یگانه خدامی
خبرنگار
دوران مبارزات مردم ایران برای رسیدن به مشروطه یکی از جذابترین دورههای تاریخی برای تحقیق و بررسی است. آنقدر زوایای پنهان و خاص دارد که هر کدام میتواند دستمایه کتاب و تحقیقی جداگانه شود. کتاب «مشروطه از دامن طنز» به بخشی از این تاریخ اما با نگاهی خاص و متفاوت اشاره دارد و به سراغ روزنامهها و مطالب طنز که در رسانههای چاپی آن زمان منتشر شده و در عصر مشروطه تأثیرگذار بودهاند رفته است. این کتاب بخشهای متفاوتی دارد که در آنها به طنز و تفاوت آن با دیگر گونههای ادبی مانند هجو، هزل، مطایبه و...، ویژگیهای سیاسی و اجتماعی دوران قبل از مشروطه، زمینههای مشروطهخواهی، تأثیر شبنامهها، مطبوعات طنز و کاریکاتورها در دوران مشروطه پرداخته است. روند شکلگیری زبان طنز در دوران مشروطه و بخصوص تأثیر چهرههایی مانند دهخدا و سیداشرفالدین گیلانی هم از بحثهایی است که در «مشروطه از دامن طنز» میخوانیم. یکی از جذابترین بخشهای کتاب مرور روزنامهها و نشریات طنز موفق آن زمان مانند صور اسرافیل، نسیم شمال، آی ملاعمو، حشراتالارض، بهلول، ملانصرالدین، جارچی ملت، آذربایجان، تشویق، خیرالکلام و کشکول است.
مشروطه از دامن طنز
نویسنده: نسترن خواجه نوری
نشر: اطلاعات
سال انتشار: 1398
روایتی تازه از دستهای آلوده «سارتر»
مریم شهبازی
خبرنگار
«ژان پل سارتر» فرانسوی از آن دست نویسندگانی است که با وجود فعالیــت در حوزههــای مختلــف بیـش از همـه به فلسـفه و افـکار اگزیستانسیالیســـتیاش شــــــهرت دارد. با این حال او طی سالهای زندگی اش دست به خلق رمان و نمایشنامههای متعددی هم زده است. از جمله آنها هم میتوان به نمایشنامه «دستهای آلوده» اشاره کرد که این روزها به کارگردانی مسعود موسوی و با ترجمه جلال آل احمد در تئاتر شهر به روی صحنه می رود. داستان این نمایشنامه در سال 1945 رخ میدهد که بخش عمدهای از ماجرای آن به مسائل درونی حزب کمونیست فرانسه بازمیگردد. حمیدرضا نعیمی، مسعود موسوی، ریحانه سلامت، شهاب مهربان، محسن بابایی، فرزانه رضایی، آریاز ذوالفقاری و مهدی باقرزاده بازیگرانی هستند که در «دستهای آلوده» به ایفای نقش میپردازند. آن طور که کارگردان این نمایش پیشتر عنوان کرده او تلاش کرده تا «دست های آلوده» را با شرایطی متفاوت از دیگر اجراهای آن و در تناسب بیشتری با اوضاع و احوال امروز جامعه به روی صحنه ببرد.
دستهای آلوده
نویسنده: ژان پل سارتر
کارگردان: مسعود موسوی
بازیگران: حمیدرضا نعیمی، مسعود موسوی، ریحانه سلامت
تاریخ اجرا: ۳۰ آبان تا ۳۰ آذر

اعضای هیأت انتخاب سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
بعضی فیلمها نباید در جشنواره نمایش داده شوند
بررسی جایگاه اعضای هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر در گفتوگو با غلامرضا موسوی
گروه فرهنگی / ظهر دیروز ابراهیم داروغهزاده دبیر سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر فهرست اعضای هیأت انتخاب جدیدترین دوره جشنواره فیلم فجر را اعلام کرد؛ جشنوارهای که بهمن ماه امسال برگزار میشود و این روزها بحثهایی در مورد مکان برگزاری آن هم به راه افتاده است. چهره رکورددار حاضر در هیأت انتخاب این دوره حسین کرمی است که چندین دوره عضو هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر بوده است. غیر از او محمد احسانی که سابقه مدیریت شبکههای تماشا، نمایش و نسیم در کارنامهاش دیده میشود هم از چهرههایی است که پیش از این در جشنواره فجر به انتخاب فیلمها پرداخته است. دیگر چهرههای حاضر در این فهرست همایون اسعدیان (فیلمنامه نویس، تهیه کننده، کارگردان و رئیس هیأت مدیره خانه سینما)، محمود اربابی (فیلمنامه نویس، عضو شورای پروانه ساخت و معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی) و رضا درستکار (منتقد) هستند که آنها هم پیش از این جزو اعضای هیأت انتخاب بودهاند. اما در این بین چهرههای دیگری هم به چشم میخورند که نامشان برای اولین بار در این هیأت دیده میشود. از جمله سید محمود رضوی (تهیهکننده سینما و عضو شورای صنفی نمایش) و یلدا جبلی (فیلمنامه نویس، تدوینگر و کارگردان سینما). باید دید امسال انتخابها چه سمت و سویی پیدا میکند و چه فیلمهایی میتوانند به گردونه رقابت جشنواره فجر وارد شوند و چه فیلمهایی از حضور در آن بازمیمانند.
یک رویداد سرنوشتساز
سید غلامرضا موسوی تهیهکننده سینما که در دورههای پیشین جشنواره فیلم فجر عضو هیأت انتخاب بوده است درباره تجربهاش از انتخاب فیلمها به «ایران» میگوید: «جشنواره ملی فیلم فجر بزرگترین جشنوارهای است که در کشور برگزار میشود. جشنوارهای که تقریباً همه مردم نسبت به آن آشنایی دارند و جزو معدود جشنوارههایی است که تمام کسانی که اهل سینما هستند به آن توجه میکنند. همچنین جزو معدود جشنوارههایی است که فیلمهایی که در آن نمایش داده میشود به اندازه 10 جشنواره خارجی به تماشا گذاشته میشود. در جشنوارههای خارجی حداکثر3 یا 4 نمایش عمومی داریم اما در جشنواره فجر با اینکه تهیهکنندگان خیلی هم علاقهمند نیستند، اما گاهی از 14 تا 20 نمایش مختلف برای هر فیلم اتفاق میافتد.» موسوی اضافه میکند: «یکی از ویژگیهای جشنواره فجر این است که میتواند بر سرنوشت هنرمندان و کسانی که در آن شرکت میکنند و فیلمهایشان تأثیر بگذارد. این جشنواره میتواند اثر منفی هم روی فیلمها بگذارد. اثر مثبتش برمیگردد به بخش جذابیت و شهرتی که برای فیلمها به ارمغان میآورد. بخش منفی آن هم برمیگردد به دسته بندیها و گروه بندیهایی که معمولاً در سیستم سیاسی وجود دارد که ممکن است باعث قربانی کردن فیلمها بشود. بنابراین جشنواره فیلم فجر موقعیت ویژهای دارد. هم به لحاظ ارزشهایی که دارد و هم به لحاظ معایبش. علاوه بر این چند سالی است که فیلم های جشنواره فیلم فجر در استانها برای مردم هم نمایش داده میشود. یعنی فیلمهای منتخب بخش مسابقه جشنواره در مراکز 30 استان و هر استان حداقل 3 نمایش دارد. کمتر جشنوارهای در دنیا این ویژگی را دارد. مجموعه این اتفاقات باعث میشود که این جشنواره بسیار مهم و مورد توجه باشد.»
یک رقابت پر افت و خیز
غلامرضا موسوی در ادامه گفتوگویش با «ایران» تأکید میکند: «طبیعتاً در مقابل فیلمسازانی که بسیار رغبت دارند در این جشنواره شرکت کنند، برخی نیز به دلایل کاملاً قابل فهم و از جمله برخوردهای غیرموجه ترجیح میدهند درجشنواره شرکت نکنند. به همین دلیل کمیته انتخاب طبیعتاً وظیفه سنگینی دارد. چون انتخابهایشان میتواند بر سرنوشت فیلمسازها تأثیر بگذارد. گاهی انتخاب نکردن فیلم میتواند به فیلمساز کمک کند. البته این اتفاق باید با مشورت خود فیلمساز صورت بگیرد. برخی فیلمها اگر در جشنواره فجر انتخاب نمیشدند میتوانستند براحتی اکران عمومی شوند. اما نمایش فیلمها در جشنواره باعث میشود جماعتی به دلایلی بیشتر سیاسی به فیلم و فیلمساز حمله کنند و تعابیری بسازند که اغلب منطقی نیستند.
به هرحال کمیته انتخاب باید این مشاوره را به فیلمساز بدهد و به آنها بگوید که اگر احساس میکنند فیلمشان مورد هجمه قرار میگیرد و در اکران آسیب میبیند به او گوشزد کنند. کمیته انتخاب معمولاً نگاههای متفاوتی دارند و هنگام داوری متفاوتتر هم میشود. معمولاً چند فیلم اول و اصلی خیلی ساده انتخاب میشوند. بعد از 10 تا 12 فیلم، انتخاب فیلمهای بعدی نسبی میشود و بعضی مواقع فیلمهایی باید انتخاب شود که نمیشود».
موسوی در ادامه خاطرنشان کرد: «دبیر جشنواره باید لباس آهنی بپوشد تا در مقابل تیرهایی که دشمنان سینمای ایران روانه فیلمساز میکنند بایستد و به نحوی با این سیستم مقابله کند. در سالهای گذشته متأسفانه این اتفاق نیفتاده است؛ اتفاقی که میتواند کیفیت این جشنواره را افزایش بدهد.»
تازهترین ارکستر ملی ایران روز بیست و هشتم آذر با اجرای پروژه «شب موسیقی ارمنی» به رهبری میهمان رازمیک اوحانیان در تالار وحدت تهران برگزار میشود.
حوزه هنری تا پایان سال ۱۴۰۰ در راستای اجرای طرح توسعه و عمران خود در مؤسسه بهمن سبز در سه فاز اجرایی، ۱۶۱ پرده سینما و ۱۰ پردیس سینمایی در استانها و مناطق مختلف کشور میسازد و با بازسازی و احیای ظرفیتهای موجود این رقم به ۳۱۲ پرده نمایش میرسد.
نمایش «نقل مکان» به کارگردانی فاطمه محمودی از ۲۰ آذر در تالار مولوی روی صحنه میرود.
«آینده» ساخته امیر پورکیان تحویل دفتر جشنواره ملی فیلم فجر شد.
سومین شب «طراحان ایده» با محوریت حوزه بینارشتهای و حضور خسرو سینایی امروز، ساعت ۱۷ در «خانه همایش» برگزار میشود.
تصویربرداری «پایتخت ۶» به کارگردانی سیروس مقدم و حضور بازیگران اصلی با گرامیداشت یاد خشایار الوند و با کلیدخوردن افتخاری آن به دست دیاکو الوند فرزند مرحوم خشایار الوند در شیرگاه آغاز شد.