نازنین کیانی فرد
وکیل پایه یک دادگستری
میتوانید سؤالهای حقوقی خود را از طریق نشانی ایمیل iranbanoo@icpi.ir با مشاور حقوقی ما در میان بگذارید.
من یک فرد کلیمی هستم که در ایران سکونت دارم. اخیراً مادرم بعد از یک بیماری طولانی مدت درگذشت و ما را که پس از فوت پدرم تنها در کنار او به آرامش میرسیدیم در اندوه فراوان فرو برد. من دارای 3 برادر و 2 خواهر هستم که تنها بازماندگان ایشان به شمار میرویم. منزل مادری ما که یک خانه ویلایی است تنها میراث مادرم است که برای ما باقی مانده و من اصرار دارم که آن را به همان شکل سابق دست نخورده به یادگار نگاه دارم، ولی یکی از برادرهایم اصرار به فروش آن دارد و حالا که با نارضایتی جدی من مواجه شده، مرا تهدید کرده که از طریق قانونی وارد عمل خواهد شد. آیا قانون شرع ایران میتواند درباره ما اقلیتهای مذهبی که قواعد شرعی خاصی در این خصوص داریم، مداخله کرده و اظهار نظر کند؟
وکیل الرعایا:با توجه به مصوبه مورخ 3/4/1372 مجمع تشخیص مصلحت نظام بهعنوان قانون رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه و تعلیمات دینی ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی و همچنین قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه مصوب 31 تیر ماه 1312، جز در مواردی که مقررات قانون راجع به انتظامات عمومی باشد، مسائل مربوط به نکاح و طلاق ایرانیان غیرشیعه که مذهب آنان به رسمیت شناخته شده است، عادات و قواعد مسلمه متداوله مذهبی باید رعایت شود. در مورد کلیمیان ایرانی امور مذکور باید از دارالشرع حکیمان وابسته به انجمن کلیمیان سؤال شود و مطابق با آن حکم شرعی صادر شود. همچنین احوال شخصیه و حقوق ارثیه متداوله در مذهب نیز باید طبق مقررات مذهبی متوفی عمل شده و رعایت گردد (نظریه شماره 5159/7 مورخ 26/9/1377 اداره حقوقی دادگستری).
از سوی دیگر، مطابق اصل سیزدهم قانون اساسی، ایرانیان کلیمی اقلیت دینی شناخته شده و بر این اساس میتوانند در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزاد بوده و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل کنند. بنابراین قوانین یاد شده، نحوه تقسیم ارث و سایر موارد مربوط به آن طبق مقررات مذهبی متوفی که کلیمی بوده است صورت میگیرد، ولی این باعث نمیشود که برادر شما نتواند در دادگاههای ایران دادخواهی کند. به هرحال رسیدگی در دادگاه و طبق تشریفات شکلی و آیین دادرسی محاکم ایران انجام خواهد شد؛ تنها مقررات مربوط به نحوه تقسیم ارث و میزان سهام وراث برابر دین خودتان و بر اساس قواعد و مقررات آن که از سوی مقامات مسئول مشخص و به دادگاه اعلام میشود، اعمال خواهد شد. بنابراین برادر شما منعی در این خصوص ندارد و چنانچه شما به دلیل تعلق خاطر به خانه مادری اصرار به نفروختن ملک مذکور دارید، میتوانید با خرید قدرالسهم برادر خود به میزانی که از آن خانه به ارث میبرد، بهای آن را به نرخ روز که توسط کارشناس رسمی دادگستری تعیین و اعلام میشود به وی پرداخته و به مقصود خود مبنی بر حفظ خانه و یادگار مادری برسید. هر چند پیشنهاد میشود که در صورت امکان، طی یک مذاکره دوستانه با برادر خود قبل از مراجعه وی به دادگاه، به این توافق رسیده و در کمال آرامش این مشکل را حل نمایید.