مربوط به کارگران را در دستور کار قرار دادند، علاوه بر آن‌ها، رؤسای سازمان خصوصی‌سازی، امور مالیاتی، تأمین اجتماعی، نمایندگان مجلس و استاندار مرکزی نیز حضور داشتند که در این راستا مسئولان سازمان خصوصی‌سازی بر نظارت خود جهت انجام تعهدات و پرداخت حقوق کارگران توسط شرکت‌های دارای مشکل تأکید کردند. بر اساس گزارش ایسنا، در این جلسه همچنین وزیر صنعت، معدن وتجارت خواستار حل مشکل مربوط به پرداخت حقوق و دستمزد کارگران، فعال‌تر کردن تولید و ایجاد بازار داخلی و عدم لحاظ چک برگشتی و بدهی‌های معوق در دریافت اعتبار ضمانت‌نامه و سرمایه در گردش از سوی بانک‌های عامل شد. همچنین با تشریح مشکلات واحدها از سوی نمایندگان کارگری، مقرر شد سازمان‌های امور مالیاتی و تأمین اجتماعی نسبت به تقسیط بدهی‌های معوق، همکاری‌های لازم را داشته باشد.
مأموریت ویژه ایدرو و ایمیدرو برای سرمایه‌گذاری صنعتی در مناطق محروم
روز گذشته، فراکسیون ولایی مجلس نیز جلسه‌ای با وزیر صنعت، معدن و تجارت تشکیل داد. نمایندگان حاضر در جلسه سؤالاتی در مورد برنامه وزیر برای حل مشکلات صنایع کوچک، رفع موانع استفاده صنایع از تسهیلات بانکی بویژه وثیقه‌های بانکی، انتقاداتی از عدم رعایت مسائل زیست محیطی مطرح کردند. بر اساس گزارش مهر، اعضای جلسه بر لزوم رعایت حقوق کارگران و خودداری از به‌کار بردن زور علیه آنها، تفکیک وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت مطابق لایحه جدید دولت و ضرورت توجه به شهرک‌های صنعتی به جهت نقشی که در ایجاد اشتغال ایفا می‌کنند تأکید کردند. نمایندگان همچنین از واردات کالاهای خارجی بویژه در مورد محصولاتی که نمونه داخلی آن وجود دارد انتقاد کردند و خواستار افزایش تعرفه واردات شدند. آنها همچنین انتقادهایی به‌سیاست‌های پرداخت تسهیلات بانکی داشتند. محمد شریعتمداری نیز در بخشی از پاسخ‌های خود به نمایندگان با انتقاد از عدم اعمال تعرفه‌های مناسب در واردات گفت: «اعمال تعرفه‌های مناسب طی سال‌های گذشته به جهت سیاست تجارت جهانی مد نظر قرار نگرفته که باید به‌طور ویژه در دستور کار قرار گیرد ما نمی‌توانیم اجازه دهیم واردات کالاها بی‌رویه انجام شود و تولید داخلی را نابود کند باید مدیریت مؤثر تعرفه‌ها را احیا و استحکام بیشتری بخشیم.» او با تأکید بر لزوم حمایت از صادرات گفت:«ما نیاز به مشوق‌های صادراتی داریم تا به صورت هدفمند از صادرات و مراکز تولیدی صادراتی حمایت کنیم.» شریعتمداری حمایت از صنایع کوچک را یکی از برنامه‌های محوری وزارت صنعت خواند و گفت: بازسازی و نوسازی صنعت در دستور کار ما قرار دارد و حمایت و ایجاد نواحی صنعتی از برنامه‌های جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت است. شرکت‌های ایدرو و ایمیدرو مسئولیت پیدا کردند تا برای ایجاد صنعت در تمام مناطق کشور بویژه مناطق محروم سرمایه‌گذاری کنند. این دو شرکت باید با جذب منابع داخلی و خارجی گام‌های مؤثری در جهت سرمایه‌گذاری صنعتی در مناطق محروم بردارند.»
شریعمتداری درباره مسأله قاچاق نیز گفت: «برای حل مشکل قاچاق کالا نیازمند ساماندهی مجدد مرزها و اقداماتی از جمله پیله‌وری، کوله بری، ملوانی و ته لنجی هستیم. باید جلوی قاچاق کالا از مبادی رسمی و غیررسمی گرفته شود.» وزیر صنعت همچنین در این جلسه  گفت: «آمایش سرزمینی و انطباق آن با آمایش صنعتی کشور در اولویت ما قرار دارد، سند استراتژی توسعه صنعت در کشور نهایی و ابلاغ خواهد شد. تعادل میان عرضه و تقاضا، در برنامه کوتاه مدت چهار ماهه در دستور کار وزارتخانه قرار دارد؛ باید با سیاست‌های تعریف شده تعادل بین عرضه و تقاضا ایجاد شود تا تولید ثبات پیدا کند.»
 

نرگس عاشوری

«اکسیدان» دومین تجریه کارگردانی حامد محمدی است. او که در مقام فیلمنامه‌نویسی، دو فیلم «طلا و مس» و «حوض نقاشی» را در کارنامه دارد، بعد از ساخت «فرشته‌ها با هم می‌آیند» در دومین تجربه بلند سینمایی‌اش سراغ موضوع مهاجرت و مسأله اخذ ویزا به روش‌های متداول اما عجیب مثل تشبه به همجنس‌گرایی و تغییر دین رفته است؛ مسائلی حساسیت‌برانگیز که باعث شد فیلم در روزهای آغازین اکران دچار حواشی بسیاری از جمله جرح و تعدیل، تحریم از سوی حوزه هنری و همچنین نامه‌نگاری اعتراضی 17 نماینده به وزیر ارشاد وقت برای پایین کشیدن فیلم از اکران شود. با وجود از دست دادن حدود 90 سالن سینمای حوزه هنری این فیلم فروش  موفقی داشت و در هفته سیزدهم اکران فروش آن از مرز 10 میلیارد گذشت. منوچهر محمدی تهیه‌کننده با سابقه سینما که بیش از یک دهه پس از ساخت «مارمولک» با تهیه‌کنندگی «اکسیدان» به حوزه طنز بازگشته است و تقی آزاد ارمکی (جامعه‌شناس ایرانی و استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران) دوست دوران دانشجویی او در حوزه جامعه‌شناسی در روزهای پایانی اکران این فیلم میهمان روزنامه ایران شدند تا درباره مختصات و آثار جامعه‌شناختی این آثار و کارکردشان در سینمای ایران گپ و گفتی داشته باشند که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.

قبل از شروع بحث اصلی کمی درباره فیلم‌هایی که می‌کوشند سراغ موضوعات حساسیت‌برانگیز بروند و مفاهیم و پیام‌های تازه‌ای را به تماشاگر منتقل کنند صحبت کنیم. نمونه موفق این بحث فیلم «مارمولک» است که به اعتقاد بسیاری توانست نزد روحانیت و عامه مردم تأثیرگذار باشد یا فیلم «طلا و مس» که با برخوردها و واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد؛ متحجرها می‌گفتند تبلیغ اسلام امریکایی است و روشنفکرها می‌گفتند فیلم حکومتی است که روحانیت را خوب نشان داده است. درباب مختصات و تأثیر جامعه‌شناختی این آثار و اینکه در نهایت چه کارکردی در سینمای ایران می‌توانند داشته باشند چه نظری دارید؟
منوچهر محمدی: برخلاف برخی هنرها که جنبه خاص دارند سینما یک هنر مردمی و «Popula» است که با عامه مردم در ارتباط است. قصه‌ای را با تصویر میان عموم مردم می‌برد و به شکل مساوی پخش می‌کند و در مقایسه با تئاتر که لژهای مخصوص دارد متفاوت است. من در دوره‌ای به سینما آمدم که یاد گرفتم این اقتضای سینماست که گوش شنوایی داشته باشیم و فکر نکنیم با ساختن هر اثری طفلی کاکل زری به دنیا آورده‌ایم که همه باید آن را احترام و تشویق کنند. اتهام به کارهای من تا مرز توقیف و متهم شدن به خیانت و جاسوسی و... پیش رفت اما باید پذیرفت که در یک جامعه نگاه‌ها و سلایق مختلف وجود دارد و باید اجازه بدهیم نظرات متفاوت بیان شود. این اتفاق به فیلمساز کمک می‌کند تا بداند در جامعه چه خبر است و چه سلایق و دیدگاه‌هایی وجود دارد. به شخصه عصبانی نمی‌شوم و از کوره در نمی‌روم و جامعه را متهم به بی‌سوادی نمی‌کنم، اگرچه متأسفانه در جامعه ما مثل خیلی از پدیده‌های دیگر، مفهوم آزادی بیان و چندصدایی با تهمت و افترا قاطی شده است که برخی به دلیل اتصال به حلقه‌های قدرت و بولتن‌های مختلف می‌تواند دردسرساز و مشکل‌آفرین شود. اما اینکه من سراغ این مباحث می‌روم؛ بخشی از آن به پیشینه دانشگاهی و مطالعاتی و سلوک تربیتی من بازمی‌گردد که فکر می‌کنم در کنار جنبه سینما به‌عنوان یک حرفه یا یک کار اقتصادی، دغدغه‌هایی را هم باید مطرح کنم. بر همین اساس در ساخت طیف گسترده‌ای از آثار سینمایی همکاری کردم؛ درباره جنگ، موقعیت زنان، خانواده شهدا و همچنین مسأله روحانیت و... فیلم ساختم و طبیعتاً در همین طبقه‌بندی «اکسیدان» را هم فرزند زمانه خودش می‌دانم. برخی اوقات این جریانات اجتماعی یا مدیریتی یا حتی منتقدان هستند که سعی می‌کنند فیلمساز را به یک سمت خاص سوق بدهند اما همان‌طور که برخی بازیگرها سعی می‌کنند در یک نقش کلیشه نشوند، ما هم به‌عنوان فیلمساز یا تهیه‌کننده سعی می‌کنیم کلیشه یک فرم نشویم و اینکه سراغ چه موضوعی برویم را حال ما و درک ما و شرایطی که در آن زندگی می‌کنیم تعیین می‌کند. قصه «اکسیدان» را پسندیدم البته کش و قوس زیادی داشتیم و قصه بارها و بارها بازنویسی شد. در ابتدا قصه سه ساحت داشت و تغییر مذهب، سیاست و تشبه به همجنس‌گرایی به‌عنوان 3 راهکار دریافت ویزا برای خروج از کشور مطرح بود. متأسفانه به دلیل نگرانی‌ها بخش سیاسی به‌طور کامل در مرحله فیلمنامه حذف شد. با وجود اینکه خیلی‌ها با این ترفند ویزا می‌گیرند اما احساس کردیم هر نوع تلاشی در این خصوص بی‌نتیجه است و فقط فیلم را در معرض خطر قرار می‌دهیم در نتیجه روی دو قسمت دیگر متمرکز شدیم.
تقی آزادارمکی: بحث انقلاب اسلامی، مسائل جمهوری اسلامی و در عین حال شرایط معاصر دو سه المانی است که در کارهای آقای محمدی دیده می‌شود و کمتر کسی سراغ داریم که بتواند بین این سه عرصه رابطه برقرار کند؛ یعنی کسی که دغدغه انقلاب اسلامی داشته باشد، پایبند جمهوری اسلامی باشد و زمان حال را بفهمد. اغلب فیلمسازها یا سراغ بخشی از تاریخ می‌روند و یک تعبیر خیلی ایده‌آلیستی از انقلاب اسلامی می‌دهند یا نقد و دفاع خیلی کلیشه‌ای از جمهوری اسلامی دارند یا اینکه در جست‌وجوی مسائل خیلی دردآور از جامعه ایرانی هستند. خیلی از فیلم‌ها، مجموعه‌ای از کلیشه‌ها هستند که نکته خاصی را به بیننده انتقال نمی‌دهد و مخاطب را به چالش نمی‌کشد. به‌عنوان مثال در حوزه دین خیلی از فیلم‌های ما روضه‌خوانی است و خیلی فرقی با روایت تاریخی ساده مبتنی بر فهم  مناسکی از دین ندارد در حالی که در حوزه دین مناقشه‌های بنیادی وجود دارد. بحث تغییر دین یک مسأله اساسی است که بخشی از نسل زمانه جدید با آن درگیر است. نه فقط در ایران بلکه در دنیا مسأله است. جامعه ایرانی همیشه محل تولید اندیشه‌های بزرگ دینی بوده و مناقشه‌های بزرگ هم تولید کرده.   مهاجرت، تغییر دین و همجنس‌گرایی موضوعات مهمی است که ما در پرده و یواشکی درباره‌اش صحبت می‌کنیم، اما مسأله مهم زمانه است. شاخصه مهم «اکسیدان» توانایی در کلیشه‌زدایی است. این جسارت آقای محمدی و دوستانشان را باید تقویت کرد، نه اینکه مورد اتهام قرار داد؛ البته به لحاظ فنی منتقدان حوزه هنر می‌توانند به آن ایرادهایی بگیرند اما شجاعت سازندگان فیلم نباید مورد اتهام قرار بگیرد. سینما در خیلی از عرصه‌ها پیشگام‌تر از دیگر حوزه‌های هنری است یا کاشف موضوع یا توصیف‌کننده آن است. منوچهر محمدی چنین کاری را در حوزه روحانیت با ساخت فیلم «مارمولک» انجام داده است. در حالی که برخی روحانیون و کسانی که خودشان را مدافع داغ روحانیت تصور می‌کنند اعتقادی به ساخت این آثار ندارند و اگر فیلمی هم ساخته می‌شود فیلم تاریخی است و تاریخ علما نوشته می‌شود در صورتی که روحانیت بازیگر اصلی زندگی اجتماعی مردم ایران است و در همه عرصه‌ها حضور دارد. دغدغه دو روحانی دینی چه مسیحیت و چه اسلام در فیلم «اکسیدان» نجات یک آدم مستأصل است و این مفهوم بزرگ دینی است که سینما باید به آن بپردازد. سینما پیشگام است، کلیشه زدایی می‌کند و راه را برای پرداختن به موضوعات باز می‌کند. ما از سینما همین انتظار را داریم.
 درباره نطفه‌ شکل‌گیری داستان توضیح می‌دهید؟ قاعدتاً با آنچه  ما روی پرده دیدیم، قرار نبوده صرفاً کمدی بفروشی روانه سینماها کنید.
 محمدی: ترجیح می‌دهم با یک مقدمه این بحث را شروع کنم. به‌عنوان عضو کوچکی از خانواده سینما باید  انتقاد خود را نسبت به نظام مدیریت فرهنگی ابراز کنم. جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک نظام فکری و فرهنگی که قاعدتاً باید خودش را نسبت به پدیده‌های جهان مدرن تطبیق بدهد و از پیش برنامه و طراحی داشته باشد، می‌گذارد هر پدیده خودش را آوار کند و بعد از مدتی  کلنجار رفتن با  آن  و موضع‌گیری در موقعیتی قرار می‌گیرد که باور عموم از آن تعبیر به عقب نشینی می‌کند و این زیبنده یک نظام فرهنگی و اساساً یک دولت و یک ساختار حکومتی نیست. می‌شود موارد عدیده‌ای از این موضوع را مثال زد. برای نمونه یک خاطره نقل می‌کنم. اوایل دهه 60 تلویزیون چهار یا پنج خواننده موسیقی سنتی داشت؛ آقای شجریان، آقای افتخاری، آقای شفیعی سروستانی، آقای ناظری... و موسیقی آنها روی تصاویر گل و بلبل و زنبورعسل و... پخش می‌شد. سال 60 که جزو مدیران ارشد صدا و سیما بودم در یکی از جلسات مدیریتی عنوان کردم که این وضعیت قابل ادامه نیست و بهتر است به آرامی برای ورود موسیقی پاپ برنامه‌ریزی کنیم. چون اصطلاحاً موسیقی‌های پاپ لس‌انجلسی، گل کرده بود و مطالبه نسل جوان دهه 60 هم بود. باورم این بود که اگر این کار را انجام دهیم می‌توانیم ساختارهای درست موسیقایی را متناسب با فرهنگ بومی خودمان ایجاد کنیم. در آن جلسه مدیرعامل وقت سازمان آنچنان فریادی سر من کشید و جوری نگاه کرد که گویا کفر می‌گویم اما حالا در دهه 90 در شرایطی هستیم که انواع موسیقی پاپ در نوع ضعیف و غیرهنرمندانه پخش می‌شود و باید ساعت‌ها در حسرت شنیدن یک موسقی اصیل ایرانی بمانیم. درباره ویدئو هم وضعیت به همین شکل بود. داشتن دستگاه ویدئو جرم بود و بابتش زندان می‌رفتی و شلاق داشت اما بعدها آزاد شد و ماهواره و فضای مجازی هم به آن اضافه شد. نقد اصلی من این است که چرا اول یک مقاومت بیهوده می‎کنیم و بعد مجبور به عقب‌نشینی می‌شویم طوری که تمام آن خاکریزها را هم فراموش می‌کنیم. در حوزه سینما هم با چنین اتفاق‌هایی مواجه هستیم. شما در سینما می‌توانید یک رفتار کلیشه‌ای داشته باشید و وقتی می‌بینید فیلمی موفق است 10 اثر مشابه و نمونه آن بسازید اما هر وقت نوآوری داشته باشید با نگاه شک و تردید و بدبینی مواجه می‌شوید. چیزی که باعث می‌شود ساختار تمدنی مثل امریکا، تهاجمی باشد بها دادن به رفتار فردگرایانه مبتنی بر خلاقیت‌های فردی است و اساساً فردیت تشویق می‌شود. تمام ساختار اجتماعی سر جای خودش محفوظ است اما اگر دقت کنید این افراد هستند که موتور یک بخش از تاریخ و اجتماع و... را به حرکت در می‌آورند. در تمام فیلم‌ها و سریال‌های امریکایی مدیران بالادست ساختارهایی امنیتی یا اجتماعی و حتی علمی و فنی، بهره هوشی کمتری از کارمندان آن مجموعه دارند؛ یعنی قصه‌ جوری تعریف می‌شود که افسر جزء از افسر مافوق باهوش‌تر است یا یک دانشمند جزء از یک دانشمند بالادستی باهوش‌تر است و قصه طوری تعریف می‌شود که در نهایت حرف فرد باهوش‌تر به کرسی بنشیند و به همین خاطر است که یکی از القاب امریکا سرزمین فرصت‌هاست و سعی می‌کنند نخبگان دنیا را با امتیازات ویژه جمع کنند. اینجا دقیقاً برعکس است و با هر حرکت نوآورانه برخورد می‌شود و بلافاصله هم انگ هنجار شکنی بر آن برچسب می‌شود. به‌عنوان مثال وقتی به‌عنوان نخستین فیلم در حوزه روحانیت «زیر نور ماه» را می‌سازم مورد مؤاخذه جدی قرار می‌گیرم و جلساتی گذاشته می‌شود که باید به نهادهای امنیتی و دستگاه‌های مختلف جواب بدهم که به چه دلیل سراغ چنین موضوعی رفته‌ام. حتی فیلم «از کرخه تا راین» که امروز یکی از افتخارات نظام محسوب می‌شود تا آستانه توقیف رفت و پناهنده شدن یک جانباز به طور جدی مورد سؤال واقع شد. جالب است بدانید وزیر وقت ما را صدا کرد و گفت پایان فیلم را عوض کنید و حتی یک پایان‌بندی هم پیشنهاد داد مبنی بر اینکه قهرمان قصه به کشور بر می‌گردد و در فرودگاه با سرود ملی و حلقه گل از او استقبال می‌شود. فیلم درباره استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی بود و طبیعی است که این فرد شهید شود. پرسیدم که آقای دکتر به نظر شما آن وقت مطرح نمی‌شود که پس لابد عراقی‌ها از پیف‌پاف به‌عنوان سلاح‌های شیمیایی در جبهه جنگ استفاده کرده‌اند؟! اما درباره «اکسیدان» و اینکه فرزند زمانه خودش است باید به چند وجه اشاره کنم. اول اینکه جامعه به شادی جدی نیاز دارد و من به‌عنوان فیلمساز احساس وظیفه کردم که بخشی از این کمبود را در جامعه جبران کنم البته نه به هر بهایی! من فیلم «میم مثل مادر» را هم ساخته‌ام که تماشاگرش آنقدر اشک ریخته که بی‌هوش شده است اما آن فیلم اقتضای زمانه خودش بود و در این زمانه فکر کردم سراغ یک فیلم طنز بروم و قطعاً فیلم بعدی‌ام هم در این حوزه خواهد بود. نکته دیگر اینکه ما با زبان طنز امکان مطرح کردن یکسری صحبت‌ها را داریم که با زبان جدی نمی‌توان آنها را مطرح کرد. قصه مهاجرت واقعاً مسأله ای جدی است و پیش مقدمه آن همین بحثی بود که در دوره انتخابات ریاست جمهوری کاندیداهای مختلف راجع به آن صحبت کردند یعنی بحث ارزش پاسپورت ایرانی. در دو سه سفر اخیری که به خارج از کشور داشتم برخوردهایی دیدم که خیلی دردناک بود؛ اینکه 4 پلیس با اسلحه می‌آیند و من و کمال تبریزی را از صف کنترل پاسپورت فرودگاه لندن جدا می‌کنند و به اتاق بازجویی می‌برند یا در سفری دیگر با من و ابراهیم حاتمی‌کیا چنین رفتاری دارند خیلی دردناک است. دولتمردان باید فکر کنند که چطور می‌شود امریکا از همه امکاناتش برای شهروندش که جاسوس هم بوده استفاده می‌کند اما ما اجازه می‌دهیم در فرودگاه‌هایی در حد امارات یا عربستان یا ترکیه به حیثیت ایرانی‌مان اهانت شود؟! آمارش اعلام نمی‌شود اما هستند آدم‌هایی که با توسل به راهکارهایی مثل تغییر مذهب یا تمایلات همجنس گرایانه و بحث‌های سیاسی ویزا می‌گیرند که باعث سرشکستگی ملی است. فکر کردم باید به این سرشکستگی ملی بپردازم شاید دغدغه‌ای در مسئولان امر ایجاد شود.
به نظر شما چقدر این مطالبه در نسل جوان وجود دارد و برای خروج از کشور به این روش‌ها متوسل می‌شوند؟
آزاد ارمکی: طبق پژوهش‌های صورت گرفته میل به مهاجرت، بسیار بالاست و حال اینکه ما در فهرست کشورهای فرستنده مهاجر در صدر هستیم، بماند؛ اما اینکه در سطوح و نسل‌های مختلف میل به مهاجرت وجود دارد موضوع کم اهمیتی نیست. مشکل اساسی آن است که خمیرمایه‌های اصلی فرهنگی اجتماعی دچار سستی و ضعف و بی‌فایدگی شده است و مردم در این کشور راحت زندگی نمی‌کنند. این تفکر دائم به نسل جوان منتقل می‌شود؛ نسل جدیدی که مختصاتش پرانرژی بودن، اطلاعات به روز درباره دنیا داشتن، تخصص و بعد هم تمایل به زندگی بهتر داشتن است. زمانی بود که جوانان ایرانی مثل خاندان خودشان و نسل پیشین خیلی دنبال زندگی متفاوت نبودند اما الان نسل جدید با آن 4 خاصه که نام بردم اراده دارد، دنیا را می‌شناسد و دانش هم دارد و دیگر مایل به ماندن نیست. فیلم «اکسیدان» بیش از اینکه بر تعارض نسلی متمرکز شود، به انتخاب یک نسل و مسائل آن متمرکز شده است. پیش از این می‌گفتیم که غرب آدم‌ها را برای مهاجرت تحریک می‌کند اما الان ما خودمان هستیم که آدم‌ها را بیرون می‌اندازیم. اگر از من سؤال شود که اصلی‌ترین مسأله اجتماعی زمانه شما چیست؟ می‌گویم مهاجرت یکی از فوری‌ترین مسائلی است که جمهوری اسلامی باید به آن بپردازد. باید ببینیم چه اتفاقی افتاده است که این جمعیت مهم و به درد بخور اینقدر میل رفتن دارد و به هزاران راه متوسل می‌شود. در این فیلم روی دو روش متداول تمرکز شده است اما پشت این روش‌ها یک مافیا و چرخش پول بزرگ هم وجود دارد. اگر چه در «اکسیدان» به آن آدم کارچاق کن هم در ساخت انسانی پرداخته شده است اما مافیا پشت صحنه به صورت جداگانه می‌تواند موضوع یک فیلم شود. وقتی به صورت فرامتنی به این فیلم نگاه کنیم می‌بینیم که مسأله‌اش جامعه انسانی است و این فیلم از بهم ریختگی هویت نسل جدید هم حرف می‌زند.
آقای محمدی به نیاز جامعه ایرانی به طنز اشاره کردند. در بحث اکران هم شاهد هستیم که فیلم‌های کمدی پیشتازند و در صدر فروش قرار دارند.
آزاد ارمکی: جامعه ایرانی نیازمند طنز و خنده است، اما از آن طرف هم به سادگی نمی‌خندد و به چیزی می‌خندد که به زندگی خودش مربوط است. اگر طنز توانست این ساحت را پیدا کند به این معناست که فی الواقع زندگی خودشان را بازنمایی می‌کند. خنده الزاماً به معنای شادی و به این تعبیر نیست که جامعه خوشحال شده است بلکه پشت آن یک نقد اجتماعی قدرتمند وجود دارد؛ البته بیان وجوه تلخ زندگی به زبان فرهیخته‌ نیاز دارد و نه زبان لمپنی.
«اکسیدان» در اکران با واکنش‌های متفاوت مواجه شد. نمایندگان مجلس این فیلم را متهم به توهین به دین مسیحیت کردند در حالی که این فیلم برای دریافت پروانه نمایش به دلیل آنچه  تبلیغ دین مسیحیت عنوان می‌شد با مشکل مواجه شد.
آزادارمکی: این فیلم یک رفت و برگشت خیلی پنهان بین اسلام و مسیحیت و باز شدن رابطه بین ادیان است. اینکه مسجد و کلسیا به هم پیوند می‌خورند اتفاق خوبی است، اما چون مسأله فیلم آدم مهاجر و مشکلات آن است به طور کامل بر این موضوع متمرکز نمی‌شود. تصویری که ارائه می‌کند تصویری متفاوت از کشیش رسمی و آخوند رسمی است، کسی که می‌نشیند و دغدغه حل مشکل یک آدم گرفتار را دارد، چیزی که برخی روحانیان ما فراموش کرده و اصلاً دیگر فرصت این کارها را ندارند. عالمان دینی یا منتقدان دینی یا اجتماعی می‌توانستند راجع به اینکه آیا فیلم توانسته رابطه تاریخی مسجد و کلیسا را در رابطه این آدم‌ها نشان دهند بحث کنند.
اکسیدان بدون تردید فیلم شوخ و شنگی است. در بسیاری از نماها حتی تماشاگر سختگیر را هم می‌خنداند؛ برخی خطوط قرمز را رد و تماشاگر را غافلگیر می‌کند اما با پیش رفتن داستان مخاطب حس می‌کند که قرار نیست فیلمساز تنها به این شوخی‌ها بسنده کند. پای کلیسا و کشیش و مسیحیت و جوانی مسلمان به میان می‌آید که قرار است با ایده رفیقش، خودش را کشیش جا بزند تا ویزا بگیرد و... اما بسیاری از ایده‌ها به نتیجه نمی‌رسد. اگر در پرداخت فیلمنامه و دیالوگ قوی‌تر ظاهر می‌شدید پرونده این فیلم هم همچون «مارمولک» تا سال‌ها پس از اکران بسته نمی‌شد.
محمدی: نه تنها درباره «اکسیدان» بلکه درباره همه کارهایم معتقدم که اگر فرصت و فراغت بیشتری داشتیم حتماً به این ظرایف بیشتر دقت می‌کردیم. بعضی اوقات هم باید انشا را خواند تا غلط‌هایش مشخص شود. فیلم «مارمولک» هنوز هم بیننده دارد و اصطلاحات و تکه کلام‌هایش حتی ورد زبان مسئولان است. درباره سؤال قبلی شما همان‌طور که اشاره کردید وزارت ارشاد و حوزه هنری و یک نهاد امنیتی حرفشان این بود که این فیلم تبلیغ مسیحیت است و بعد از تغییرات فیلم که به نظر من هیچ ضرورتی نداشت، به یک باره چند نماینده مجلس اعتراض کنند که این فیلم توهین به مسیحیت است. می‌خواهم بگویم اگر ماها آدم‌های پوست کلفتی نبودیم و اگر آدم‌هایی نبودیم که باورمان این باشد که در خاک ایران ریشه داریم و نمی‌توانیم جای دیگر زندگی کنیم، این تناقض باعث می‌شد که ما هم برویم. جالب اینکه وقتی با نماینده‌های مجلس و کمیسیون فرهنگی صحبت کردم برخی می‌گفتند اصلاً فیلم را ندیده‌اند که این هم از عجایب روزگار است. در برخی احکام شرعی ما تأکید شده که تا رؤیت نکنید نمی‌توانید درباره آن پدیده حکمی صادر کنید. خب چه اتفاقی افتاده که جای عین و اذن را عوض کرده‌ایم. اتفاقی که بعد از انقلاب اسلامی افتاد و ما امیدوار بودیم نیفتد، شکل‌گرفتن فرهنگ مبتنی بر می‌گویند و گفته شده است بود. در حیطه سیاست می‌گویند بله شنیده‌ایم که چنین قول و قرار‌هایی گذاشته‌اند و... همه جا راجع به آدم‌ها بر اساس می‌گویند حرف می‌زنند در حالی که این رفتار از اساس با فرهنگ دینی ما سازگار نیست. بعضی فکر نکنند که منوچهر محمدی صاحب یک نگاه عرفی یا لیبرال یا دارای تسامح در دین است. نه! اتفاقاً من معتقدم این‌ها نگاه‌های مبنایی است.
به نظر می‌رسد موضع‌گیری نهادهایی مثل حوزه هنری ارجاعات سیاسی است که در فیلم وجود دارد. دیالوگی مبنی بر اینکه «یک رئیس جمهوری رو به من نشون بده که صاف صاف داره راه میره. همشون یا ممنوع‌التصویرند یا ممنوع‌الاسم یا مهاجرت کردن و در رفتن» یا پیشنهاد جاسوسی در سفارتخانه یا در صحنه‌ای که امیر جعفری برای بیان دلیل حذف روش سیاسی سرش زیر آب می‌رود و....
محمدی: بله عرض کردم پارت سومی در فیلم بود که جواد عزتی و امیر جعفری به کنش‌هایی اقدام می‌کنند که نتیجه آن دستگیری و حبس در اوین است. جالب اینکه بازجوی اوین وقتی می‌فهمد اینها اینکاره نیستند، تا دم در اوین بدرقه‌شان می‌کند و برای‌شان تاکسی هم می‌گیرد که این هم یک فضای طنز است. دوست ندارم راجع به «اکسیدان» و حوزه هنری حرف بزنم می‌خواهم بگویم نتیجه عملی این رفتار چه بود؟ حوزه 90 سالن نمایش را از این فیلم گرفت اما آیا باعث ندیده‌شدن فیلم شد؟ نه، فیلم دیده شد و حوزه به هدفش نرسید. مسئولان بالادستی حوزه بعد از این ماجرا باید فکر کنند که نتیجه این تحریم چه بود، همان‌طور که به آقایان بعد از اینکه «مارمولک» را پایین کشیدید در حوزه علمیه قم گفتم با پایین کشیدن این فیلم چه اتفاقی افتاد؟ «اکسیدان» بالای 10 میلیارد فروش کرده و در امریکا و کانادا و استرالیا هم با استقبال روبه‌رو شده است. متأسفانه چیزی که خیلی سربسته می‌توانم بگویم این است که میدان دادن به صدای آدم‌هایی که زیر گوش بقیه زمزمه و تلقین می‌کنند خطای بزرگی است. تلقین فقط برای مرده استفاده می‌شود اما الان برای زنده‌ها روال شده است.
 قبول کنید وقتی دین و ارزش‌های انقلابی شکل یونیفورم به خود می‌گیرد آدم‌ها براحتی می‌توانند آن یونیفورم را تهیه کنند و در قالب آن قرار بگیرند. میزان تخریبی که این رفتار ایجاد می‌کند از آدمی که صراحتاً جنایت می‌کند بیشتر است. به شخصه به‌عنوان یک شهروند ایرانی برایم هیچ چیز تلخ‌تر و توهین آمیزتر از پدیده‌ای به اسم آقای خاوری نبود یعنی کسی که چفیه انداخته و نخستین بانک را در مشهد مردانه و زنانه کرده است الان با چندین میلیارد تومان در کانادا به ریش همه ما می‎خندد. هزاران خاوری در سطوح پیله و کرم در سازمان‌ها و تشکیلات نفوذ دارند، ممکن است بعضی از آنها رشد کنند و خاوری‌های آینده شوند که این نگران‌کننده است. دلیل مهاجرت می‌تواند همین مسائل باشد و این‌ها دردآور است نه اینکه یک فیلم ساخته شود و مسأله 17 نماینده مجلس شود و بخواهند حلش کنند.
خیلی‌ها معتقدند اتفاقی که برای «اکسیدان» افتاد مربوط به خود فیلم و کارگردان نبود مشکل اصلی تهیه‌کننده آن است.
محمدی: من که عادت دارم. از نخستین فیلم‌هایم به آن عادت کردم. همیشه هم گفته‌ام وابستگی سیاسی مشخصی ندارم و همیشه تلاش کرده‌ام آنچه که فکر می‌کنم حق است بگویم.
آزادارمکی: در حالی که کسی که چندین سال است در این زمینه یک فضای فرهنگی را ایجاد می‌کند و برادری‌اش را ثابت کرده است اگر ملتهب‌ترین فیلم‌ها را هم ساخت باید قابل دفاع باشد.

ترانه بنی یعقوب


هر روهینگیایی داستانی هولناک برای تعریف کردن دارد. داستان‌هایی از سوختن، سلاخی شدن، مرگ، هدف مستقیم گلوله قرار گرفتن، تجاوز، مرگ عزیزان و ناپدید شدن نزدیکان در جنگل و کوه و قصه دردناک بی‌پناهی.
در کمپ آوارگان «پالون کالی» در ٣٥ کیلومتری شهر «کاکس بازار» در نزدیکی مرز میانمار و بنگلادش هستیم. در هفته‌های اخیر ٤٠٠هزار مسلمان روهینگیایی به بنگلادش پناه آورده‌اند و در بدترین شرایط بهداشتی و رفاهی با چوب بامبوو پلاستیک برای خود آلونک ساخته‌اند. این نخستین بار نیست که مسلمانان روهینگیایی که اغلب در غرب میانمار و در استان راخین زندگی می‌کنند اینگونه اذیت و آزار می‌شوند. در اوایل شهریور ماه امسال گروه‌های شبه نظامی روهینگیا به پاسگاه پلیس حمله کردند. پس از آن ارتش میانمار عملیات گسترده‌ای را علیه مسلمانان غیر نظامی روهینگیایی آغاز کرد. صدها کشته، صدها آواره، روستاهایی که به آتش کشیده شد و زنانی که مورد تجاوز قرار گرفتند، نتیجه این همه خشونت است.با تیم اعزامی جمعیت هلال احمر ایران که برای نظارت و ارزیابی میدانی وضعیت مسلمانان آواره روهینگیایی و نحوه توزیع دومین محموله انساندوستانه ایران، راهی نوار مرزی شده‌اند همراه می‌شویم.
پیش از رسیدن به محل استقرار آوارگان، زنان و کودکان زیادی را می‌بینیم که در جاده‌ها سرگردانند. نحیف و بی‌حال و پابرهنه، با گونه‌های گودافتاده و چشمانی پر از حیرت‌ در جست‌و‌جوی ماشینی، غذایی، کمکی. اینجا در پالون کالی تقریباً هیچ‌کس کفش به پا ندارد و مردم پا برهنه روی گل قدم می‌بردارند. دور تا دورمان را مزارع برنج احاطه کرده. در گوشه‌ای صف بلندی از آوارگان تشکیل شده، با برگه‌های صورتی در دست که در واقع نوعی کوپن برنج است. نوبت هرکسی که می‌رسد، برگه‌اش را مهر می‌زنند؛ این برگه یا کوپن تنها برگه هویتی اغلب آوارگان این اردوگاه است. نه اینکه برگه‌های هویتی آنها در جریان آوارگی گم شده باشد بلکه به این دلیل ساده که دولت میانمار سال‌ها از پذیرفتن آنها به‌عنوان شهروند این کشور خودداری کرده است.
شکیفا 38 ساله چند روزی است به اینجا رسیده. با شال صورتی که محکم دور سرش پیچیده، گونه‌های گود افتاده‌‌اش بیشتر توی چشم می‌آید. شکیفا مثل اغلب زنان، لباس‌های رنگی به تن دارند و بچه لاغری را در آغوش می‌فشارد. تضاد رنگ و رنج اینجا حسابی توی چشم می‌زند: «روستایمان را محاصره کردند و آتش زدند. تو دستاشون نارنجک بود. قبل از اینکه پرتاب کنند، به جنگل فرار کردیم، اما یک وقت دیدم بچه‌هام نیستند. دختر 5 ساله و پسر4 ساله‌ام توی جنگل گم شدند. من ماندم و دو بچه دیگرم. اصلاً نمی‌دانم دو بچه دیگرم کجا هستند... حاضر نبودم میانمار را ترک کنم، دلم می‌خواست بمیرم اما این انتظار کشنده را نکشم.»
چادرها در واقع تکه‌ای پلاستیک‌ هستند که با چند چوب بامبو برپا شده‌اند. بسته‌های بامبو این ور و آن ور روی زمین دیده می‌شود. نه فقط زمین که روی کول آدم‌ها. پلاستیک و بامبو از با ارزش‌ترین اقلام این روزهای آوارگان هستند والبته هر ماده خوردنی هم همین طور. توی اغلب چادرها حتی زیراندازی هم پهن نیست و همه زندگی یک خانواده را تنها چند کاسه و بشقاب تشکیل می‌دهد.
بوی تند دود آتش همه جا را پر کرده. در یک چادر دو نوزاد برهنه روی یک زیرانداز رنگی خوابیده‌اند، بدون اینکه کسی مراقب‌شان باشد. اغلب بچه‌های کوچک کاملاً برهنه‌اند و خیلی از بزرگترها تنها لنگی بر کمر دارند. بعضی‌ها از تلنبه‌های دست‌ساز مقابل چادرشان آب برمی‌دارند و توی ظروف آهنی می‌ریزند. اعضای انجمن‌های حقوق بشری بنگلادش که به کمک آوارگان آمده‌اند می‌گویند همین مسأله نبود آب بهداشتی باعث شیوع بیماری در میان پناهجوها شده. هوا شرجی و دم کرده است و وفور حشرات هم به شیوع بیشتر بیماری‌ها دامن زده.
آن سوی کمپ یک کامیون گونی‌ و غذا توزیع می‌کند. آوارگان با حوصله و نظم صف بسته‌اند. تا چشم کار می‌کند چادر می‌بینی. برخی ظاهر مرتب‌تری دارند و برخی نه. کسانی که تازه از راه رسیده‌اند، هنوز نتوانسته‌اند سر و سامانی به چادرشان بدهند. چند بچه دورهم جمع شده‌اند و از لابه لای موهای‌شان شپش بیرون می‌کشند و به یکدیگر نشان می‌دهند و می‌خندند؛ درست مثل یک بازی.مردها و زن‌های توی صف، با زبان بنگالی یک خواسته را تکرار می‌کنند. اینکه میانمار امن شود و دوباره به کشورشان بازگردند. برای آنها امنیت شرط اصلی بازگشت به میانمار است وگرنه حاضرند این شرایط سخت را تحمل کنند و آن روزهای پر از ناامنی را دوباره نبینند. می‌گویند «آنگ سان سوچی» رهبر میانماراست اما آنها او را دوست ندارند او با آنها مهربان نبود. برنده جایزه صلح نوبل، خیلی دیرهنگام کشتار جمعی آنان را توسط نظامیان کشورش محکوم کرد!
ماترا 28 ساله فرزند سه ماهه‌اش را بغل کرده. بچه لباسی به تن ندارد. 10 روزی هست که به اینجا رسیده. ماترا فرزند 2 و 4 ساله‌اش را وقتی پای پیاده در جنگل به سمت بنگلادش فرار می‌کردند، از دست داد. خودش می‌گوید از گرسنگی مردند. الان آرزویی ندارد جز اینکه بتواند شکم خودش و
 2 بچه دیگرش را سیر کند.
محمد انور ٣٣ ساله از روستای «لولون چاتی» می‌آید. او می‌گوید: «ارتش، شب وارد روستای‌مان شد و مستقیماً بچه‌های کوچک‌مان را هدف گلوله قرار داد. انگار می‌خواستند نسل‌مان را نابود کنند. بعد هم خانه‌های‌مان را آتش زدند. حالا هم که فرار کرده‌ایم و معلوم نیست چه سرنوشتی پیدا کنیم. شنیدیم گاو و بزهایمان را سر بریده‌اند و سوزانده‌اند. نمی‌خواهند ما دوباره به میانمار برگردیم.» خیلی‌ها  آنچه را که بر مسلمانان میانمار می‌گذرد، نه یک خشونت قومی، بلکه نسل کشی و پاکسازی قومی می‌دانند. سازمان ملل متحد نیز از مسلمانان روهینگیایی به‌عنوان بزرگترین جمعیت آواره دنیا نام می‌برد.
هوا رو به تاریکی است، صدای اذان توی اردوگاه می‌پیچد. برخی از تلمبه‌ها آب می‌کشند و وضو می‌گیرند. تعداد زیادی از آوارگان مسلمان روهینگیایی به سمت جاده آمده‌اند؛ سرگردان و بلاتکلیف.


 

نیم نگاه

آقاکوچک: بار حریق بالا، عدم انطباق فنی پلکان‌ها و فضاهای خروجی، نبود فضاسازی فنی و نبود سیستم بازدارنده، وجود وسایل گرمایشی غیراستاندارد و... از دلایل گسترش حریق در ساختمان پلاسکو بود. بر این اساس یکسری توصیه‌های جزیی و کلی برای جلوگیری از موارد وقوع در آینده در گزارش ارائه شد
نظری: نسبت به وقوع پلاسکوی دیگر به‌دلیل تخلفات گسترده در شهرداری منطقه یک هشدار می‌دهم چراکه ساختمانی در دزاشیب با وجود دستور کتبی توقف شورای عالی شهرسازی و دستور معاون شهرسازی شهرداری تهران همچنان در حال ساخت است و تخلف ادامه دارد


در هشتمین جلسه شورای شهر تهران، ری و تجریش،  هیأت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو، گزارش خود را در صحن علنی شورا قرائت کرد.
به گزارش «ایران»،محمد تقی احمدی، عضو کمیته ملی پلاسکو در این جلسه با بیان اینکه هیأت منتخب رئیس جمهوری برای بررسی این حادثه مرکب از 10 نفر از اساتید بود که در تخصص خود در کشور شاخص بوده و از بعد علمی و پژوهشی دارای تجربیات در رشته‌های مورد نیاز بودند، گفت: براین اساس هیأت ملی پلاسکو گزارشی را طی دو ماه برای حاکمیت به عنوان راهبرد آینده و علت‌یابی دلایل گذشته، آماده کرد.
در ادامه آقاکوچک، از اعضای این کمیته ملی با اشاره به تشکیل شش کمیته تخصصی در حوزه‌های فنی، حقوقی و اجتماعی در این هیأت، ابراز کرد: این هیأت از تصاویر و فیلم‌ها، مکاتبه رسمی با ارگان‌ها، برگزاری جلسه استماع با مسئولان، تحلیل رسانه‌ها و نخبگان، نمونه‌برداری از مصالح، گزارش‌های مردمی و... برای ارائه این گزارش استفاده کرد. وی افزود: با توجه به محورهای پنج گانه حکم رئیس جمهوری، گزارش نهایی هیأت به همراه پیوست‌ها آماده‌سازی شد که در سه فصل مجزا منتشر شده است.
وی در بیان بررسی‌های تخصصی مهندسی آتش گفت: بار حریق بالا، عدم انطباق فنی پلکان‌ها و فضاهای خروجی، نبود فضاسازی فنی و نبود سیستم بازدارنده، وجود وسایل گرمایشی غیراستاندارد و... از دلایل گسترش حریق در ساختمان پلاسکو بود. بر این اساس یکسری توصیه‌های جزیی و کلی برای جلوگیری از موارد وقوع در آینده در گزارش ارائه شد.
آقا کوچک با تشریح سه مرحله مختلف فروریزش ساختمان پلاسکو در اثر حریق و حرارت، گفت: فرضیه آتش‌سوزی و انفجار عمدی در ساختمان در بررسی‌ها رد و در نهایت توصیه‌هایی برای جلوگیری از تکرار حادثه مطرح شد از جمله آنکه ضوابط و مقررات ملی و مبحث 22 از نظر محتوا و نحوه اجرا دارای ضعف‌هایی است که باید برطرف شود. همچنین لزوم تمایز در نگرش به ساختمان‌های بلند مرتبه و تدوین ضوابط لازم برای این ساختمان‌ها مورد تأکید قرار گرفت. وی با تأکید بر ضرورت کاهش آسیب‌پذیری ساختمان‌های بلندمرتبه موجود اظهارکرد:لازم است مقامات مسئول در اسرع وقت اقدامات لازم برای کاهش آسیب‌پذیری این ساختمان‌ها را انجام دهند.
محسن هاشمی، رئیس شورا هم در واکنش به این گزارش گفت: در این گزارش، شورای شهر نیز به عنوان یکی از مقصرین شناخته شده است، براین اساس می‌خواهیم به صورت دقیق در مورد نقش شورا بیشتر توضیح داده شود تا ما بتوانیم به وظایف خود عمل کنیم.
احمد مسجدجامعی با اشاره به وجود گزارش‌های متعددی که در مورد پلاسکو ارائه شد گفت: در میان گزارش‌هایی که از سوی دولت، دستگاه قضایی و.. ارائه شد، جای خالی گزارش از سوی مطبوعات و مردم احساس می‌شد و باید به سراغ خبرنگاران و کسبه هم می‌رفتند. این امدادرسانی در حالی رخ داد که ساختمان پلاسکو در یک خیابان اصلی قرار دارد و حتی ترافیکی نیز در کار نبود. پس امدادرسانی به برج‌های بلندمرتبه در کوچه‌های 6 تا 10 متری چگونه خواهد بود.به گفته آتش‌نشان‌ها در برخی از خیابان‌ها همچون خیابان فرشته خودروهای آتش‌نشانی حتی رد هم نمی‌شوند. شهربانو امانی هم با اشاره به وجود 101 ساختمان ناایمن در منطقه 12 گفت: با توجه به صحبت‌های من با شهردار منطقه 12 در این منطقه 101 ساختمان ناایمن همچون پلاسکو وجود دارد که تنها یکی از آنها تعطیل شده است. حسن رسولی هم پیشنهاد داد که رئیس بنیاد مستضعفان و مالک ساختمان به صحن شورا آمده و گزارشی در باره پروژه‌هایی که به صورت پایلوت در حال انجام است و اینکه بعد از هشت ماه چه اقداماتی برای استیفای حق ذینفعان صورت گرفته است، ارائه کنند.
زهرا نژادبهرام دیگر عضو شورا، با اشاره به ناایمن بودن ساختمان‌هایی نظیر مدارس گفت: 25 درصد فضای غیرایمن شامل بیش از 1000 مدرسه تهران می‌شود. درواقع در صورتی که شاهد شرایط بحرانی مانند زلزله و حوادث مشابه باشیم ممکن است آسیب جدی به فضاهای آموزشی برسد.
ورود شورای شهر تهران به موضوع هولوگرام‌ها
محسن هاشمی همچنین خواستار ارائه گزارشی در باره هولوگرام‌ها شد.
او گفت: از کمیسیون برنامه و بودجه می‌خواهم که درباره موضوع هولوگرام‌ها و ابعاد آن، گزارشی مبسوط ارائه کرده و تنها منتظر گزارش شهرداری نباشند.
افشین حبیب‌زاده هم با اشاره به بخشنامه شهردار درباره ممنوعیت صدور هولوگرام با بیان اینکه این بخشنامه به منظور ایجاد شفافیت و عدم پرداخت مؤدیان به شیوه پشت باجه‌ای است گفت: از سرعت عمل شهردار تهران در این زمینه تشکر می‌کنم، اما نباید به این تعیین تکلیف کفایت کنیم.
وی با بیان اینکه درخواست ارائه گزارش کامل از مراودات مالی شهرداری در سال‌های گذشته را دارم، گفت: این گزارش باید شامل شاخص‌هایی چون لیست کامل املاک شهرداری که به شرکت‌های کارگزاری واگذار شده، مبلغ چک‌های واگذار شده به شرکت‌های کارگزاری و مبلغ تسویه شده با پیمانکاران شهرداری به تفکیک سال باشد و در اختیار شورای شهر قرار گیرد.
حجت نظری از تخلفات گسترده ساختمانی در منطقه یک خبر داد
وی گفت: من نسبت به وقوع پلاسکوی دیگر به‌دلیل تخلفات گسترده در شهرداری منطقه یک هشدار می‌دهم چراکه ساختمانی در دزاشیب با وجود دستور کتبی توقف شورای عالی شهرسازی و دستور معاون شهرسازی شهرداری تهران همچنان در حال ساخت است و تخلف ادامه دارد. این ساختمان در دزاشیب 50 متر پیش‌روی غیر مجاز داشته و مالک خودسرانه ساختمان را از 16 طبقه مجاز به 24 طبقه افزایش داده و همچنان در حال ساخت است که باید جلوی آن گرفته شود.
شهرداری منطقه 18 تبدیل به مکانی برای کارورزی شهرداران شده است
مجید فراهانی که در بازدید خود ازمنطقه 18 با برخورد نامناسب شهردار این منطقه روبه‌رو شده بود، از شهردار تهران درخواست کرد تا هر چه زودتر نسبت به انتصاب شهردار منطقه 18 اقدام کند. او با اشاره به بازدیدهای هفتگی‌اش از نقاط مختلف تهران و دیدار با شورایاران گفت: در دیداری که هفته گذشته با شهردار منطقه 18 داشتم متوجه شدم فضای عمومی شهرداری به وظایف اصلی خود متوجه نبوده و انجام وظیفه نکرده و حتی تعطیل است. از طرفی منطقه 18 تبدیل به مکانی برای کارورزی شهرداران شده و فقط با تغییر می‌توان تصمیمات غلط پیشین را تا حدودی جبران کرد و به کارگیری فرد بازنشسته و قراردادی به عنوان شهردار منطقه 18 درست نیست. وی ادامه داد: در گفت‌وگو با مردم هم متوجه شدم که حدود شش ماه است که شهرداری منطقه 18 تعطیل شده و کارهای مردم بر زمین مانده است. محسن هاشمی هم در واکنش به سخنان او، خواستار ورود کمیسیون حقوقی و نظارت برای بررسی موضوع و تهیه گزارش ویژه‌ای در این زمینه شد. بهاره آروین نیز به طرح جمع‌آوری کودکان کار و خیابان واکنش نشان و به شهردار تهران در این زمینه تذکر داد.
او با اشاره به طرح جمع‌آوری کودکان کار و خیابان با بیان اینکه چندین دستگاه مملکت جمع شده‌اند و میلیاردها تومان بودجه مملکت را هزینه می‌کنند تا بی‌پناه‌ترین انسان‌های این شهر را از جلوی چشم‌ها دور کنند، گفت: به گفته مسئولان بهزیستی، 90 درصد کودکانی که با زور و اجبار از سطح شهر جمع‌آوری می‌شوند دارای سرپرست و خانواده‌اند که برای بازپس‌گیری فرزندان‌شان به مراکز نگهداری موقت این کودکان مراجعه می‌کنند. فرآیند کار این‌گونه است که خانواده‌ها پس از پرس‌وجو و یافتن فرزندشان در یکی از مراکز نگهداری، باید بروند در دادگاه تعهد بدهند که دیگر بچه‌شان کار نخواهد کرد و بعد حکم قضایی برای آزادی و بازپس‌گیری فرزندشان بگیرند، چرخه‌ای معیوب، بی‌ثمر و سرشار از هزینه‌های گزاف روانی که به کودکان و خانواده‌های آسیب‌دیده‌شان وارد می‌شود.
آروین ادامه داد: به گفته مسئولان مربوطه، حدود 60 تا 70 درصد این کودکان غیرایرانی هستند، حال می‌توان پرسید که این شاخ و شانه دولتی برای چه کسی کشیده می‌شود؟ برای افغانستانی‌های نجیب، سر به زیر و در عین‌حال بی‌کس و کار در این مملکت که باید دنبال بچه‌های‌شان، پیش کوچک و بزرگ مسئولان ما گردن خم کنند؟ زورمان به حذف علت نمی‌رسد، معلول را برای چندصباحی هم که شده حذف می‌کنیم؟ چه کسی را گول می‌زنیم؟
به گفته او، جمع‌آوری و انتقال اجباری کودکان به مراکز نگهداری موقت نه عقلانی است نه اخلاقی نه قانونی!
281 برج در معابر کمتر از 12 متر
علی اعطا نیز از وجود 281 برج در معابر کمتر از 12 متر در پایتخت خبر داد.
محسن هاشمی همچنین در واکنش به دریافت تبلت و خودرو از سوی اعضای شورای شهر، با بیان اینکه روزانه 20 تا 30 تبلت و لپ تاپ در حال خرید در شورا و شهرداری است، گفت: خرید چند تبلت به نام اعضای شورای شهر که از سوی شهرداری صورت گرفته کم لطفی است و این در حالی است که این تبلت‌ها و کامپیوترها در اختیار همه کارمندان و کارشناسان شورا قرار گرفته می‌شود و در حال حاضر در آشپزخانه شورا و شهرداری از کامپیوتر استفاده می‌شود و حتی دربان ساختمان‌ها نیز لپ تاپ دارند و در مورد خودروها در شهرداری هم باید بگویم که همین الان تعداد زیادی خودرو خریداری و اسقاط می‌شود اما خودروها به اسم اشخاص خریداری نمی‌شود و باید بگویم خرید خودرو و کامپیوتر امری عادی است.
وی با بیان اینکه باید به مسائل بیشتر دقت کرد، گفت: 12 سال است که در شورای شهر اتوماسیون اداری فعال شده اما اعضای قبلی آن را کنار گذاشتند و از اعضا تا کارشناسان هیچ یک از اتوماسیون اداری استفاده نمی‌کردند و حالا حرکت مثبتی در استفاده از اتوماسیون ایجاد شده، چرا که مکاتبات سیستمی است و من به همه اعضا و کارمندان ابلاغ کردم که از این به بعد نامه‌ها را نباید دستی انجام دهند.

مهراوه خوارزمی
«لابی‌گری»، واژه‌ای که در زبان فارسی آن را به «اعمال نفوذ بر سیاستمداران و بویژه بر نمایندگان نهاد قانونگذاری» ترجمه می‌کنند. اقدامی سیاسی که در کشور ما اغلب به عنوان امری مذموم و پنهانی تعبیر می‌شود اما در ایالات متحده امریکا آنقدر با ساختار سیاسی درهم تنیده است که برخی شرکت‌ها رسماً آن را موضوع تجارت خود قرار داده اند. در روزهایی که موضوعات مرتبط با ایران بخش مهمی از مسائل مطرح در کنگره و دولت امریکا را به خود اختصاص داده است، با سید جلال دهقانی فیروزآبادی، کارشناس مسائل بین‌الملل درباره نقش لابی‌گری در سیاست خارجی و بویژه درباره امکان لابی ایران در امریکا گفت‌وگو کردیم.

موضوع لابی‌گری از جمله موضوعاتی است که به نظر می‌رسد در سیاست خارجی کشورمان مغفول واقع شده  یا دست‌کم چندان جدی تلقی نشده است. لابی‌گری در خارج از مرزهای یک کشور از چه اصول و قواعدی پیروی می‌کند؟
در تعریف کلی لابی‌گری تلاش و اقدامی است برای تأثیرگذاری بر روند تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در کشور دیگر با هدف تأمین منافع ملی کشور. هدف اصلی این است که یک کشور تلاش کند با تأثیرگذاری بر تصمیمات کشور  دیگر منافع ملی خود را به نحو احسن تأمین کند. اما اهداف فرعی هم می‌تواند وجود داشته باشد و یکی از این اهداف، دادن  اطلاعات صحیح و واقعی درباره کشور لابی کننده  به جای اطلاعات کاذب و نادرستی است که درباره آن در کشور دیگر اشاعه یافته است و تصمیم‌گیرندگان آن بر اساس آن اطلاعات نادرست تصمیم می‌گیرند.
آنچه در این گفت‌وگو بیشتر مد نظر من است، لابی‌گری ایران در امریکا است. چه مقتضیاتی بر این موضوع حاکم است؟
آنچه گفتم، درباره لابی ایران در امریکا هم مصداق دارد. اصلاح تصویر شکل گرفته از ایران در امریکا، خنثی سازی لابی‌های ضد ایرانی مبتنی بر اشاعه ایران‌هراسی و در نهایت تأثیر بر تصمیم‌گیری‌های مرتبط با ایران. این همه در حالی است که متأسفانه لابی‌های ضد ایرانی در امریکا بسیار فعال و تأثیرگذارند. قبلاً به طور سنتی لابی ضد ایرانی به  لابی اسرائیلی و صهیونیستی محدود بود اما اخیراً لابی عربی- سعودی هم به آن اضافه شده است. بنابراین یکی از اهداف مهم ایران باید خنثی‌سازی این لابی‌های ضد ایرانی باشد که می‌تواند از طریق دو شیوه لابی‌گری مستقیم یعنی تأثیرگذاری مستقیم و نفوذ در ساختارهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر و لابی غیرمستقیم در چارچوب دیپلماسی رسانه‌ای و دیپلماسی عمومی شکل بگیرد.
ما چه ابزار‌ها و راهکارهایی  برای لابی مستقیم و غیرمستقیم در امریکا در اختیار داریم؟
یکی از مهم‌ترین ابزارهای ما برای لابی‌گری در امریکا، ایرانیان مقیم  این کشور هستند که  می‌توانیم از ظرفیت‌های فردی، گروهی و  سازمانی آنها برای تأثیرگذاری بر تصمیمات امریکا درباره ایران استفاده کنیم. اینها افرادی هستند که ممکن است در همه زمینه‌ها و مسائل با نظام جمهوری اسلامی ایران همرأی نباشند اما وقتی پای منافع ملی و موضوعاتی که با زندگی هموطنان‌شان عجین است به میان می‌آید و نیز وقتی در زمینه‌هایی منافع مشترک تعریف می‌شود، می‌توان روی همکاری‌شان حساب باز کرد و  می‌توان به نفع کشور از آنها استفاده کرد. منتها به نظر می‌رسد تاکنون ما کمتر موفق شده‌ایم از این ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها استفاده کنیم.
همچنین در امریکا شرکت‌های حقوقی لابی‌گری رسمیت دارند می‌توان با این شرکت‌ها وارد مذاکره شد تا آنها رسماً به نفع ایران لابی کنند. ابزار دیگر استفاده از لابی صنایع و شرکت‌های امریکایی، اروپایی،آسیایی یا چند ملیتی است. چنان‌که می‌توان از ظرفیت‌های لابی‌گری شرکت بوئینگ امریکا یا توتال فرانسه که با ایران قرار داد چند صد میلیارد دلاری دارند، برای لابی در امریکا به نفع ایران بهره برد.
جنبش‌های مدنی و اجتماعی و نهادهای غیر دولتی مانند گروه‌های ضد جنگ، لابی‌های قومی مانند لابی ارامنه یا لابی هندی‌ها در امریکا و نیز  لابی‌های اسلامی و عربی همسو با ایران از جمله ابزارهایی هستند که می‌توان از ارتباط با آنها در جهت منافع ملی ایران استفاده کرد.  استفاده از لابی اندیشکده‌های منتقد حزب حاکم یا جریان اصلی در امریکا نیز از جمله ابزارهای بسیار مهم و تأثیرگذار است. زیرا در امریکا اندیشکده‌ها و اتاق فکرها نقش مهمی در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری دارند، بنابراین از ظرفیت آنها هم می‌شود استفاده کرد؛ حتی اگر در همه زمینه‌ها با ما همسو و همفکر نباشند.
استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها و اساتید ایرانی و غیر ایرانی دانشگاه‌های امریکا و دیپلماسی خط دو که در واقع همان مراودات غیررسمی میان نخبگان است، می‌تواند مد نظر باشد.  در هر حال دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای با  هدف تأثیرگذاری بر تصمیمات یک کشور از طریق فشار افکار عمومی صورت می‌گیرد که  به نظر می‌رسد ما به رغم همه مکانیزم‌هایی که در اختیار داریم، متأسفانه کمتر از این قابلیت‌ها استفاده کرده‌ایم.
مواردی که اشاره کردید بیشتر در حوزه لابی غیرمستقیم بود، آیا لابی مستقیم ایران در امریکا با توجه به شرایط حاکم بر روابط دو کشور منتفی است؟
خیر منتفی نیست. هر چند ممکن است در مقاطع مختلف و با توجه به اینکه کدام حزب و کدام نگاه در امریکا حاکم باشد، این لابی از امکان و امتناع متفاوتی برخوردار باشد. بر این اساس یکی از مهم‌ترین ابزارهای لابی را می‌توان در کنگره امریکا و در رایزنی با معدود  نمایندگان منتقد جست‌وجو کرد.  همچنین جلسات استماع کنگره که آن افرادی با عنوان شاهد در حضور نمایندگان درباره موضوعات شهادت می‌دهند، یکی از مهم‌ترین کانال‌هایی است که می‌شود روی آن سرمایه‌گذاری کرد تا با تغذیه فکری این شهود و رساندن اطلاعات درست به آنها، شهادت‌شان در راستای منافع ایران قرار گیرد.
با وجود این امکان‌های گسترده لابی‌گری در امریکا، چرا تاکنون این مسیر چنان که باید پیگیری نشده است؟
مسأله این است که ما باید به لحاظ فکری به این باور برسیم که لابی یکی از ابزارهای اساسی سیاست خارجی است و ما باید از این ابزار به نحو احسن استفاده کنیم و ساختارهای لازم برای لابی‌گری را بویژه در امریکا ایجاد کنیم. اتفاقاً حالا که ما با  امریکا روابط رسمی و دیپلماتیک نداریم، باید بیشتر برای ایجاد ساز و کارهای لابی‌گری در این کشور تلاش کنیم تا حداقل لابی ضد ایرانی را در آنجا خنثی کنیم. بنابراین به نظرم باید لابی‌گری از اولویت‌های سیاست خارجی ما قرار بگیرد و هزینه‌های آن در زمره هزینه‌های پیش‌بینی شده و بودجه وزارت امور خارجه تعریف شود. زیرا اگر تحریمی علیه ایران صورت بگیرد و ما متضرر شویم در مقایسه با اینکه مبلغی برای لابی هزینه کنیم، هنوز فایده است. این هزینه بی فایده نیست اگر در نقطه اثرگذاری هزینه  شود. علاوه بر اینکه لابی‌گری لزوماً به معنای خرج اضافه نیست. چنان که از ظرفیت قراردادهای تجاری چنانکه اشاره کردم، در این راستا بهره بگیریم.
آیا لابی‌گری بین ایران و امریکا سابقه تاریخی هم دارد، اگر نه موانع اصلی آن چیست؟
چه در زمان جنگ تحمیلی و چه پس از آن در مقاطعی لابی‌گری‌های مؤثری برای مدیریت رابطه خصومت آمیز دو کشور انجام شده است. حتی در دوره‌هایی برخی سازمان‌های ایرانی در امریکا مانند نایاک و... تجهیز شدند.  منتها این لابی‌گری‌ها خیلی سیستماتیک و ساختارمند نبوده‌اند و نهایتاً موردی و موضوعی بوده است. در حالی که ما باید یک لابی نهادینه و ساختارمند داشته باشیم.
به هر حال امریکا دشمن شماره یک ما است و در این دشمنی تردیدی نیست. شاید همین دشمنی باعث شده که نوعی هراس بویژه درباره لابی‌های مستقیم وجود داشته باشد.  در صورتی که این کار به معنای عدول از مواضع انقلابی نیست. بلکه به معنای تلاش برای کاستن از شدت خصومت و تبعات منفی آن بر منافع ملی و میهنی است.
شاید در دوره‌های گذشته ما ضرورت و اولویتی برای لابی در امریکا قائل نبوده‌ایم. الان که این ضرورت با توجه به موضوعاتی مانند برجام پررنگ‌تر شده است آیا فضای لابی‌گری فراهم است؟  
متأسفانه با روی کار آمدن دولت ترامپ نگاه خصومت آمیز نسبت به ایران تشدید شده است و زمینه‌های مناسبی که قبلاً وجود داشت کاهش پیدا کرده است. ولی این نباید باعث شود که ما دست از تلاش برداریم. حالا ممکن است لابی مستقیم موانعی داشته باشد ولی امکان لابی‌های غیرمستقیم با ابزارهایی که عرض کردم همیشه فراهم است. هرچند ممکن است با توجه به شرایط موفقیت کمتری پیدا کند.
در سال‌های اخیر و در مقطعی که روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس قطع شده بود ما شاهد فعالیت گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس بودیم. چرا چنین فضایی ولو در قالب گفت‌وگوهای انتقادی در رابطه با نمایندگان منتقد حاضر در نهاد قانونگذاری امریکا ممکن نیست؟
با نگاه خصمانه‌ای که بر رابطه امریکا با ایران حاکم است، برقراری چنین مراوده‌ای  کار راحتی نیست؛ اما امکانش به نحو دیگری وجود دارد. لزومی به سفر هیأت پارلمانی و... نیست ما می‌توانیم از ظرفیت‌هایی که در کنگره امریکا وجود دارد حتی به صورت موضوعی استفاده کنیم. سناتورهای منتقد، دولتمردان سابق و مقامات حزب رقیب از ابزارها و سازو کارهای لابی در امریکا هستند.
برای پیشبرد اهداف ایران لازم نیست حتماً سفرها و مراودات رسمی انجام شود. برای تأثیرگذاری بر تصمیماتی که در امریکا گرفته می‌شود مثلاً در موضوع برجام می‌توان حتی در اروپا لابی کرد تا آنها به برجام ملتزم بمانند و هزینه نقض یا لغو برجام از سوی امریکا را افزایش دهند.
 

گروه حوادث: بهمن عبداللهی/ نخستین روزهای مهر برای آن دسته از دانش‌آموزانی که با بدرقه والدین پا به مدرسه گذاشتند، خاطرات شیرین و به یادماندنی رقم خورد. این درحالی است که تعدادی از کودکان و نوجوانان روز بازگشایی مدارس را در راهروهای دادگاه‌های خانواده گذراندند. آنها که پدر و مادرشان درگیر پرونده‌های طلاق بودند یا اختلاف‌های خانوادگی آنها را به دادگاه کشانده بود.تهران در روز اول پاییز، مثل هر سال رنگ و بوی مدرسه به خود گرفته بود. تماشای منظره رفت و آمد دانش‌آموزانی که پیاده یا سواره، با دوستان یا خانواده راهی مدرسه بودند، خاطره روز اول مدرسه را در ذهن همه بزرگترها زنده می‌کرد، اما بدون شک خاطره تلخ حضور در دادگاه به جای نشستن پشت نیمکت کلاس در ذهن همه بچه‌هایی خواهد ماند که به همراه پدر و مادرهایشان پا به دادگاه‌های خانواده گذاشته بودند.


زنگ اول؛
شعبه 261 مجتمع قضایی ونک
پدر و مادر جوانی به همراه پسری 8 ساله پشت در شعبه 261 نشسته بودند. زن مانتو و شلوار رسمی به همراه مقنعه بر تن داشت و مرد کت و شلوار. معلوم بود که به جای حضور در محل کار خود مستقیم آمده‌اند به دادگاه خانواده. پسرشان «شهاب» دو کیسه نایلونی در دست گرفته بود. در کیسه اول لباس فرم مدرسه و در کیسه دوم کیف و لوازم مدرسه‌اش بود. در صورتش نشانی از خوشحالی دیده نمی‌شد و در سکوت، به نقطه‌ای در انتهای راهرو زل زده بود.
والدین شهاب از چند ماه پیش علیه یکدیگر پرونده‌های متعددی درباره مهریه، تمکین، ترک نفقه، کتک کاری و البته طلاق تنظیم کرده بودند تا اینکه از تیر ماه امسال پسربچه‌شان با حکم دادگاه به مادرش سپرده شده بود. در این شرایط پدر شهاب دادخواستی به دادگاه تسلیم کرده بود که همسرش صلاحیت نگهداری از فرزندشان را ندارد و پسربچه باید نزد او برگردد. اختلاف میان آنها باعث شده بود قاضی هر سه نفر را به دادگاه احضار کند تا از پسرک در این باره پرس و جو کند.
هنوز چند دقیقه از حضور زن و شوهر جوان نگذشته بود که با هم به بحث و مجادله پرداختند و صدایشان به روی هم بلند شد، تا اینکه قاضی «محمود سعادت» آنها را به دادگاه دعوت کرد و پس از شنیدن حرف‌های‌شان دستور داد پدر و مادر نزد مشاور بروند و نتیجه را هر چه زودتر به دادگاه ارائه کنند تا به این ترتیب شهاب خردسال حداقل فردا صبح در سر کلاس درس حاضر شود.

زنگ دوم؛
شعبه 264 مجتمع قضایی ونک
«آسیه» زنی 40 ساله و خانه دار با دو دخترش «آیدا» و «آیلین» به شعبه 264 دادگاه خانواده آمده بودند. هر سه با چهره‌هایی مضطرب وارد دادگاه شدند و مادر بچه‌ها بلافاصله گفت: «آقای قاضی، هنوز موفق نشده‌ام دخترهایم را در مدرسه ثبت‌نام کنم، چون پدرشان شناسنامه‌هایشان را به ما نمی‌دهد. حالا از شما تقاضا می‌کنم برایمان کاری کنید...»
قاضی «غلامحسن گل آور» از دخترها خواست بنشینند و با شکلات‌های روی میز از خودشان پذیرایی کنند تا پرونده اختلاف پدر و مادرشان را مطالعه کند. بعد از آن به یاد آورد که دو هفته پیش پرونده آسیه و همسرش را در همین شعبه بررسی کرده است. دادخواست آن روز مربوط به تقاضای حضانت بچه‌ها از سوی پدرشان بود. اما طبق قانون سن دخترانی که از 9 سال گذشته باشد، انتخاب ادامه زندگی با هر یک از والدین بر عهده خود آنها خواهد بود، بنابراین پرونده را بسته بود.
تا چند سال پیش آسیه و همسرش زندگی آرامی داشتند. مرد خانواده موفق شده بود با پشتکار و تلاش از اجاره نشینی در جنوب شهر رهایی پیدا کند و صاحب خانه شخصی شود، بعد از چند سال هم در شمال شهر خانه‌ای خریده و نقل مکان کرده بودند. آیدا و آیلین هم در یک مدرسه غیرانتفاعی مشغول به تحصیل بودند تا آنکه پای زنی دیگر به میان آمد و آسیه خبردار شد صاحب هوو شده است. این ماجرا اختلافات زیادی میان زن و شوهر به وجود آورد تا آنجا که آسیه به خانه پدرش در کرج بازگشت و بعد از طرح پرونده‌های متعددی سرانجام زن و شوهر از هم جدا شدند. اما یک مسأله هنوز آنها را به هم وصل می‌کرد؛ دو دختر زیبا و باهوش که ثمره زندگی مشترکشان بود. در این وضعیت آسیه می‌خواست بچه‌ها را در مدرسه نزدیک خانه پدری‌اش ثبت‌نام کند ولی همسر سابق او اصرار داشت بچه‌ها در همان مدرسه شمال شهر به تحصیل‌شان ادامه دهند. برای همین بچه‌ها تا اول مهر موفق نشده بودند در هیچ یک از دو مدرسه پیشنهادی والدین‌شان حضور پیدا کنند.
 قاضی وقتی پرونده را مطالعه کرد و حرف‌های آسیه و دو دخترش را شنید، از مادر بچه‌ها خواست تا تقاضای خود را بنویسد و رسماً تقدیم دادگاه کند، سپس به دفتر دادگاه دستور داد نامه‌ای تنظیم کنند که بدون درخواست شناسنامه، آیلین و آیدا را ثبت‌نام کنند. بعد هم برای آنکه بچه‌ها بیشتر غصه نخورند به آنها گفت:«نگران نباشید، ان‌شاالله فردا در مدرسه هستید. امروز هم دلگیر نشوید خیلی از بچه‌ها به مدرسه نرفته‌اند. بچه‌هایی که کار می‌کنند، در بیمارستان‌ها بستری هستند یا به مسافرت رفته‌اند.»
زنگ سوم؛
شعبه 244 مجتمع قضایی صدر
راهروی مجتمع قضایی صدر پر از زن و شوهرهایی بود که برای رسیدگی به شکایات مربوط به مسائل زناشویی‌شان به دادگاه مراجعه کرده بودند. انگار پایان تعطیلات تابستانی فرصت تازه‌ای برای آنها فراهم کرده تا پرونده‌های خود را پیگیری کنند. درست در روز اول مهر «احمدرضا» به همراه پدرش روی نیمکت نشسته و منتظر بودند تا وارد دادگاه شوند. او از مدرسه جا مانده بود، فقط برای اینکه مادرش آنها را ترک کرده و به خانه پدرش بازگشته بود. احمد یک ماه گذشته را در خانه مادربزرگ پیر خود گذرانده بود. اما نه مادر بزرگ بیمار و نه پدر راننده کامیون او فرصت نکرده بودند به‌دنبال ثبت‌نام و خرید لباس و کفش نو برایش بروند. والدین او یک سال پیش به خاطر بیکاری پدر و کم تحملی مادرش دچار اختلافات زیادی شده بودند و احمد هر روز باید دعوا و بحث‌های آنها را مشاهده می‌کرد. حالا پدر احمد او را به دادگاه آورده بود تا مادرش را موظف به نگهداری از او کند. با این حال وقتی احمد با پدرش وارد دادگاه شد، رو به قاضی «حمید رضا رستمی» گفت:«دلم برای مدرسه و دوستانم تنگ شده. برای مادرم هم دلم تنگ شده...»

زنگ آخر؛
شعبه 276 مجتمع قضایی ونک
زن و شوهری به همراه دختر نوجوان‌شان پشت در دادگاه خانواده و روی نیمکت نشسته بودند و با یک خانم وکیل صحبت می‌کردند. از حرف‌هایشان می‌شد فهمید که زن و مرد با وجود اختلافات زیاد همچنان با هم در یک خانه زندگی می‌کنند، مسائل میان آنها شامل توهین به هم، کتک زدن و کتک خوردن، شکستن اثاثیه خانه و مواردی از این دست است. با این حال هیچ کدام تقاضای طلاق نداشتند، چرا که مرد توان پرداخت مهریه نداشت و زن از آبرو‌ریزی  نزد فامیل می‌ترسید. در این میان دخترشان که شاگرد ممتازی بود باید سال آینده برای کنکور آماده می‌شد. آنچه آنها را به دادگاه کشانده بود نپرداختن هزینه زندگی و نفقه بود. دختر نوجوان تصمیم گرفته بود خودش به دادگاه بیاید تا از قاضی بخواهد فکری به حال خانواده کند.
پس از آنکه خانواده سه نفره وارد دادگاه شدند قاضی «غلامرضا احمدی» از دختر خواست بیرون منتظر بماند و سپس به زن و شوهر گفت:«اگر شما یک مـــــــجسمه طلا هم وزن و اندازه این دختر داشته باشید، مطمئن هستم آن را در یک جای مناسب خانه قرار می‌دهید و هر روز مراقبش هستید تا روی آن گنج غباری ننشیند، خط و خش به آن نیفتد و همیشه در بهترین وضعیت بماند. حالا تصور کنید این دختر بزرگترین گنج و همان مجسمه طلای خالص شماست. آیا باز هم رفتاری پیش می‌گیرید که او آسیب ببیند؟» زن و شوهر به فکر فرو رفتند و چند لحظه بعد هر یک سعی کرد دیگری را مقصر قلمداد کند. صدای بحث و دعوای آنها نه برای قاضی تازگی داشت و نه برای دختری که بیرون پشت در منتظر بود تا صدایش کنند. با این حال قاضی با زن و شوهر صحبت کرد و از آنها خواست که دست از لجبازی علیه همدیگر بردارند. از مرد هم قول گرفت از هزینه تحصیل دخترشان شانه خالی نکند و او را بهانه فشار بر همسرش قرار ندهد. بعد از آن دختر را به داخل دادگاه فراخواند و بعد از شنیدن حرف‌هایش به او توصیه کرد فردا صبح بر سر کلاس درس خود حاضر شود.

 

حسن کاظمی قمی
سفیر پیشین ایران در عراق
 برگزاری همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق توسط برخی از رهبران اقلیم بویژه شخص مسعود بارزانی کاملاً مغایر با قانون اساسی است و غیر‌قانونی به شمار می‌رود. دلایل غیرقانونی بودن این همه‌پرسی نیز روشن است.
1- با توجه به مفاد قانون اساسی عراق به عنوان میثاق ملی این کشور، تمامی طیف‌ها و قبایل و جریانات سیاسی بر وحدت ملی و استقلال و یکپارچگی و نظام سیاسی مبتنی بر تمرکز صحه گذاشتند. بر این اساس اقدامی که در اقلیم کردستان با نام همه‌پرسی انجام می‌شود، به نوعی تجزیه‌طلبی به شمار می‌رود.
2-  پارلمان عراق مخالفت صریح خود را با چنین اقدام تجزیه‌طلبانه‌ای  اعلام کرده است.
3- بارزانی با ادعای رهبری این اقلیم، بیش از دو سال است که مسئولیتش را به اتمام رسانده و باید با برگزاری انتخاباتی آزاد فردی به جای وی برگزیده می‌شد. اقدامی که تاکنون انجام نگرفته است. از سویی دیگر مرجع قانون گذاری این اقلیم نیز وجاهت قانونی ندارد زیرا پارلمان کردستان نزدیک به دو سال تعطیل و بسته بوده است. در نتیجه چنین مرجع قانونگذاری صلاحیت هدایت  همه‌پرسی را ندارد. بنابراین می‌توان به طور قطع اعلام کرد که برگزاری رفراندوم  اقدامی تجزیه‌طلبانه به شمار می‌رود.
این اقدام تجزیه‌طلبانه همچنین در شرایطی انجام می‌شود که دولت عراق تمامی مساعی خود را برای پایان اشغالگری و پایان تروریسم صرف کرده و در چنین فضایی طرح چنین موضوعی ابهام‌های فراوانی را در اذهان شکل می‌دهد. بویژه زمانی که رژیم صهیونیستی با سیاست‌های حمایتی تجزیه‌‌طلبانه در منطقه با تفکرات حمایتی از تروریسم از همه‌پ‍رسی اقلیم کردستان حمایت می‌کند. هرچند که ما هنوز فراموش نکردیم زمانی که داعش موصل را اشغال کرد، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در اولین واکنش خود نسبت به این امر اعلام کرد زمان تجزیه عراق آغاز شده و بر این اساس ما از تجزیه اقلیم کردستان به شدت حمایت می‌کنیم. بر این اساس حمایت رژیم اشغالگر از موضوع رفراندوم اقلیم،  این موضوع را به اذهان متبادر می‌کند که رابطه‌ای میان منافع  رژیم صهیونیستی و رهبران اقلیم کرد با داعیه تجزیه‌طلبی در منطقه وجود دارد. این در حالی است که امریکا نیز با وجود سیاست‌های اعلامی مخالف رفراندوم، در چارچوب طرح تجزیه‌طلبانه در منطقه موافق برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان است. تمامی این اقدامات و حمایت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری چه در داخل کردستان و چه در کل عراق (دولت مرکزی، مجلس، مراجع، مردم و فراکسیون‌های سیاسی و قومیت‌ها) بشدت با طرح استقلال اقلیم مخالف هستند.
بهانه‌هایی که از سوی بارزانی برای همه‌پرسی مطرح می‌شود نیز جای بررسی دارد. وی در حالی از نادیده گرفته شدن حقوق اقتصادی کردهای اقلیم سخن می‌گوید که طی چند سال اخیر با سوء مدیریت و سوء تدبیر خود در سرزمین کردستان، بحران اقتصادی را در این منطقه دامن زده و حال با طرح چنین رفراندومی تنها تلاش دارد تا طرح تجزیه‌طلبانه مورد حمایت رژیم اشغالگر و همچنین امریکا را به پیش برد.  در این میان واکنش‌ کشورهای منطقه نیز کاملاً مشخص بوده و طبیعی است که کشورهای همجوار با عراق از جمله ایران، ترکیه و سوریه با برگزاری چنین همه‌پرسی بشدت مخالفت کنند. تمامی این مسائل حکایت از بی‌خردی برگزار‌کنندگان این همه پرسی دارد. در این میان مردم مظلوم کرد متحمل خسارتی بس گران خواهند شد. چنین امری علاوه بر به خطر انداختن منافع ملی کشورهای منطقه و تباین و تعارض ثبات در منطقه موجب آغاز حرکت‌های تجزیه‌طلبانه در منطقه می شود و طبیعتاً واکنش‌های کشورهای منطقه به صورت حرکتی جمعی را در پی خواهد داشت.

 

مجید کوشا

کارشناس
سیاست خارجی

همه نگاه‌ها به کردستان عراق است. تنها چند ساعت تا برگزاری رفراندومی که سردمداران کردستان عراق از مدت‌ها پیش آن را اعلام کرده بودند باقی مانده و ظاهراً تا به این لحظه مخالفت‌های جهانی و منطقه‌ای، رایزنی‌های دولت مرکزی بغداد و وساطت کشورهای همسایه سودی نداشته است. مسعود بارزانی این بار با مرغ یک پای خود قصد دارد که امروز،دوشنبه همه‌پرسی را در کردستان برگزار کند. هر چند که هنوز هم بسیاری نتیجه این کار را تنها روی کاغذ می‌دانند که از عمل یعنی تبدیل شدن کردستان به کشوری مستقل بسیار دور است. اگر از اختلافات روزهای اخیر حزب دموکرات کردستان و حزب اتحادیه میهنی کردستان بر سر به تعویق انداختن زمان همه پرسی بگذریم که خود مناقشه‌ای از درون است که به نظر نمی‌رسد رفع و رجوع آن برای ایجاد دولت مستقل رؤیایی بارزانی آسان باشد، حقیقت درباره تبعات این همه‌پرسی بسیار فجیع‌تر از این اختلافات داخلی است.
از زمان پیروزی عراق در موصل و عقب‌نشینی داعش در بخش‌های عمده این کشور، تحلیلگران منطقه‌ای با این پیش‌بینی روبه رو شده بودند که دولت مرکزی بغداد باید در نخستین اقدام چاره‌ای برای استقلال طلبی‌های بعد از این پیروزی و سهم‌خواهی‌ها بیندیشد. همه‌پرسی کردستان شاید نخستین اقدام در تجزیه عراق یکپارچه خواهد بود. این همه‌پرسی قطعاً می‌تواند فضا را برای کوبیدن بر طبل جدایی گروه‌های دیگر آماده کند و به این ترتیب کشور را وارد جنگی داخلی کند که پایان آن هیچ چشم‌اندازی نخواهد داشت. از سوی دیگر فضا برای هجوم و تسلط دوباره داعش فراهم شود که در صورت جنگ داخلی، تضعیف دولت مرکزی و از دست دادن منابع نفتی بویژه در کرکوک که کردستان مدعی آن است
ادامه در صفحه 3

محمود محمدی
سخنگوی پیشین وزارت خارجه

نیویورک در روزهای پرالتهاب ماه سپتامبر میدان نمایش توانمندی دیپلماسی کشورها است. در تقویم سیاست خارجی کشور، اجلاس سالانه مجمع عمومی مهم‌ترین فرصت برای کسب منافع ملی به حساب می‌آید. اکنون در روزهای پایانی این اجتماع عظیم دیپلماسی می‌توان درباره سود و زیان کشورها و برندگان و بازندگان این صحنه داوری کرد.
در آوردگاه امسال نیویورک همه چیز دست به دست هم داد تا دیپلماسی ایران و امریکای ترامپ وارد یک رقابت همه جانبه شوند. تیم ترامپ با اندیشه و انگیزه تضعیف پیمان جهانی برجام وارد صحنه شد و تیم روحانی با تفکر حفظ برجام و برهم زدن نقشه تندروهای کاخ سفید به رایزنی با بلندپایگان سیاسی نشست. روحانی و تیم دیپلمات‌هایش مذاکراتی فشرده با سران اروپا و 5 قدرت امضا‌کننده برجام انجام دادند که حاصل آن تأکید طرف‌های اروپایی، روسیه و چین بر این توافق تاریخی بود و در سوی دیگر رئیس جمهوری ایران و وزیر خارجه‌اش به گفت‌ و‌ گوی مستقیم با نخبگان امریکایی و رسانه‌های پرنفوذ این کشور مبادرت کرده و از این طریق کوشیدند افکار عمومی این کشور را متوجه عواقب نگاه خصمانه گروه ترامپ به برجام سازند اما به نظرمی آید عامل تعیین‌کننده در پایان این صف آرایی، تریبون اجلاس بود و نطقی که رؤسای جمهوری بر محور برجام ایراد کردند. اکنون زمان داوری و سنجش درباره تأثیرات مثبت و منفی را سخنرانی ترامپ و روحانی است. می‌توان ضریب ناکامی و توفیق دو طرف با تأمل در شمار کسانی که در حمایت یا مخالفت با دو طرف موضع‌گیری کردند سنجش کرد.
ادامه در صفحه 3

طرح استفساریه تبصره یک ماده واحده قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان در جلسه دیروز مجلس تصویب شد. بر اساس آن مقامات سیاسی از شمول قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان مستثنی شدند. به گزارش ایسنا، این حکم مشمول رؤسای سه قوه، معاون اول رئیس جمهوری، نواب رئیس مجلس، اعضای شورای نگهبان، وزرا، نمایندگان مجلس، معاونین رئیس جمهوری، استانداران، سفرا و معاونین وزرا می‌شود.


 

پرونده کاراته کاهای ایران در لیگ جهانی کاراته وان ترکیه با 12 نشان رنگارنگ (4 طلا، 4 نقره و 4 برنز) بسته شد. تیم ایران توسط فاطمه چالاکی در وزن ۵۵- کیلوگرم، هامون درفشی‌پور در وزن 67- کیلوگرم، بهمن عسگری در وزن 75- کیلوگرم و کیوان بابان در وزن 84- کیلوگرم به 4 نشان طلا دست یافت. مهدی قراری‌زاده و صالح اباذری در اوزان منها و به اضافه 84 کیلوگرم، تیم کاتای مردان متشکل از تدین، روشنی و ساجدی‌فر و تیم کاتای زنان با ترکیب احمدی، خسروی و صادقی به4 مدال نقره دست یافتند.

رؤسای جمهور ایران و ترکیه درباره تحولات عراق مذاکره تلفنی کردند / 2

سخنگوی شورای عالی امنیت ملی ایران: به درخواست دولت عراق
 

مرزهای هوایی ایران با اقلیم کردستان بسته شد / 2
 

ترکیه نیز از انسداد مرزهای هوایی خود با اقلیم خبر داد/ 21