صندوق بین‌المللی پول: یک کشور امریکایی رکورددار رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۰ است. اگر متوسط رشد اقتصادی گویان در سال آینده ۸۶ درصد باشد در صورت تحقق، ۱۴ برابر بیشتر از رشد اقتصادی چین است.

در چند سالی که دولت یارانه نقدی پرداخت کرده تاکنون بیش از ۳۶۰ هزار میلیارد تومان به حساب خانوارهای ایرانی واریز کرده است؛ این رقم نزدیک به بودجه عمومی است که امسال با آن کل کشور اداره می‌شود.

مدیرکل دفتر نگهداری راه‌ها در سازمان راهداری گفت: 3392 نقطه‌ دارای تصادف در جاده‌‌ها شناسایی شده است او از آشکارسازی 1585 نقطه پرحادثه خبر داد و افزود: پس از آشکارسازی، رفع این نقاط جاده‌ای دنبال می‌شود.

سازمان بورس اعلام کرد: بیش از ۶۱۹ میلیارد سهم و حق تقدم از ابتدای امسال تاکنون(در مدت ۱۴۷ روز معاملاتی) در بورس اوراق بهادار دادوستد شده است.

گروه اقتصادی / جزئیات طرح اقدام ملی تولید مسکن و ثبت‌نام در این طرح برای اقشار مختلف کشور اعلام شد. ثبت‌نام دراین طرح از امروز شنبه آغاز می‌شود.
معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، اجرای اقدام ملی تولید مسکن را که ۱۸۰ هزار واحد آن آغاز شده برای دو گروهِ کم درآمد ومتوسط قابل انجام دانست و گفت: ثبت‌نام اقدام ملی تولید مسکن، استان به استان انجام می‌شود و هر استانی که آماده‌تر باشد سریع‌تر ثبت‌نام انجام خواهد شد، بنابراین متقاضیان باید برای ثبت‌نام به‌نشانی tem.mrud.irمراجعه کنند.
به گزارش تسنیم، محمود محمودزاده با اشاره به محدودیت منابع مالی دولت از ارائه سبدهای متعدد برای اجرایی و عملیاتی کردن طرح اقدام ملی تولید مسکن خبر داد و گفت: به‌دلیل تعهد برای احداث ۴۰۰ هزار واحد مسکونی، اجرای طرح منعطف و سبدهای متعددی برای طرح تعریف شد. وی افزود: اواخر شهریورماه، روش و طرح عملیاتی استان‌ها با دستور وزیر راه و شهرسازی به استان‌ها ابلاغ شد و بر اساس آن ابلاغ مشخص شد که هر استانی به چه تعداد مسکن در قالب طرح ملی نیاز دارد که این نقطه آغاز حرکت استان‌ها برای اجرای پروژه اقدام ملی تولید مسکن بود. معاون امور مسکن و ساختمان با تأکید بر اینکه در اجرای طرح اقدام ملی تولید مسکن از تمام ظرفیت‌های قانونی برای امکان تحقق، استفاده شده است، افزود: با توجه به قوانین موجود، امکان ارائه زمین به‌صورت رایگان وجود ندارد. به همین دلیل، طرح اقدام ملی تولید مسکن برای گروه‌های کم‌درآمد به‌صورت واگذاری زمین به‌صورت اجاره ۹۹ ساله و به‌صورت گروهی برای متقاضیان است که اجرای این روش در شهرهایی همچون کرمان، سیرجان و زاهدان به این شیوه بوده است.
محمودزاده ضمن تأکید بر شناسایی هدفمند در اجرای طرح اقدام ملی تولید مسکن، ادامه داد: قیمت تمام شده دومین شیوه طراحی شده در اجرای طرح اقدام ملی مسکن است. بدین معنا که در اجرای طرح اقدام ملی تولید مسکن، زمین توسط وزارت راه و شهرسازی به نهادهایی همچون ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان یا نهادهای دیگر به‌عنوان عامل چهارم واگذار می‌شود و آن نهادها بر اساس ثبت‌نامی که در سامانه انجام می‌دهند، سازندگان خوشنام را به کار گماشته و با قیمت تمام شده ساختمان را برای مردم می‌سازند. سرپرست معاونت امور مسکن و ساختمان شیوه مشارکتی را برای اقشار متوسط به بالا عملیاتی و اجرایی دانست و گفت: در شیوه مشارکتی نیز بیشترین سهم به سازنده تعلق می‌گیرد و در این بخش سهم دولت کمتر از ۲۵ درصد است و این بخش، سهم ناچیزی را در تولید مسکن به خود تخصیص داده است. به گفته وی، در اجرای طرح اقدام ملی تولید مسکن سبدهای متعددی برای اقشار مختلف تعریف شده که با توجه به شرایط درآمدی و توان افراد مختلف متفاوت است.
طرح اقدام ملی تولید مسکن برای تمام استان‌ها
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه طرح اقدام ملی مسکن ۴۰۰ هزار واحد است که در جاهایی بنا به ضرورت و توان تلاش می‌شود تا این میزان افزایش یابد، هدف از این کار را تعریف و معرفی گزینه‌های موازی برای محقق شدن طرح اقدام ملی تولید مسکن عنوان کرد و توضیح داد: گزینه‌های موازی تعریف شده‌اند تا چنانچه به هر دلیلی پروژه‌ای دچار مشکل شد ۴۰۰ هزار واحد حتماً محقق شود. وی انجام طرح اقدام ملی تولید مسکن را برخلاف آنچه در برخی رسانه‌ها در شهرهای محدود عنوان شده در تمام استان‌ها قابل انجام دانست و تصریح کرد: اجرای طرح اقدام ملی تولید مسکن در تمامی شهرهای کشور انجام می‌شود و از کلانشهرها تا شهرهای کوچک متنوع است. معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، سیاست توسعه‌ای تولید مسکن را در کلانشهرها، پیرامون کلانشهرها و در شهرهای جدید قابل تحقق عنوان کرد.
اولویت شهرهای جدید پیرامون
به‌گفته وی، ۱۰ استانی که ثبت‌نام طرح اقدام ملی تولید مسکن در آن انجام می‌شود شامل سیستان و بلوچستان، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، قم، چهارمحال و بختیاری، کردستان و گلستان است که قبلاً هم در کرمان ثبت‌نام انجام شده است.
محمودزاده اعلام کرد: ۱۰ استان شامل مرحله اول ثبت‌نام است و سایر شهرها و استان‌ها در مراحل بعدی که تأمین زمین کنند، ثبت‌نام را آغاز خواهند کرد. هیچ محدودیتی برای شهرها در صورت تأمین زمین وجود ندارد. فقط در کلانشهرها اولویت با شهرهای جدید پیرامون کلانشهرهاست.وی ادامه داد: در تهران در شهرهای جدید پیرامون تهران، در شیراز عمده فعالیت در صدرا، در تبریز عمده فعالیت در سهند است. همچنین قم نیز از کلانشهرهایی است که طرح اقدام ملی تولید مسکن در آن انجام می‌شود.

سیاوش رضایی
خبرنگار
آیا کاهش نرخ سود بانکی در شرایطی که اکثر بازارهای سرمایه پذیر در شرایط بازدهی نامطلوب قرار دارند، تصمیم درستی است؟ آیا کاهش نرخ سود سپرده بانکی در شرایطی که خبر کذب اخذ مالیات از سود سپرده‌ها منتشر شد، تصمیم مناسبی است؟ آیا کاهش نرخ سود بانکی باعث تقویت بازار سهام می‌شود؟ آیا افزایش نرخ سود بانکی باعث جلوگیری از کاهش نرخ تورم می‌شود؟ آیا افزایش نرخ سود بانکی هزینه تأمین مالی طرح‌ها را افزایش می‌دهد؟ آیا افزایش نرخ سود بانکی سبب ترغیب بانک‌ها به اعطای تسهیلات می‌شود؟ و آیا‌های دیگر. اینک در شرایط رکود و تورمی که تغییر و اعلان نرخ سود بانکی سیگنال بزرگی به بازارهاست، سیاستگذار اقتصادی کشور برای تغییر نرخ سود بانکی با پرسش‌های متعددی مواجه است. هرچند که چنین تصمیمی به‌هیچ‌وجه در دستور کار قرار ندارد، اما هفته قبل یک خبرگزاری صرفاً براساس مشاهدات میدانی، اعلام کرد بانک‌ها به‌صورت چراغ خاموش نرخ سود بانکی را دو درصد کاهش داده‌اند، اما هیچ مرجعی آن را تأیید نکرد. اما آیا تغییر نرخ سود بانکی در شرایط کنونی کمکی به اقتصاد می‌کند؟
در ابتدای دولت یازدهم، با تغییر سیاست‌های اقتصادی دولت، براساس گفته‌های علی طیب نیا وزیر اقتصاد وقت، پس از 40 سال، نرخ سود بانکی در کشور به نفع سپرده‌گذاران مثبت شد. تا پیش از سال 1392 همواره نرخی که برای سود سپرده‌های بانکی تعیین می‌شد کمتر از نرخ تورم جاری بود.
اما همزمان با کاهش نرخ تورم، دولت یازدهم بر مبنای سیاست‌های جدید خود تعیین نرخ سود سپرده‌ها را به بانک‌ها محول کرد. اما به‌دلیل سهم بالای مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز که یک چهارم بازار پول را در اختیار داشتند، رقابت مخربی حتی میان بانک‌های مجاز هم شکل گرفت تا جایی که نرخ سود سپرده‌های بانکی دربرخی از بانک‌ها مرز 25 درصد را هم رد کرد.
بدین ترتیب درحالی که در سال‌های 1390 تا 1392 نرخ سود بانکی در دامنه 7 تا 20 درصد در اختیار بانک‌ها گذاشته شده بود، در سال 1393 نرخ سود سپرده‌ها به 22 درصد افزایش یافت، اما در سال 1394 به 20 و سپس 18 درصد تنزل یافت. با مصوبه شورای پول و اعتبار از سال 1395 نیز حداکثر نرخ سود سپرده‌های بانکی به 15 درصد کاهش یافت که این مصوبه تا امروز تغییری نکرده است.
شورای پول و اعتبار برای محدود کردن نرخ سود سپرده‌های روزشمار نیز در آذر ماه سال گذشته مصوبه جدیدی ابلاغ کرد که برمبنای آن نرخ‌های سود روزشمار به ماهشمار تغییر کرد و بدین ترتیب نرخ‌هایی که بانک‌ها به سپرده‌های روزشمار خود براساس بلندمدت پرداخت می‌کردند کاهش یافت.
از ابتدای سال‌جاری با ثبات نسبی که در بازارهای سرمایه‌گذاری رخ داده است، بازارهای پول و سرمایه بهترین گزینه پیش روی سرمایه‌گذاران هستند. با این حال و در شرایطی که تازه‌ترین آمارهای بانک مرکزی حکایت از رشد 26.6 درصدی سپرده‌های بانکی در خرداد ماه نسبت به خرداد سال 98 دارد و بدین ترتیب حجم سپرده‌ها به 2176 هزار میلیارد تومان رسیده است، کارشناسان نسبت به احتمال خروج سپرده‌ها از بانک‌ها با بازگشت نوسان به بازارهای رقیب هشدار می‌دهند.
دراین شرایط با توجه به بازدهی بالای بازارسرمایه، بانک‌ها برای جذب نقدینگی وارد رقابتی تازه شده‌اند و برخی از بانک‌ها نرخ سود بالاتری به مشتریان خود پیشنهاد می‌کنند. این درحالی است که افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی باعث افزایش هزینه تمام شده پول در شبکه بانکی شده است، موضوعی که بانک‌های دولتی نسبت به آن اظهار نگرانی کرده‌اند به طوری که محمدرضا حسین‌زاده مدیرعامل بانک ملی و رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی درحساب اینستاگرامی خود نوشت: سپرده‌گذاران متوجه این موضوع باشند که سپرده‌گذاری در چنین مؤسساتی که نرخ سود را به‌صورت غیر قانونی بالا می‌برند، یک ریسک خطرناک محسوب می‌شود؛ چرا که ممکن است نه از سود نامتعارفی که وعده‌اش را داده‌اند خبری باشد و نه از اصل پولشان که نمونه‌اش را در گذشته شاهد بودیم. از سوی دیگر برخی کارشناسان نیز با توجه به فاصله 22 درصدی حداکثر نرخ سود سپرده‌های بانکی با نرخ تورم که به معنای سود بانکی منفی است، خواستار اصلاح نرخ سود هستند. درمجموع سه استراتژی درخصوص نرخ سود بانکی مطرح است که شامل تثبیت نرخ سود، افزایش آن همگام با تورم و کاهش نرخ تورم برای جذاب شدن نرخ سود بانکی می‌شود.

دستکاری نرخ سود صلاح نیست

کوروش پرویزیان
رئیس کانون بانک‌های خصوصی
نرخ سود، یکی از عوامل مهم تعیین‌کننده برای تنظیم مناسبات در بازار پول است. غیر از نرخ تورم عوامل دیگری نیز در نرخ سود بانکی مؤثر است. از جمله آن می‌توان به تأمین مالی دولت اشاره کرد که در همین راستا نرخ سودی که دولت برای اوراق خود مشخص می‌کند، تأثیر زیادی بر بازار دارد. براساس مجوزهایی که قانون بودجه به دولت داده است، میلیاردها تومان اوراق دولتی منتشر خواهد شد که با توجه به نرخ سود 20 درصدی که برای آن درنظر گرفته شده است، به طور طبیعی تأثیر زیادی بر بازارپول خواهد داشت.
براساس مصوبه شورای پول و اعتبار، بانک مرکزی موظف شده است به‌صورت دوره‌ای بازار پول را رصد کرده و نرخ‌های سود را براساس شرایط روز اصلاح و دراین شورا مطرح کند. آخرین باری که درخصوص تعدیل نرخ سود بانکی تصمیم‌گیری شد حدود شش ماه پیش است که درباره نرخ سود تصمیم‌گیری شد و به غیر از چند بانک شامل خصوصی و دولتی سایر بانک‌ها به این تصمیم عمل می‌کنند. هم‌اکنون در کنار مصوبه شورای پول و اعتبار که در سال 1395 حداکثر نرخ سود سپرده‌های بانکی را 15 درصد تعیین کرده، بانک مرکزی نیز یک نرخ سود عملیاتی که بانک‌ها را برای پرداخت سود تا سقف 20 درصد مجاز می‌کند، به شبکه بانکی اعلام کرده است. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد که بازار پول از نظر نرخ‌های سود بانکی وضعیت به نسبت مطلوبی دارد و اگر اتفاق جدیدی نیفتد بازار می‌تواند به تعادل برسد. برهمین اساس هم‌اکنون دستکاری نرخ سود بانکی یا افزایش آن به صلاح نیست. همانگونه که اشاره شد در تعیین نرخ سود بانکی به‌غیر از تورم باید به عوامل دیگری هم توجه کرد. دراین زمینه نظم مالی، سیاست مالی و مالیاتی دولت نیز اهمیت زیادی دارد و می‌بایست در یک بازه بلندمدت به آن نگاه کرد، چرا که دستکاری نرخ سود آثار مستقیمی به همراه دارد. در شرایطی که بازار ارز به ثبات نسبی دست یافته است، این دستکاری ممکن است روی این بازار نیز تأثیر منفی بگذارد. اگر عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی نیز دراین شرایط آغازشود بویژه برای بانک‌های دولتی کارساز خواهد بود و به متعادل کردن منابع و مصارف آنها کمک می‌کند.

بازارپول جذاب می‌شود؛ نه با نرخ سود

محمد ارباب افضلی
پژوهشگر
بانکی
نرخ سود بانکی از یک سو ناظر بر شرایط کلی و بلندمدت اقتصاد است و از طرف دیگر به شرایط کوتاه مدت اقتصاد ارتباط دارد. در شرایط فعلی که میانگین نرخ رشد اقتصادی در یک دهه اخیر اندک و منفی بوده است، اقتصاد در حال کوچک شدن است و برهمین اساس حفظ ارزش دارایی‌ها از طریق سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف جذاب شده است.
حال برای جذابیت نرخ سود بانکی و افزایش سهم بازار پول از سرمایه‌ها باید عقب ماندگی نرخ رشد اقتصادی در یک دهه اخیر جبران شود و نرخ تورم نیز کاهش یابد. آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که شرایط تورمی فعلی معلول رشد حجم نقدینگی سال‌های 1392 تا 1396 است که محرک آن هم جذب نقدینگی توسط بانک‌ها و خلق پول بود. درصورتی که نرخ رشد اقتصادی افزایش یابد به‌صورت خودکار میل نقدینگی برای ورود به بازار پول نیز افزایش می‌یابد و بدین ترتیب نرخ سود بانکی نیز نیاز به تغییر ندارد. درخصوص تغییر نرخ سود بانکی در شرایط فعلی ذائقه سیاستگذار پولی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. اینکه سیاستگذار برای ثبات بازارهای سرمایه‌گذاری تن به افزایش نرخ سود بانکی دهد یا با اتخاذ یک سیاست هوشمندانه با استفاده از سایر ابزارها از نوسان بازارها بخصوص بازارپول جلوگیری کند.
آنچه در عمل باید اتفاق بیفتد، جبران عقب ماندگی نرخ رشد اقتصادی، افزایش تعامل با اقتصاد جهانی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و بهبود فضای کسب و کار است. هرچند در ماه‌های اخیر شکاف میان نرخ سود واقعی و اسمی افزایش یافته است و فاصله زیادی میان نرخ تورم و سود بانکی وجود دارد، اما سایه نااطمینانی بر فعالیت‌های اقتصادی که تمام فعالیت‌ها را از خرد تا کلان در برمی گیرد باعث شده است تا احتمال انتقال سرمایه میان بازارها کاهش یابد. از سوی دیگر هم‌اکنون شاهد یک آرامش نسبی در بازارهای سرمایه‌گذاری هستیم. آخرین بازاری که درماه‌های اخیر با نوسان همراه بود بازارسرمایه است که نوسان آن در حال فروکش کردن است.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد مجموع تحولات فعلی باعث افزایش جذابیت بازار پول است، اما این جذابیت از کانال تغییر نرخ سود بانکی رخ نخواهد داد و این جذابیت از محل صندوق‌های سرمایه‌گذاری که واسط بازارپول و سرمایه است، صورت خواهد گرفت.

سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفت: سوخت مناطق زلزله‌زده استان آذربایجان شرقی به‌طور کامل تأمین شده است. به‌گزارش وزارت نفت، فاطمه کاهی درباره سوخت‌رسانی به مناطق زلزله زده استان آذربایجان شرقی افزود: سوخت کافی در منطقه وجود دارد و هیچ کمبودی به لحاظ تأمین سوخت موردنیاز جایگاه‌ها و مردم وجود ندارد. وی با اشاره به اینکه هیچ کدام از تأسیسات و جایگاه‌های مناطق زلزله‌زده دچار آسیب نشده است، اظهارداشت: در نخستین دقایق وقوع زلزله، برخی جایگاه‌ها در شهرهای بزرگ با ازدحام برای سوخت‌گیری روبه‌رو شدند که هم‌اکنون اوضاع به حالت عادی بازگشته و سوخت‌رسانی به نحو مطلوب در تمامی جایگاه‌ها در حال انجام است.

آخرین وضعیت گاز در مناطق زلزله زده
سخنگوی شرکت ملی گاز ایران گفت: در حال حاضر مشکلی در بخش گازرسانی در مناطق زلزله زده نداریم و تنها در یک روستا گاز قطع است که آن هم پس از نرمال شدن شرایط روستا گاز این منطقه نیز وصل خواهد شد. محمد عسگری در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تعدادی علمک گاز هنگام وقوع زلزله دچار آسیب و شکستگی شد، اظهار کرد: با تلاش همکاران این مسأله مهار شد و اکنون مشکلی در بخش گاز وجود ندارد. وی افزود: تنها در یک روستا آن هم به‌دلیل شدت تخریب و رعایت مسائل ایمنی گاز‌رسانی متوقف شده است که پس از رفع مشکل وصل خواهد شد.

آخرین وضعیت آب و برق مناطق زلزله زده
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیر عامل وزارت نیرو آخرین وضعیت شبکه‌های آبرسانی و برق‌رسانی مناطق زلزله زده کشور را تشریح کرد. میثم جعفرزاده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به زمان وقوع زمین لرزه در شمال غرب کشور اظهار کرد: زمانی که حادثه رخ داد ۳۰ روستا با مشکل قطعی آب و برق مواجه شدند که این مشکل با استقرار تیم‌های عملیاتی برطرف شد و در حال حاضر برق دو روستای سراب و ورنکش قطع است.
وی با اشاره به وضعیت سدهای مناطق زلزله زده نیز، گفت: سدهای اطراف مناطق زلزله زده نیز بررسی شده و مشکلی در زمینه پایداری سدها وجود ندارد. با توجه به پس لرزه‌ها تیم‌های عملیاتی در منطقه برای مقابله با اتفاقات پیش‌بینی نشده مستقر هستند.

تمام محورهای منتهی به مناطق زلزله زده باز هستند
مدیرکل دفتر مدیریت بحران سازمان راهداری با بیان اینکه هیچ گونه انسدادی در مسیرها و جاده‌های استان آذربایجان شرقی اعلام نشده است، گفت: اکیپ‌های راهداری در حال گشت زنی در استان و بازدید از پل‌ها و راه‌ها هستند و خوشبختانه تاکنون هیچ خسارتی گزارش نشده است.محمد رودباری در گفت‌وگو با ایلنا، درباره آخرین وضعیت مسیرها و محورهای مناطق زلزله زده استان آذربایجان شرقی اظهار داشت: در حال حاضر خوشبختانه تمام محورهای منتهی به استان آذربایجان شرقی باز است و هیچ گونه انسدادی در مسیرها و جاده‌های این استان وجود ندارد. وی با اشاره به ریزش کوه در سه مقطع از جاده‌های این استان گفت: ریزش کوه در سه مقطع در مسیر بستان آباد- میانه به سمت سرچم رخ داد که در همان ساعات اولیه اکیپ راهداری نسبت به بازگشایی و پاکسازی مسیر اقدام کردند. زلزله‌ای به بزرگی ۵.۹ دهم در مقیاس امواج درونی زمین (ریشتر) ساعت 2 و 17 دقیقه و ۳ ثانیه بامداد روزگذشته حوالی تَرْک در استان آذربایجان شرقی را لرزاند. این زمین لرزه استان‌های آذربایجان غربی، گیلان، زنجان و اردبیل را هم لرزاند.