گروه اقتصادی /   آمار و ارقام مربوط به قیمت مسکن در دی ماه نشان می‌دهد نرخ‌ها در این بازار همچنان افزایشی است و قیمت هر متر مربع آپارتمان در دی ماه نسبت به دی ماه سال گذشته 90 درصد رشد را نشان می‌دهد.
متوسط قیمت مسکن در آذرماه امسال 9 میلیون و 630 هزار تومان بود در حالیکه بر اساس گزارش دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی این عدد در دی ماه به 9 میلیون 770 هزار تومان رسید. با افزایش قیمت مسکن تعداد معاملات هم هر ماه کاهش یافته است. بیشترین تعداد معامله در بازار مسکن مربوط به اردیبهشت بوده که 16 هزار و 736 معامله مسکن در این ماه ثبت شده اما در دی ماه تعداد معاملات 5 هزار و 800 معامله ثبت شده است. با توجه به این‌که در آبان ماه 5 هزار و 941 فقره معامله در تهران به ثبت رسیده بود، شاهد کاهش یک درصدی میزان معاملات در دی ماه هستیم. تعداد معاملات نسبت به ماه مشابه سال قبل (دی ماه ۹۶) که تعداد معاملات مسکن ۱۶ هزار و ۸۷۶ فقره بود، ۱۴۵.۸ درصد کاهش (منفی دو و نیم برابر) داشته است. قیمت مسکن در هر ماه سال 97 نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد را نشان می‌دهد و این رشد در آذرماه به 92 درصد رسید اما با توجه به این افزایش قیمت مسکن از دیماه سال گذشته کلید خورد. آمارها نشان می‌دهد متوسط رشد قیمت مسکن در دیماه امسال نسبت به مدت مشابه قبل نسبت به آذرماه کمتر بوده و با این‌که قیمت در آذرماه 92 درصد رشد داشته در دیماه به 89.9 درصد رسیده است. گران‌ترین منطقه پایتخت در دیماه امسال، منطقه یک تهران بوده است که میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در آن ۲۲ میلیون و 970هزار تومان به ثبت رسیده است متوسط قیمت مسکن در این منطقه در ابتدای سال در فروردین ماه 11 میلیون و 770 هزار تومان بود به این ترتیب متوسط قیمت مسکن در منطقه یک در 9 ماه 90 درصد بالا رفته است. ارزان‌ترین منطقه نیز با میانگین ۴ میلیون و 200 هزار تومان به ازای هر مترمربع، به منطقه ۱۸ اختصاص داشته است. بیشترین تعداد معامله نیز در منطقه ۵ با 750 فقره معامله بوده است. در منطقه 5 نیز متوسط قیمت در 10 ماه نزدیک به 70درصد افزایش داشته است. کمترین تعداد معامله مسکن نیز در منطقه ۱۹ با 38 فقره انجام شده است. نگاهی به میانگین قیمت‌ها در سایر مناطق شهر تهران نشان می‌دهد تمام مناطق تهران در دیماه نسبت به آذر افزایش قیمت داشته‌اند ولی تعداد معاملات نسبت به ماه گذشته به میزان بسیار کمی کاهش داشته است. از نظر متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی، بیشترین قیمت هر متر واحد مسکونی به منطقه یک تهران با هر متر ۲۲ میلیون و ۹۷۴ هزار تومان تعلق داشته و پس از آن منطقه ۳ با میانگین متری ۱۷ میلیون و ۲۳۴ هزار تومان در رتبه دوم قرار گرفته است. کمترین میزان میانگین هر متر واحد مسکونی در تهران به منطقه ۱۸ با هر متر ۴ میلیون و ۲۴۵ هزار تومان و پس از آن به منطقه ۲۰ با هر متر ۴ میلیون و ۴۹۴ هزار تومان اختصاص یافته است.
مشتری اوراق وام مسکن کم شد
با افزایش مداوم قیمت مسکن با این‌که قیمت‌ها در اوراق تسهیلات مسکن نسبت به اوایل سال‌جاری با کاهش روبه‌رو شده، بسیاری از متقاضیان وام مسکن معتقدند که با توجه به قیمت فزاینده مسکن در ماه‌های اخیر عملاً نمی‌توانند با مبالغ این وام، خانه بخرند که این موضوع تقاضا در اوراق تسهیلات مسکن را کاهش داده است. به گزارش ایسنا، اوراق تسهیلات مسکن در ۱۰ روز اخیر نوسان قیمت چندان زیادی را تجربه نکرده است. روز گذشته قیمت تسه‌های نزدیک به سر رسید حدود ۵۴ هزار تومان و قیمت دیگر اوراق نیز تا ۵۸ هزار تومان متغییر بود. قیمت اوراق تسهیلات مسکن آذر ماه ۱۳۹۷ به ۵۷ هزار و ۷۰۰ تومان می‌رسد و قیمت تسه اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ حدود ۵۷ هزار تومان است.

سهیلا یادگاری
خبرنگار 
رسانه‌ها در روزهای گذشته از تصمیم آلمان برای توقف پروازهای ماهان‌ایر به این کشور از اول بهمن خبر دادند. شرکت هواپیمایی ماهان‌ایر در هفته سه پرواز به مقصد مونیخ و دوسلدورف در آلمان  انجام می‌دهد. بنابر اعلام «کریستوفر بورگر»، سخنگوی وزیر خارجه آلمان دفاع از سیاست خارجی و امنیت این کشور دلیل این تصمیم بوده است.
پیگیری دیپلماتیک ماجرا
مقصود اسعدی سامانی دبیر شرکت‌های هوایی در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص تصمیم آلمان برای منع پرواز ماهان به این کشور گفت این تصمیم قطعاً تحت فشارهای امریکا است و ایران از مدار دیپلماتیک در حال پیگیری این موضوع است. شرکت ماهان در زمان تحریم‌های قبلی از سوی برخی کشورها منع پرواز داشت اما به گفته سامانی این تصمیم هیچ‌گاه عملی نشده بود و پروازهای این شرکت ادامه داشت. سامانی افزود: ما  گفت‌و‌گو و مذاکره  برای پیگیری این موضوع را شروع کرده‌ایم و امیدواریم این گفت‌و‌گوها به نتیجه برسد.
محمود شکرآبی نایب رئیس انجمن شرکت‌های هوایی نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» از پیگیری سازمان هواپیمایی برای موضوع پروازهای ماهان به آلمان خبر داد. به گفته شکرآبی در جلسه اعضای انجمن شرکت‌های هوایی با مسئولان سازمان هواپیمایی، رئیس این سازمان اعلام کرد که با استفاده از راه‌های قانونی و دیپلماسی برای رفع مشکل تلاش می‌شود.
منع پرواز از اول بهمن
دفتر حمل و نقل هوایی آلمان به شرکت ماهان‌ایر اعلام کرده که از اول بهمن تعلیق فوری اجازه پروازهای مسافربری این شرکت به مقصد آلمان و از آلمان به تهران به این شرکت ابلاغ شده است. دبیر انجمن شرکت‌های هوایی با تأیید این موضوع گفت: علاوه بر ماهان، ایران‌ایر و لوفت‌هانزا هم از ایران به آلمان و بالعکس پرواز دارند و این پروازها همچنان ادامه دارد. بحث منع پروازهای ماهان به آلمان پیش‌تر نیز مطرح شده بود. رسانه‌های آلمانی به نقل از دولت آنگلا مرکل خبر داده بودند که آلمان تصمیم دارد  در سال جدید میلادی تمامی پروازهای هواپیمایی ماهان به این کشور را متوقف کند.
ادامه فعالیت پروازی با وجود تحریم
بعد از خروج امریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، امریکا تحریم‌های هوایی ایران را دوباره در دستور کار قرار داد و کشورهای دیگر را هم برای همراهی با این تصمیم تحت فشار قرار داده است. در حالی‌که تحریم صنعت هوایی به‌خاطر ارتباط مستقیم با سلامت و جان مردم و مسافران از سوی سازمان‌های مختلف بین‌المللی تحریمی غیرانسانی عنوان شده است.
دیوان بین‌المللی دادگستری (لاهه) نیز که موضوع شکایت ایران از امریکا را پیگیری کرد به اتفاق رأی داده بود که امریکا باید «هرگونه مانع در برابر صادرات آزاد دارو و تجهیزات پزشکی و کالاهای خوراکی و کشاورزی و قطعات هواپیما به ایران را مرتفع سازد.» این دادگاه تأکید کرده بود: «تحریم‌های امریکا در ارتباط با قطعات یدکی هواپیما نیز خطرات ایمنی هوانوردی مسافربری در ایران را همراه خود دارد و می‌تواند جان مسافران را به خطر بیندازد.»
پس از برجام ایران در قراردادی با سه شرکت سازنده هواپیما خرید 200 هواپیما را برای نوسازی ناوگان خود در دستور کار قرار داد که فقط 16 هواپیما به ایران تحویل داده شد. با بازگشت تحریم‌ها امریکا شرکت‌های بویینگ، ایرباس و ای‌تی‌آر را برای لغو قرارداد ترغیب کرد و این شرکت‌ها را تحت فشار قرار داد. در جریان توافق هسته‌ای میان ایران و پنج کشور دیگر امریکا متعهد شد با رفع تحریم فروش هواپیماهای مسافربری به ایران موافقت کند و این موضوع در متن توافق گنجانده شد تا ایران امکان نوسازی ناوگان هوایی خود را داشته باشد.در متن این توافق، امریکا متعهد شده است که  مجوز فروش هواپیماهای مسافربری، قطعات و خدمات مرتبط به ایران را از طریق صدور مجوز صادرات، فروش و اجاره صادر کند. در تحریم‌های جدید امریکا شرکت ایران‌ایر را نیز وارد تحریم‌های خود کرد.

کاهش پیش‌بینی‌ها از قیمت نفت در سال 2019

 قیمت نفت خام روز گذشته روندی کاهشی در پیش گرفت و به کانال 61 دلار برای هر بشکه بازگشت. علت این کاهش قیمت هم ترس از آسیب دیدن میزان تقاضا برای نفت در نتیجه نگرانی نسبت به تضعیف رشد اقتصاد جهانی است. این نگرانی‌ها باعث شد که پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول هم از قیمت نفت با کاهش مواجه شود. به این ترتیب که صندوق بین‌المللی پول قیمت مورد پیش‌بینی برای نفت در سال ۲۰۱۹ را از ۷۰ به پائین ۶۰ دلار در هر بشکه کاهش داد. این صندوق همچنین پیش‌بینی کرد میانگین قیمت نفت در سال ۲۰۲۰ پائین ۶۰ دلار در هر بشکه خواهد بود که کمتر از رقم ۶۶ دلار است که در گزارش اکتبر این وام دهنده جهانی پیش‌بینی شده بود. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرد: اقتصاد جهانی امسال ۳.۵ درصد در مقایسه با نرخ ۳.۷ درصد در سال ۲۰۱۸ رشد خواهد کرد و به این ترتیب پیش‌بینی اکتبر خود را مورد بازبینی نزولی قرار داد که منعکس‌کننده ریسک‌های ناشی از تنش‌های تجاری میان امریکا و چین است. به نظر می‌رسد که برنامه کاهش تولید 1.2 میلیون بشکه‌ای صادرات نفت خام اوپک و متحدانش به خاطر شرایط اقتصادی جهان تنها موفق به حفظ قیمت‌ها در محدوده 60 دلار خواهد شد. روز گذشته در زمان تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت 61.50 دلار و هر بشکه نفت خام تگزاس غرب امریکا 52.80 دلار بود.
رکوردشکنی صادرات نفت ریاض
بازار نفت چند ماهی است که در حال تجربه رکوردهای جدیدی است. از جمله رکورد تولید نفت خام روسیه، عربستان و امریکا که عامل کاهش قیمت نفت در این مدت بود. جدید‌ترین رکورد اعلامی هم به صادرات نفت خام عربستان سعودی بازمی گردد. صادرات نفت خام عربستان با 534 هزار بشکه در روز افزایش در ماه نوامبر به 8.24 میلیون بشکه در روز رسید. این بالاترین رقم صادرات عربستان در سال‌های اخیر بود و همزمان با تحریم‌های نفتی ایران رخ داد.

رشد قیمت در خودروهای ارزان

قیمت خودروهای ارزانقیمت روز گذشته برای چندمین بار افزایش یافت. در بین خودروهای کمتر از 45 میلیون تومان که قرار بود رشد 30 درصدی قیمت‌ها اتفاق بیفتد، رشد قیمت‌ها در کارخانه بیش از 40 درصد و در بازار رشد بیش از 60 درصدی را تجربه کرده است. خودروی رانا پیشتاز گرانی‌ها بوده به گونه‌ای که قیمت این خودرو به بیش از 61 میلیون رسید. انواع 206‌ها هم بیش از 500 تا یک میلیون تومان گران شده است. فعالان بازار خودرو اظهار کردند که دلال در بازار خودرو نیست و تنها عرضه محدود و بسیار کم خودروسازان باعث افزایش قیمت شده است.

سارا محقق
خبرنگار
رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از مخالفت اعضای کمیسیون انرژی با طرح سهمیه‌بندی بنزین خبر داد؛ طرحی که روز یکشنبه در مجلس اعلام وصول شد و بر مبنای آن قرار بود به ازای هر ایرانی روزانه یک لیتر بنزین اختصاص داده شود. طبق  این طرح رد شده تعداد اندکی از نمایندگان مجلس، این سهمیه‌ها در کارت افراد قرار می‌گیرد و می‌توانند تمام یا بخشی از آن را به قیمت آزاد بفروشند یا صادر کنند. در واقع بر اساس این طرح سهمیه بنزین قابل نقل‌ و انتقال است. قرار بود این طرح بعد از اعلام وصول به کمیسیون انرژی مجلس فرستاده ‌شده و در صورت تأیید کلیات به صحن علنی مجلس برده شود. با این همه دیروز(سه‌شنبه) فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با خانه ملت، در این باره گفت: از کل کشور تماس‌هایی با کمیسیون انرژی صورت گرفت به همین منظور باید رفع ابهام شود.به گفته وی«در لایحه پیشنهادی بودجه دولت برای سال 98 تا الآن چیزی تحت عنوان افزایش قیمت یا سهمیه‌بندی سوخت وجود ندارد، اگر چه با توجه به تأکیداتی که رهبر معظم انقلاب داشتند، ما اصرار بر این داریم تا نسبت به موضوع کاهش مصرف سوخت و کاهش قاچاق باید دولت، مجلس و سایر ارگان و دستگاه‌ها تدابیری بیندیشند و اقدامات عملی خود را انجام دهند.» 
درباره آنکه این‌گونه سهمیه‌بندی قابلیت اجرایی دارد یا نه و در صورت اجرا می‌تواند موفق باشد؟ با غلامحسین حسن‌تاش، کارشناس انرژی گفت‌و‌گو کرده‌ایم.
٭٭٭
طرح جدید مجلس که اعلام وصول شد قرار است که به ازای هر فرد روزانه یک لیتر بنزین داده شود. به نظر شما این طرح تا چه حد قابلیت اجرایی شدن دارد؟
این طرح شتابزده و غیرمنطقی است و قابلیت اجرایی آن اصلاً بررسی نشده است و قطعاً قابل اجرا نیست. باید دید چه سامانه‌های عظیمی لازم است به وجود آید که تک تک افراد یا حتی سرپرستان خانوار در اقصی نقاط کشور بتوانند بنزین سهمیه خود راکه به آن نیاز ندارند به‌ صورت سالم و شفاف به فروش برسانند. از نظر ایده ذهنی هم این طرح کاملاً شبیه همان توزیع عمومی و یکسان یارانه‌ها است که در دولت نهم و دهم به اجرا درآمد و اینک غلط بودن آن برهمه آشکار شده است. این یک روش منفعل و وارونه برای توزیع عادلانه درآمد و گسترش عدالت اقتصادی است. چنین طرح‌هایی براین ایده مبتنی است که داراترها و پولدارترها که اتومبیل دارند بیشتر از بنزین و یارانه ضمنی و مواهب آن برخوردارند و ما باید این مواهب را عادلانه بین ماشین دار و ماشین ندار توزیع کنیم خوب اینکه داراترها بیشتر از امکانات و مواهبی استفاده می‌کنند محدود به بنزین نیست. داراترها از جاده‌ها و اتوبان ها و زیرساخت‌ها و حتی مدارس و دانشگاه‌ها و امکانات دیگر یارانه‌ای هم بیشتر استفاده می‌کنند. خب کشاورز داراتر هم موتور آب و تراکتور دارد و از برق و گازوئیل یارانه‌ای بیشتر استفاده می‌کند.
مساله توزیع درآمدی باید با الگوهای اقتصاد کلان و مدل‌های درست اقتصادی حل شود نه اینکه ساختار اقتصادی به گونه‌ای باشد که دائماً فقر و نابرابری را گسترش دهد، بیکاری را گسترش دهد، اختلاف طبقاتی را گسترش دهد و بعد به‌صورت منفعلانه و فقیر پرورانه بخواهیم بخش کوچکی از آن را جبران کنیم. من اصولاً با این تفکر مشکل دارم. از همه اینها گذشته باید دید کجای دنیا تا حالا از این کارها کرده‌اند آیا حتی یک تجربه جهانی در این مورد وجود دارد؟
آیا این طرح می‌تواند جلوی قاچاق سوخت و در نهایت کاهش مصرف بنزین را بگیرد؟
اصولاً به‌نظر نمی‌رسد که این طرح برای کنترل قاچاق طراحی شده باشد. قاچاق سوخت و هر کالایی تا وقتی که اختلاف قیمت قابل توجه در مورد آن کالا در دوسوی مرز وجود دارد اتفاق می‌افتد. البته به نظر من در مورد قاچاق سوخت بسیار اغراق می‌شود. در جلسه‌ای بودم بزرگواری ادعا می‌کرد بیست میلیون لیتر در روز قاچاق بنزین می‌شود به ایشان گفتم اگر چنین است بهتر است موضوع جلسه را عوض کنیم و به جای بنزین راجع به امنیت ملی کشور صحبت کنیم چون اگر کسی امکانات لازم برای جابه‌جایی این حجم بنزین را بداند می‌فهمد که اگر این حجم بنزین از کشور قاچاق شود معلوم است یا مرزهای کشور به قول معروف روی هواست یا فقط آنهایی که باید حافظ مرزها باشند می‌توانند چنین کاری بکنند که اگر خدای نکرده آنها به جای حفظ مرزهای کشور دنبال تجارت باشند بازهم امنیت مرزهای کشور روی هواست. بنابراین این عدد و رقم‌ها قطعاً اغراق‌آمیز هست.
اما اگر برگردیم به این طرح، این طرح نه تنها نمی‌تواند جلوی قاچاق را بگیرد بلکه می‌تواند آن را تشدید کند. چون همه صاحب بنزین می‌شوند و به فکر می‌افتند که چطور و درکجا می‌توانند این را به بیشترین قیمت بفروشند.
 برخی معتقدند که این طرح با توجه به اینکه میزان اختصاص بنزین به هر فرد در نهایت به اندازه میزان مصرف فعلی می‌شود قابلیت اجرایی نخواهد داشت و نمی‌تواند مصرف را کاهش دهد نظر شما در این رابطه چیست؟
هدف این طرح کاهش مصرف هم نمی‌تواند باشد. بنده سالیان سال است راجع بهره‌وری انرژی و از جمله بنزین کار کرده‌ام و نوشته‌ام کنترل مصرف و ارتقای بهره‌وری مستلزم ترکیبی از اقدامات غیرقیمتی و قیمتی و مستلزم نگاه جامع، برنامه‌ریزی جامع و بلند مدت است که دستگاه حکمرانی کشور هرگز نخواسته یا نتوانسته به آن بپردازد. ملاحظه کنید طی 20 سال منتهی به سال 1396 به ارزش حداقل 185 میلیارد دلار در کشور بنزین مصرف شده است، حال ببینید اگر پیش‌بینی‌های درست برنامه‌ریزی جامع بین بخشی وجود داشت با این پول چه‌ها که نمی‌شد کرد با این پول می‌شد زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی کشور را متحول کرد، می‌شد صنعت خودرو کشور را متحول کرد. شما ببینید اگر اتومبیل‌های ما به جای متوسط مصرف بیش از 10 لیتر درهرصد کیلومتر حتی درحد متوسط جهانی یعنی 7.5 لیتر در صد کیلومتر مصرف می‌کردند الان مصرف بنزین کشور 25 درصد کمتر بود و ما صادرکننده بنزین بودیم.
شما چه راهکارهایی برای کاهش مصرف بنزین پیشنهاد می‌کنید؟
ببینید راهکار مشخص نهایی دادن، کار یک نفر و دو نفر نیست. حل مشکل بنزین از یک سو مستلزم برنامه جامع برای اصلاح و توسعه سیستم حمل و نقل بین شهری و درون شهری کشور است و از یک سو مستلزم اصلاح و توسعه سیستم انرژی، بهینه کردن سبد انرژی و اجرای برنامه‌های ارتقای بهره‌وری انرژی و از یک سوهم مستلزم اصلاح و توسعه صنعت خودور کشور است و دیدن همه اینها در یک سیستم هماهنگ مستلزم وجود یک دولت و یک سازمان برنامه کارآمد است.
چنانچه عرض کردم پیشنهاد ارائه شده منفعلانه و شتابزده است و به نظر من معضلات جدیدی را موجب می‌شود. بنابر برآوردی که انجام داده‌ام حتی اگر کمترین نرخ رشد سالانه تقاضای بنزین را در حد 3 درصد در نظر بگیریم با ادامه این روند در 20 سال آینده بیش از 300 میلیارد دلار بنزین در کشور مصرف خواهد شد. یعنی 300 میلیارد دلار دیگر دود خواهد شد.