روابط عمومی بانک مسکن اعلام کرد: از ابتدای امسال تا پایان مهرماه، بیش از 293 هزار فقره انواع تسهیلات توسط بانک مسکن به متقاضیان ساخت، خرید و تعمیر خانه یا واحد‌های مسکونی پرداخت شد.

مجتبی تفقدی، معاون ناوگان شرکت راه‌آهن گفت: برای توسعه صنعت حمل ونقل ریلی کشور، تأمین 45 لکوموتیو، دو هزار و 700 واگن باری و 97 واگن مسافری در دستور کار شرکت راه‌آهن است.

شاخص بورس روز گذشته تحت تأثیر افت بهای ارز و کاهش قیمت نفت خام در بازارهای جهانی با افت سه هزار و 175 پله‌ای به جایگاه 178 هزار و 819 واحدی 
سقوط کرد.

گروه اقتصادی/ تنها یک جمله یا چند کلمه، نه با طول و تفسیر و اعداد و ارقام پیچیده. چهره اقتصاد ایران را به همین کوتاهی هم می‌توان ترسیم و تحلیل کرد. 40 اقتصاددان، فعال اقتصادی و مدیر تشکل به همین کوتاهی اقتصاد ایران را توصیف کرده‌اند. برخی کوتاه و هشدار دهنده و برخی طولانی‌تر و با دوز هشدار بیشتر. نیازی به گفت‌و‌گو و مقاله‌های بلند و طولانی نیست. برآیند تمام نظرات این است که بدنه اقتصاد ایران نیازمند اصلاحات عمیق است. اقتصاد ایران در بیش از چهاردهه گذشته روزهای پر فرازو نشیب بسیاری را به خود دیده که در اغلب این روزها تحریم و محدودیت‌های بین‌المللی میهمان آن بوده است، اما از نگاه اقتصاددانان تحریم تنها خار فرورفته در چشم اقتصاد ایران نیست و خارهای دیگری نیز آن را آزار می‌دهد. از میان تحلیل‌ها و بررسی‌های کارشناسانه هم‌اکنون اقتصاد ایران با شش ابرچالش روبه‌روست. صندوق‌های بازنشستگی درآستانه ورشکستگی، بحران آب، محیط زیست، بیکاری، بودجه دولت و نظام بانکی ابرچالش‌هایی هستند که قاطبه اقتصاددانان درباره وجود و نزدیکی آنها اتفاق نظر دارند و هشدار می‌دهند که بخش عمده‌ای از این ابرچالش‌ها زیرساختی بوده و در طول سال‌ها برروی هم انباشته شده تا اکنون به یک بحران قریب الوقوع تبدیل شده‌اند. دراین شرایط دولت کار بسیار دشواری را پیش رو دارد. دولت باید درکنار رفع و رجوع مسائل روزمره کشور که هر روز برآن افزوده می‌شود، برنامه‌ای استراتژیک نیز برای مدیریت این شرایط تدوین و اجرایی کند. درهمین راستا «ایران» با استقبال از دریافت و انتشار نظرات کارشناسی درباره مهمترین معضلات اقتصاد ایران وراه‌های برون رفت از آن، دراین گزارش سعی کرده است در کوتاه‌ترین روش شمایی از مشکلات اقتصادی ایران ارائه دهد. چه آن که 40 اقتصاددان، کارشناس اقتصادی و فعال اقتصادی به عنوان نمایندگان طیف‌های مختلف جامعه احساس خود را از وضعیت این روزهای اقتصاد ایران بیان کرده‌اند.«ایران» این آمادگی را دارد که پس از این طرح موضوع از سوی اقتصاددانان و فعالان اقتصادی و انتقال آن به سیاستگذاران، راهکارهای آنان برای برون رفت از وضعیت کنونی را نیز منتشر کند.
 محمد ادیب، ‌استاد دانشگاه اصفهان: تورم، تحریم، مجلس کم اثر، دولت ناتوان و پیر، ناامیدی به بهبود، ابهام در آینده.
 جعفر خیرخواهان، اقتصاددان: اقتصاد بسته فسادزای مریدپرور که فراری دهنده سرمایه‌گذار و کاهنده ثروت ملی است.
 داود سوری، عضو هیأت علمی مؤسسه آموزش عالی بانکداری: جوجه اردک زشت
 سیدعلی مدنی‌زاده، عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف: اقتصاد ایران؛ کودک با استعداد بدسرپرست
 وحید محمودی کارشناس اقتصادی: اقتصاد ایران با شرایط دشوار هم آیندی و هم برآیندی کثیری از چالش‌ها روبه‌رو است.
 زهرا کریمی ،استاد دانشگاه مازندران: بحران زده، بیمار و گرفتار
رضا بوستانی،  اقتصادان: فاقد مدیریت اقتصادی.
 احمد حاتمی یزد، کارشناس بانکی: مهم‌ترین مشکل ما تحریم اقتصادی امریکاست که مسائل بانکی را قفل کرده و نقل و انتقال وجوه را غیرممکن کرده است.
 مهران بهنیا، اقتصاددان: اقتصاد ایران در وضعیتی ناپایدار قرار دارد و تداوم سیاست‌های کنونی سبب خواهد شد ماه‌های پیش‌رو و سال آتی یکی از دوره‌های دشوار اقتصاد ایران از نظر شاخص‌های اقتصادی طی چند دهه گذشته باشد. لذا تغییر در پارادایم سیاستگذاری اقتصادی یک ضرورت و به تعبیری حیاتی این روزهای اقتصاد کشور است.
 ارغوان فرزین معتمد، کارشناس اقتصادی: اقتصاد ایران از بیماری بی‌تعادلی رنج می برد که این بیماری به دلیل استفاده مکرر از داروهای سرمایه‌ای مزمن شده است. درمان این بیماری جز با ترکیب داروهای سرمایه‌ای و اجتماعی ممکن نیست.
 علی فرح بخش، کارشناس اقتصادی: اکنون در اقتصاد ایران همه چیز در تعلیق است.
 علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف: اقتصاد ایران بیمار است، درمان این اقتصاد در کوچک‌سازی دولت و واگذاری اقتصاد به مردم بویژه بنگاه هاست.
 کامران ندری، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق: مواهب نفتی، همیشه مشکلات عمیق اقتصادی ما از جمله رانت و فقدان انضباط مالی را پوشانده است و مشکلات امروز ما ریشه در این امر دارد.
 محمدقلی یوسفی، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی: اقتصاد ایران در برزخ قرار دارد و مثل مناطق جنگ زده و غارت شده است.
 فتح‌الله تاری، استاد دانشگاه علامه طباطبایی: اقتصادی که مدیران در حاکمیت باید به وظیفه نظارتی خود توجه کنند.
علی رحمانی، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا: اقتصاد ما در یک وضعیت بحران زده و بلاتکلیفی است و نیاز به یک برنامه واقع گرایانه و مورد توافق گروه‌های ذینفع دارد تا از سرمایه‌های انسانی و مالی حمایت شود.
 عباس هشی، ‌تحلیلگر بازار سرمایه: ریشه ناآرامی‌ها و بحران پولی در فساد، رانت و تبعیض است و متأسفانه دولت عزمی برای مبارزه با علت اصلی بحران اقتصادی کشور ندارد.
 میثم هاشم خانی، تحلیلگر اقتصادی: اقتصاد ایران می‌تواند با نرخ رشد بالا، فقر و نابرابری کم پیش برود اگر موانع راه اندازی کسب و کار را به حداقل برسانیم.
 علی مزیکی، تحلیلگر اقتصادی: اقتصاد کشور در یک وضعیت آچمز قرار گرفته است بویژه اگر مکانیسم قیمت‌ها را آزاد بگذاریم به نفع تولید و به ضرر اقشار آسیب پذیر است و اگر کنترل کنیم به ضرر تولید گام برداشته‌ایم.
 احمد روستا، جامعه‌شناس: اقتصاد ایران در جهت گیری‌ها، ‌سیاست‌ها و رفتارهایش مبهم عمل می‌کند. هیچ چیزی قابل پیش‌بینی و شفاف نیست و دولتمردان و بخش خصوصی ما باید مدیریت در شرایط ابهام را یاد بگیرند.
 محسن جلال‌پور، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران: در حوزه سیاسی هیچ اقدامی به اندازه بازسازی امید و بازگرداندن اعتماد به جامعه اهمیت ندارد. در حوزه اقتصادی بازگرداندن ثبات به رفتار دولت و پیش‌بینی پذیر کردن سیاست‌ها اهمیت فوق‌العاده دارد. در حوزه اجتماعی به حداقل رساندن دخالت‌ها در سبک زندگی مردم بسیار مهم و تعیین کننده است.در حوزه دیپلماسی تعریف منافع ملی و ترمیم رابطه با جهان باید در اولویت قرار گیرد. در حوزه حکمرانی تغییر فکر و تغییر انگاره نقش کلیدی در پیشبرد اهدافی که اشاره کردم دارد.
 فرشید پورحاجت، رئیس اتحادیه کانون سراسری انبوه سازان: آرزوی آرامش و ثبات برای اقتصاد
 ایرج رهبر، رئیس انجمن صنفی انبوه سازان تهران: شرایط اقتصادی مناسب مردم ایران نیست.
 مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه املاک: اقتصاد از حالت بیماری هم گذشته است.
 محمد شفیع ملک‌زاده، رئیس اتحادیه‌های سراسری نظام صنفی کشاورزی: اقتصاد جوابگوی زحمت تولیدکنندگان نیست
 آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی: اقتصاد کشور در اکثر حوزه‌ها بلاتکلیف است. برای بخش‌های اقتصادی باید تصمیم مشخص گرفت.
 محمدرضا نجفی، منش رئیس انجمن صنایع همگن قطعه سازی: اقتصاد کشور با تحریم هم تهدید و هم فرصت است باید سعی کنیم که تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم.
  بهمن آرمان، کارشناس اقتصادی: تحریم و اثرات آن غیرقابل انکار است. ولی با هدایت نقدینگی به سمت فعالیت‌های غیرمرتبط با تحریم‌ها می‌توان از آن عبور کرد.
 هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی: عدم تخصیص بهینه و مناسب منابع.
 ولی‌الله محمد ولی، رئیس اتحادیه طلا و جواهر: نابه سامانی بازار ارز و عمل نکردن بانک مرکزی به تعهدات خود.
 حسین سلاح ورزی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران: صعوبت موجود در فضای کسب و کار کشور مهم‌ترین عامل بازدارنده و محدود کننده اقتصاد کشور، حتی بیشتر از تحریم‌های دشمنان است.
 محمد علی خطیبی، کارشناس انرژی و نماینده اسبق ایران در اوپک: اقتصاد ایران در شرایط تحریم قرار دارد و این تحریم همان اندازه که نقطه ضعف است، مثبت نیز ارزیابی می‌شود. از این جهت که می‌توانیم نقاط ضعف را شناسایی و رفع کنیم. خام فروشی بزرگترین نقطه ضعف اقتصاد ایران است که امیدوارم در دولت و مجلس امسال این دندان لق را در بودجه بندی سال 1398 بکشند. کاهش و یا صفر کردن وابستگی بودجه ایران به نفت می‌تواند پاسخ واقعی و عملی ایران به کسانی که تحریم کردند باشد.
 سید مهدی حسینی، کارشناس ارشد انرژی: وضع اقتصاد ایران خوب نیست. مهمترین غفلتی که در این رابطه شده و فرصتی که از دست رفته، «عدم تنظیم روابط بین‌المللی و تولید ثروت »است. ما باید شکارچی فرصت‌ها باشیم اما متأسفانه فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم. چراکه در داخل اجماع و تعامل وجود ندارد. این مشکلات باعث شده که امروز اقتصادی ضعیف و بیمار داشته باشیم.
 نرسی قربان، کارشناس بین‌الملل انرژی: اقتصاد ایران دارای پتانسیل‌های بسیار بالایی است که باید با تعامل جهانی و تخصص‌گرایی از آن استفاده شود. متأسفانه امروز هر دو بخش با مشکل مواجه‌ایم.
 محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن: دولت در مهار نقدینگی 1700 هزار میلیارد تومان و استفاده آن در جریان تولید کشورتوانایی ندارد.
مهدی پورقاضی رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی ایران: اقتصاد ایران، اقتصادی است که پوپولیسم روی آن حاکم است و هیچ تئوری روشنی برای توسعه ندارد.

فشار امریکا به عراق برای قطع واردات برق و گاز از ایران بی‌نتیجه ماند. سخنگوی وزارت نفت عراق درباره واردات گاز اعلام کرد که دولت عراق هیچ جایگزینی برای گاز طبیعی ایران ندارد. عراق سالانه 600 میلیون متر مکعب گاز و 1300 مگاوات برق از ایران وارد می‌کند و قرار نیست که تغییری در برنامه‌های این کشور رخ دهد.
رئیس اتاق مشترک ایران و عراق در این خصوص با اشاره به تمایل عراق به ادامه روابط تجاری با ایران می‌گوید: روابط تجاری با عراق اکنون بیش‌تر از سال قبل است و عراقی‌ها خواهان ادامه روابط هستند. به‌طوری که در صادرات ایران به عراق در 6 ماه نخست امسال 33 درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است.
یحیی آل اسحاق در گفت‌و‌گو با «ایران» ادامه داد: «مذاکرات در مورد کم و کیف این مراودات تجاری با توجه به شرایط تحریم ادامه دارد و دو کشور می‌خواهند بخشی از این داد و ستدها به واسطه ارز محلی عراق یعنی دینار انجام گیرد. هنوز مشخص نیست که گاز نیز در این بخش قرار گیرد یا خیر اما مذاکرات در مورد این موضوع نیز ادامه دارد.»
یکی از مهم‌ترین قراردادهای صادراتی ایران مربوط به عراق است که شامل دو بخش بغداد و بصره می‌شود. در دو قرارداد میان ایران و عراق مقرر شده تا صادرات گاز در سال نخست، روزانه حدود ۶ میلیون مترمکعب، در سال دوم حدود ۱۴ میلیون مترمکعب و در سال سوم تا پایان قرارداد به سقف ۳۰ تا ۳۵ میلیون مترمکعب برسد.
عراق به گاز ایران نیاز دارد
علاوه بر این که در متن قرارداد صادرات گاز به عراق به صراحت ذکر شده که این قرارداد قابل فسخ نیست و برای درازمدت ادامه خواهد داشت، مقامات عراقی نیز می‌گویند که به گاز ایران نیاز دارند و نمی‌توانند این واردات را متوقف کنند.
عاصم جهاد، سخنگوی وزارت نفت عراق در یک برنامه تلویزیونی در گفت‌و‌گو با شبکه‌های محلی کردی در کردستان عراق با اعلام این مطلب گفت: «هم‌اکنون هیچ جایگزینی برای گاز طبیعی ایران نداریم چرا که ایران نزدیکترین نقطه به عراق است تا از آن بتوانیم گاز وارد کنیم. عراق نزدیک به 600 میلیون مترمکعب گاز از ایران وارد می‌کند که از آن برای تولید برق استفاده می‌شود. کشور ما نمی‌تواند از هیچ کشور همسایه‌ای این مقدار گاز را تأمین کرده و جایگزین گاز وارداتی از ایران کند. از سوی دیگر تولیدات داخلی عراق جوابگوی تأمین نیاز ایستگاههای تولید برق نیست و به خاطر همین جایگزینی برای گاز ایران نداریم. نفت عراق در تلاش برای افزایش تولیدات داخلی در راستای تأمین کامل نیازمندی‌های داخلی است اما برای رسیدن به این سطح عراق دست‌کم به سه سال زمان نیاز دارد.»
«خبر رویترز درباره دریافت اقلام غذایی از عراق در ازای پول گاز ایران دروغ است.» سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی با بیان این عبارت گفت: عراقی‌ها پیشنهاد کرده‌اند پول گاز را با دینار پرداخت کنند.
حمید حسینی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این خبر صحت ندارد و خبرسازی رویترز است. نه بنادر عراق ظرفیت آن را دارند که به ایران اقلام غذایی بدهند و نه عراق تولیدکننده مواد غذایی است. عراق خودش وارد کننده عمده غذایی از ایران است؛ پس چگونه می‌خواهد به ایران مواد غذایی بدهد؟عراق اعلام کرده حاضر است پول گاز را با دینار پرداخت کند.
بر اساس این گزارش، بعد از این که عراق موفق شد برای ادامه تعاملات نفتی، گازی و برقی از امریکا معافیت بگیرد، خبری منتشر شد مبنی بر این که عراق به جای پرداخت پول گاز به ایران، اقلام غذایی بدهد. بر این اساس رویترز در خبری اعلام کرد که منابع آگاه به این رسانه خبر داده‌اند که عراق یک درخواست به امریکا ارسال کرده تا به این کشور اجازه دهد پس از مهلت ۴۵ روزه، همچنان به وارداتش از ایران ادامه دهد و در قبال دریافت گاز ایران، کالاهای غذایی و بشردوستانه به همسایه خود صادر کند.
همچنین یحیی آل اسحاق رئیس اتاق مشترک ایران و عراق در این باره به «ایران» توضیح داد: «برای ایران نیز معامله با دینار عراق در دوره تحریم منطقی‌تر است. چراکه مبادلات می‌تواند با این ارز خارج از سیستم بین‌المللی بانکی انجام گیرد و به نوعی تحریم‌های امریکا مدیریت شود. اما باز هم بررسی‌های بیشتر در حال انجام است و به نتیجه نهایی نرسیده‌ایم.»
ترکیه نیز به عنوان بزرگترین واردکننده گاز ایران که روزانه بیش از 30 میلیون متر مکعب گاز طبیعی از ایران دریافت می‌کند، شرایطی مشابه عراق دارد. به‌طوری که اخیراً وزیر انرژی ترکیه اعلام کرده که قرارداد خرید گاز از ایران برای ۵ تا ۶ سال دیگر پابرجاست.
تحریم پذیری قراردادهای گازی به خاطر طولانی بودن مدت قرارداد و اخذ جریمه از فسخ کننده بر اساس مفاد قرارداد کمتر از قراردادهای نفتی است. این یک مزیت است که ایران با توجه به حجم تولید گازش می‌تواند از آن بهره ببرد. ایران بعد از روسیه بزرگترین تولید کننده گاز در منطقه است و اندکی با تمرکز بر موضوع بهینه‌سازی مصرف می‌تواند از این طرفیت بهره بیشتری ببرد. هرچند که در این دور از تحریم‌های امریکا توسعه بازار گاز ایران کار چندان آسانی نیست.

قیمت هر بشکه نفت خام در یک ماه اخیر حدود 14 دلار کاهش داشته است. البته در آخرین روز کاری بازار جهانی قیمت نفت خام  به دور برگردان رسید، اندکی افزایشی شد و در پله 66 دلار و 76 سنت برای هر بشکه ایستاد. با این حال آمارهای وزارت نفت نشان می‌دهد که قیمت نفت خام سنگین ایران در هفته منتهی به 9 نوامبر (18 آبان‌ماه) در مقایسه با مدت مشابه پارسال، هفت دلار و 81 سنت برای هر بشکه افزایش یافته است.
این روزها قیمت نفت تحت تأثیر انتظارات بازار برای کاهش تولید اوپک، معاملات پرنوسانی را پشت سر می‌گذارد. به این ترتیب که صحبت کاهش تولید در میان تولیدکنندگان بزرگ نفت از قیمت‌ها اندکی حمایت کرد، اما رشد چشمگیر سطح ذخایر نفت بخصوص در جدیدترین آمار تولید امریکا، باعث شد قیمت‌ها کاهش پیدا کند. شواهدی از ضعیف شدن رشد اقتصاد جهانی و تصمیم دولت ترامپ برای اعطای معافیت از تحریم‌ها به مشتریان نفتی بزرگ ایران، به فشارهای کاهشی بر قیمت‌های نفت افزود. پیش از اعلام معافیت‌ها، انتظار می‌رفت صادرات نفت ایران صفر شود.
صادرات نفت کرکوک عراق و کاهش قیمت
عراق صادرات نفت کرکوک که یک سال قبل به دلیل بن‌بست میان دولت مرکزی و دولت منطقه کردستان متوقف شده بود را پس از توافق دولت جدید بغداد با اربیل، مجدداً در روزهای اخیر آغاز کرد. این موضوع یکی از عوامل کاهش قیمت‌ها بود. صادرات نفت کرکوک در سطح اندک روزانه ۵۰ تا ۶۰ هزار بشکه در روز جمعه آغاز شد. صادرات نفت این منطقه سال گذشته تا مرز ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود و معلوم نیست اکنون که دوباره ازسرگرفته شده، تا چه میزان افزایش پیدا خواهد کرد. در این باره فیلیپ فلاین، تحلیلگر ارشد بازار در گروه «پرایس فیوچرز» به مارکت واچ گفت: «ازسرگیری صادرات نفت منطقه کرکوک عراق در روز جمعه، به کاهش قیمت‌های نفت منجر شد. صادرات از این منطقه از زمان به دست گرفتن کنترل آن از سوی نیروهای دولت فدرال در سال گذشته، متوقف شده بود.» تاکنون علاوه بر عراق، امریکا نیز از این اتفاق خوشحال است.
از نفت ۷۰ دلاری راضی‌ام
در همین حال رئیس جمهوری روسیه می‌گوید که قیمت ۷۰ دلاری هر بشکه نفت کاملاً مناسب است. به گزارش بلومبرگ، ولادیمیر پوتین نسبت به وضعیت فعلی بازار در مقایسه با همتایان خود در اوپک، خوشبینی بیشتری دارد و در دیدار با همتای امریکایی خود در پاریس، درباره قیمت نفت گفت‌وگو کرده و می‌گوید که روسیه از قیمت فعلی نفت راضی است. از این رو روسیه قصد ندارد که تولید خود را همان طور که برخی اعضای اوپک درخواست کرده‌اند، به منظور حمایت از قیمت‌ها کاهش دهد. اما اعلام کرده که به همکاری با اوپک برای تثبیت بازار نفت ادامه می‌دهد، زیرا اقدامات فعلی نتایج مثبتی داشته‌اند. او حتی نسبت به بهبود روابط با امریکا در دیداری که با ترامپ در اواخر ماه جاری در حاشیه نشست گروه ۲۰ در آرژانتین خواهد داشت، ابراز امیدواری کرده و به نظر می‌رسد که یک علت حمایت روسیه از نفت 70 دلاری نیز باج دادن به امریکا است. دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا اخیراً از موضعگیری عربستان نسبت به قیمت نفت و پیشنهادش برای کاهش یک میلیون بشکه‌ای روزانه عرضه نفت انتقاد کرده بود. به نظر می‌رسد که عربستان و روسیه هر کدام به نوعی با سلاح نفت در حال معامله با امریکا هستند و می‌خواهند از تحریم‌های امریکا علیه ایران بیشترین استفاده را ببرند.
پایان خرید نفت از ایران؟
هشت کشوری که از امریکا معافیت از تحریم‌های ایران را گرفته‌اند، این روزها خبرهایی را انتشار می‌دهند که از توقف واردات نفت تا 180 روز بعد از 5 نوامبر حکایت دارد. ژاپن یکی از این هشت کشور است. روز گذشته پلاتس به نقل از منابع صنعتی مدعی شد، بلاتکلیفی‌های بسیاری که در مورد معافیت‌ها و پوشش بیمه‌ای وجود دارد همچنان پالایشگاه‌های ژاپنی را بر آن داشته تا به دنبال جایگزین‌هایی برای تأمین نفت خود باشند.
پلاتس می‌گوید پالایشگاه‌های ژاپنی بزودی به خرید نفت از ایران پایان می‌دهند. اگرچه هنوز مشخص نیست در روزهای آتی چه اتفاقی در روابط نفتی هشت کشور معاف با ایران رخ دهد اما ایران مدعی است که صادرات نفت خامش کمتر از یک میلیون بشکه در روز نخواهد شد. در حال حاضر کشور‌های چین، کره جنوبی، هند، ژاپن، تایوان، ایتالیا، یونان و ترکیه از تحریم‌های نفتی به مدت شش ماه یا 180 روز معاف هستند.

در واقع به جای نگاه ریشه‌ای به مسأله، وارد فرآیند دوربرگردان می‌شویم. اینها جملگی نشان‌دهنده آن است که کارکرد مجازات و فلسفه حقوق با آنچه که ما مدعی هستیم تطابق ندارد. باید قضیه را ریشه‌ای‌تر حل کرد. نگاه ما به موضوع حقوقی و جرم باید مبتنی بر نظر اجتماعی باشد و گناه را باید از طریق دیگری جلوگیری کرد. همچنان که پیش از انقلاب انجام می‌شد. این نگاه در همه امور فرهنگی باید جاری و ساری باشد. از هنر و ادبیات و فیلم و رسانه گرفته تا رفتارهای دیگر. مسأله محوری این است که قانون باید متکی بر عدالت و فرهنگ جامعه و با هدف تأمین نظم اجتماعی باشد. قانون ابزاری نیست که حکومت‌ها بتوانند هر طور که خواستند از آن استفاده کنند.
متأسفانه برخی افراد می‌کوشند که راه‌های میانبُر را در جامعه طی کنند. به جای کوشش برای نفوذ در وجدان و ذهن مردم، آن را رها کرده‌اند و می‌خواهند با اتکا به قانون همه امور را درست کنند. بُرندگی ابزار قانون محدود است هنگامی که آن را برای هر هدفی استفاده کنیم، به ناچار از بُرندگی آن کاسته می‌شود. اگر می‌خواهید به آن طرف بزرگراه فرهنگی بروید بهتر است هزینه کنید و پل بزنید، در غیر این صورت با دوربرگردان فرهنگی مشکلی حل نمی‌شود.
هنگامی که دامنه موضوعات تحت کنترل افزایش می‌یابد و از قانون برای کنترل تغییرات فرهنگی و اجتماعی استفاده می‌شود، نه تنها کارآمدی قانون را در این زمینه‌ها کاهش می‌دهد بلکه از وجاهت و مشروعیت قانون در موارد دیگر نیز کم می‌کند. برای نمونه هنگامی که از ابزار قانون برای کنترل تغییرات فناوری چون ماهواره یا تلگرام و مانند آنها استفاده می‌کنیم بدگمانی جامعه را به اهداف قانون دامن می‌زند. این بدگمانی فقط به این کاربرد محدود نمی‌ماند بلکه کلیت قانون را 
در بر می‌گیرد.